Het is je misschien niet ontgaan: we slepen Meta voor de rechter. Een van de meer formele onderdelen daarvan is dat we aan de rechter kunnen laten zien dat Bits of Freedom opkomt voor de digitale rechten van burgers, het liefst ook tegenover bedrijven als Meta. Dus doken we de archieven in. Evelyn schreef hier onderstaand stuk over dat eerder verscheen als voorwoord in onze tweewekelijkse nieuwsbrief.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Dit artikel verscheen eerder als voorwoord van onze tweewekelijkse nieuwsbrief. Voortaan deze nieuwsbrief meteen in je inbox ontvangen? Schrijf je in via:

Direct toen we de archieven indoken, kwamen we al tot een vrij treurige realisatie. Meta heeft namelijk al sinds de heroprichting van Bits of Freedom in 2009 onze belangstelling.

Factuur

Een van de oudste blogposts die we hebben gaat, niet verrassend, over "privacyperikelen" bij Facebook. "Het bedrijf Facebook toont zijn ware gezicht," schreef Axel: "het verdient miljarden met de profielen van gebruikers, tegelijkertijd verlies jij controle over je meest intieme gegevens." In datzelfde jaar publiceerde NU.nl onze tips voor veilig gebruik van internet, met in aflevering 4 aandacht voor je privacy op Facebook.

In de daaropvolgende jaren bleven we mensen informeren over hoe ze zich tegenover Facebook — en later Meta — kunnen beschermen. In 2012 informeerden we mensen bijvoorbeeld hoe ze hun persoonlijk archief konden downloaden en hoe ze konden klagen over de nieuwe privacyvoorwaarden van Facebook. In 2017 behandelden we welke privacyopties Facebookgebruikers hebben, in 2018 hoe je een inzageverzoek kunt doen (naar aanleiding van het nieuws dat Facebook je een betrouwbaarheidsscore toekent), en in 2025 over hoe je bezwaar kunt maken tegen Meta's gebruik van jouw data om AI te trainen. Om maar wat te noemen.

En we vergroten ook op andere manieren bewustwording. In 2021 lanceerden we de Korte Cursus Manipulatie, over de manipulatiemechanieken op grote sociale media platformen en waarom deze gereguleerd moesten worden. Toen die regulering er eenmaal was, lanceerden we in 2024 Blijf Luid!, waarin we maatschappelijke organisaties en actieve burgers wijzen op hun nieuwe platformrechten.

Druk, druk, druk. Dit natuurlijk tegen de achtergrond van onze belangenbehartiging in Den Haag en Brussel. In bijna alle grote wetstrajecten van de afgelopen tien jaar moesten we in onze lobby tegen Big Tech opboksen: op de AVG, de Copyright Directive, de Digital Services Act en Digital Markets Act, de AI Act, de Political Advertising Regulation en nu weer op de Digital Fairness Act.

Kanteling

En toen kantelde er in 2019 iets. Waar we lang (te lang?) in de veronderstelling waren dat Meta te bewegen was het juiste te doen, verloren we dat vertrouwen. In mei van dat jaar verzekerde Facebook de Tweede Kamer dat ze maatregelen had getroffen om ons te beschermen tegen buitenlandse inmenging in de verkiezingen, maar wij lieten zien dat dat alles behalve waar was. Een maand later publiceerden we het rapport Fix the System, Not the Symptoms, waarin we een deep dive deden naar onder meer de enorme macht van Meta en hoe het komt dat het zo moeilijk is de macht van Big Tech te breken. Het rapport laat ook zien dat Meta een enorm machtige speler is en dat traditionele En weer iets later, bij wijze van afscheid, stuurden we Facebook een factuur: voor de tijd die we kwijt waren aan het opruimen van hun rotzooi. (Ze hebben nooit betaald.)

Conclusie

Waar we nu staan? Meta stelt vooral haar eigen belang voorop. Zelden komt dat belang overeen met de belangen van onze democratische rechtsstaat. En steeds vaker wijzen de acties van Meta juist heel expliciet in de tegenovergestelde richting. Een toxische cocktail van winstbejag en politieke opportuniteit. In reactie op vragen van journalisten over onze rechtszaak, gaf Meta aan zich van geen kwaad bewust te zijn en zich volledig aan de wet te houden. We kunnen ons haast niet voorstellen dat de rechter dat ook zo ziet.

Mocht de rechter ondanks alles nog niet overtuigd zijn, dan kan het helpen een zo groot mogelijk aantal steunverklaringen te laten zien. Ook jij kunt steun uitspreken voor de rechtszaak. De petitie kun je hier ondertekenen. Alvast heel erg bedankt voor je hulp!