We vieren dit jaar onze twintigste verjaardag, hoera! Dat doen we samen met jou, want jij geeft de digitale burgerrechten een stem. Speciaal voor deze gelegenheid interviewden we mensen die stil staan bij de rijke historie van Bits of Freedom. Mensen die de organisatie kleur geven en een gezicht. Een daarvan is Sjoera Nas.

Van 2009 tot en met 2018 zat Sjoera Nas in onze Raad van AdviesBekijk de samenstelling Raad van Advies vanaf 2018. Sinds de lente van 2018 werkt ze als Senior Privacy Adviseur bij Privacy CompanyLeer meer over wat Privacy Company doet. Voor die tijd was ze onder andere verbonden aan de Autoriteit PersoonsgegevensDit is wat de Autoriteit Persoonsgegevens doet als internet- en telecomexpert.

In twintig jaar Bits of Freedom is de organisatie alleen maar belangrijker geworden, al keren er ook oude thema’s terug: “Zo gaat het nu opnieuw over e-privacy wetgeving, over het inbouwen van achterdeurtjes in encryptieMeer over encryptie in het dossier Versleuteling, over cookiesIn 2005 legde Bits of Freedom al uit wat cookies zijn en over de bewaarplicht. Aan de ene kant hebben we een aantal dingen al twintig jaar tegengehouden en mogen we trots zijn op wat we hebben bereikt, maar het is ook betreurenswaardig dat we op sommige punten nog in de zelfde strijd lijken te zitten."

Thema's

Het onderwerp privacyUitgebreide aspecten van privacy komen samen in het dossier Jouw Data staat daarentegen nu wel hoger op de agenda: “Privacy is een basis voor bijvoorbeeld het recht van vrijheid van meningsuiting of eerlijke verkiezingen. Heel veel rechten kan je niet uitoefen zonder privacyIn nov 2019 deden wij een oproep aan de regering over privacy richtlijnen. Steeds meer mensen zijn zich daarvan bewust. In mijn tijd bij Bits of Freedom vonden de aanslagen in New York plaats: privacy werd jarenlang daarna gezien als de schuilplaats van het kwaad. Wij deden erg ons best in die tijd om op een technische, politiek neutrale manier uit te leggen waarom het thema zo belangrijk is. We richtten ons daarom toen vooral op vak-journalisten en ambtenaren, niet zozeer op het grote publiek.”

Amnesty International Zwitserland - video Human Rights in 2 minuten uit 2016.

EDRi

Waar Sjoera Nas echt trots op is, dat is de oprichting van EDRiBekijk hier wat EDRi doet: “We realiseerden ons als Bits of Freedom al heel snel dat veel wetgeving uit Europa kwam, en we dus ook daar aanwezig moesten zijn. Daarom hebben we geholpen om European Digital Rights (EDRi) op te richten. Ik vind het nog steeds onze mooiste prestatie dat we een Europese coalitie hebben gevormd van burgerrechtenverdedigers. Dat er zo een netwerk is opgebouwd van wetenschappers die ons steunen.”

Wetgeving

Het Europese besluitvormingsproces staat wel steeds meer onder druk: “Toen ik begon in dit vak waren Google en Facebook nog relatief kleine jongens. Inmiddels hebben die bedrijven een groter budget dan sommige lidstaten. Ook de hoeveelheid lobbyisten die zij hebben om invloed uit te oefenen is niet in evenwicht. Dat helpt hen bij het om zeep brengen van elke vorm van privacywetgeving. ”

Zelf werpt ze de vraag op hoe dat schip nog te keren is: “Je ziet dat Google nu al boetes heeft gekregen van acht miljard euro van de Europese Commissie en dat er toch weinig verandert. Boetes lijken dus niet voldoende te helpen, maar hoe moet je het dan doen? Over twintig jaar bestaat Bits of Freedom natuurlijk nog steeds, maar in welke wereld leven we dan? Hoe zouden we er voor kunnen zorgen dat we onze digitale soevereiniteit terug halen?”

Toekomst

Drie jaar was Sjoera Nas mede-directeur van Bits of Freedom, van 2003 tot 2006: “Maurice Wessling en ik waren samen bij XS4ALL verantwoordelijk voor het communicatiebeleid. Toen hij wegging om Bits of Freedom op te richten, volgde ik snel.”

In haar persoonlijk archief vond ze voor ons een paar artikelen uit die tijd; over de (tijdelijke) stop van de organisatie, een persoonlijk interview en andere media-aandacht die de organisatie kreeg (zie onderstaand overzicht).

Vol vuur sluit ze af: “Ik zou heel graag willen dat Bits of Freedom net zo gevestigd wordt als Greenpeace of Amnesty International, dat was bij de oprichting het doel. Het is net iets te niche gebleven. Ik zou willen dat er straks 100.000 donateurs zijn. Daarvoor moet je echt de grote massa aanspreken, bijvoorbeeld met hele professionele Big Brother Awards. Misschien is het onderwerp privacy nog steeds te ingewikkeld.

Na twintig jaar mag je hopen op een omslag naar een grootte als Amnesty International. Die organisatie moet ook nog steeds tegen een berg opklimmen en stigma’s bevechten. Hoe je dat gaat aanpakken zijn wel de vragen voor de komende jaren. Hoe je toegankelijk kan zijn en toch de expertrol kunt behouden.”