Kenmerken van het online communicatielandschap
Iedereen die actief meedoet aan het publieke debat zal de problemen die we daar zien, rondom bijvoorbeeld desinformatie en polarisatie, in meer of mindere mate herkennen. Het is duidelijk dat het online communicatie ecosysteem, dus het totaal aan partijen die onze communicatie faciliteren, er niet in slaagt de voorwaarden te scheppen voor een vitaal publiek debat. En die is nodig, niet alleen voor ieders zelfontploooiing, maar ook voor een weerbare democratie.
Hoe komt dat dan, is de vraag. Hoewel de problemen die we vandaag bespreken niet nieuw zijn, lijkt de toename van de impact ervan op de samenleving wel nauw verbonden te zijn met de logica van het online communicatielandschap.
Dat ecosysteem heeft twee kenmerkende eigenschappen. Ten eerste is het een markt die gedomineerd wordt door een klein aantal heel grote partijen. Ten tweede ligt er een verdienmodel aan ten grondslag dat gebaseerd is op het volgen en profileren van mensen. Voor grote platformen betekent dit dat je je gebruikers heel gedetailleerd in kaart brengt, en dan andere partijen laat betalen om die gebruikers te mogen beïnvloeden.