Nederlanders maken zo veel gebruik van WhatsApp dat 'appen' een werkwoord is geworden waarmee we zeggen dat we een bericht sturen. Omdat WhatsApp voor veel mensen één van hun meest gebruikte apps is, krijgen we vaak vragen als: is WhatsApp slecht voor mijn privacy? of: Kan WhatsApp meelezen met wat ik naar iemand stuur? We leggen het je uit.

Encryptie

WhatsApp is een app die gebruik maakt van encryptieLees hier over ons werk op encryptie, ofwel versleuteling. Dat betekent dat alleen de verzender en ontvanger van een berichtje dat bericht kunnen lezen, en dat je dus vertrouwelijk kunt communiceren. WhatsApp (en moederbedrijf Meta/Facebook) kunnen dus niet meelezen met de inhoud van je berichtjes. Dat is niet vanzelfsprekend, want privé-berichten (DM's) op Instagram en Facebook Messenger (beiden ook van moederbedrijf Meta) zijn bijvoorbeeld niet standaard versleuteld (daar moet je het voor elk gesprek handmatig aanzetten).

De data over jouw data

De communicatie op WhatsApp is dus vertrouwelijk, maar toch loopt je privacy gevaar als je de app gebruikt. Dat komt doordat WhatsApp zogeheten metadata verzamelt over jouw communicatie. Dat zijn gegevens over jouw communicatie. WhatsApp verzamelt bijvoorbeeld wanneer, hoe lang, hoe vaak en met wie je communiceert. Daardoor weet WhatsApp best veel over jou en je communicatiepatronen.

Als WhatsApp een op zichzelf staand bedrijf zou zijn, zou dat niet eens zo gevaarlijk zijn. Maar WhatsApp is onderdeel van het bedrijf Meta. Meta is het moederbedrijf van Facebook en Instagram en één van de grootste advertentiebedrijven op het internet. Meta heeft daarnaast op veel websites cookies en pixels, waardoor ze jouw online gedrag in kaart brengen. Dus, Meta verzamelt in totaliteit veel gegevens over jou: je metadata op WhatsApp, je gedrag op Facebook en Instagram en je gedrag op alle andere websites waar ze cookies en/of pixels hebben. Door al deze gegevens met elkaar te combineren komen ze tot een profiel van jou, waardoor ze gericht kunnen adverteren en manipuleren.

Waarom is WhatsApp slechter voor mijn privacy dan andere berichten apps?

Je kan nu zelf het antwoord op deze vraag geven: omdat ze metadata verzamelen, en dat combineren met alle andere data die Meta over je verzamelt. Dat leidt tot profilering, op tracking gebaseerde advertenties en manipulatie. En dat staat haaks op jouw grondrechten. Andere apps, zoals Signal, doen dat niet en zijn dus een privacyvriendelijker alternatief.

WhatsApp meent trouwens zelf dat die metadata niet gebruikt worden voor advertentiedoeleinden. Dat kunnen we niet voldoende controleren, maar het feit dat WhatsApp jouw metadata überhaupt verzamelt, is al genoeg inbreuk op je privacy om over te stappen naar een andere app.

Moet ik dan WhatsApp verwijderen?

Eigenlijk wel, maar we begrijpen dat dat niet altijd makkelijk is. We zijn afhankelijk van de app, omdat onze familie, vrienden of buren erop zitten, en niet altijd met jou willen overstappen naar een privacyvriendelijker alternatief. Dat heet 'platformdominantie' en daar strijden we al jaren tegen. Gelukkig zag de Europese Unie ook hoe ernstig dit probleem is en hebben we vanaf begin 2024Goed nieuws! We kunnen straks WhatsApp verwijderen  iets dat interoperabiliteit heet: we kunnen dan berichten sturen van WhatsApp naar een andere app zoals Signal of Apple's iMessage, en andersom. Dan hoef je niet meer per sé WhatsApp te hebben, om te kunnen chatten met mensen die wel WhatsApp hebben.