Elk jaar wordt de Big Brother Awards Publieksprijs uitgereikt aan de persoon of organisatie die de grofste inbreuk maakte op de privacy van Nederlanders. Het publiek kon van 5 november t/m 25 november 2018 kandidaten nomineren. De kandidaten die het meest zijn genomineerd vormen de top 3. De tweede nominatie die we graag aan je voorstellen is Facebook.

In het kort

Facebook schendt keer op keer het vertrouwen van gebruikers. Dit jaar mag Facebook op een nominatie rekenen voor het misbruiken van telefoonnummers en voor het toestaan dat Cambridge Analytica op heimelijke wijze gegevens van gebruikers buitmaakte.

Telefoonnummers voor veiliger inloggen gebruikt voor advertentiedoeleinden

Facebook biedt gebruikers twee-factor-authenticatie aan. Dat betekent dat je naast je wachtwoord een ander controlemiddel hebt bij het inloggen, bijvoorbeeld een controlenummer dat je ontvangt op je mobiele telefoon. In september bleek dat Facebook de telefoonnummers die gebruikers om deze reden opgaven, eveneens gebruikte om adverteerders"Facebook Is Giving Advertisers Access to Your Shadow Contact Information" gebruikers gerichte advertenties te laten tonen.

Adverteerders kunnen een klantenbestand uploaden, waarna Facebook kijkt of er een match is op basis van het opgegeven telefoonnummer. Is dat het geval, dan kunnen adverteerders een specifieke gebruiker een specifieke advertentie voorschotelen. Gebruikers die dachten dat het verstrekken van hun telefoonnummer uitsluitend een functioneel doel diende, namelijk het beter beschermen van hun account, komen dus voor een verrassing te staan. Zelfs gegevens die verstrekt worden in het kader van meer veiligheid, vallen uiteindelijk ten prooi aan de “bottom line” van Facebook"Facebook is er niet voor jou. Facebook is er voor de adverteerders." om advertentieruimte te verkopen. Een slechte zaak, want het ondermijnt niet alleen vertrouwen in Facebook, maar in de gehele digitale infrastructuur.

Cambridge Analytica-schandaal

Het was niet het enige voorval dat heeft geleid tot Facebooks nominatie. Begin dit jaar kwam naar buiten dat het bedrijf Cambridge Analytica via Facebook op slinkse wijze toegang had gekregen tot de persoonsgegevens van miljoenen Facebookgebruikers"Revealed: 50 million Facebook profiles harvested for Cambridge Analytica in major data breach".

Op basis van deze gegevens stelde het bedrijf psychologische profielen op van gebruikers. Deze werden vervolgens gebruikt voor commerciële en politieke campagnes. Cambridge Analytica’s diensten zijn onder andere ingezet bij de Leave campagne rondom het Brexitreferendum. Wereldwijde ophef was het gevolg. Terecht leggen veel mensen die Facebook nomineerden ook verantwoordelijkheid bij Facebook. Het was
weliswaar Cambridge Analytica die gegevens van gebruikers verzamelde, maar het was Facebook die dat voor meer dan een jaar mogelijk maakte. Zij stonden toe dat Cambridge Analytica via de app “This Is Your Digital Life” niet alleen gegevens verzamelde van mensen die gebruik maakten van de app, maar ook van al hun nietsvermoedende Facebook-vriendenZie o.a. het onderzoek van de Britse Information Commissioner's Office (PDF).

Het ging daarbij niet alleen om profielgegevens; ook privéberichtenFacebook Data Collected by Quiz App Included Private Messages van een deel van de gebruikers viel in handen van Cambridge Analytica. Ook al was dit in strijd met de voorwaarden van Facebook zelf, Facebook nam pas maatregelen nadat de media hierover berichtte. Bovendien waren de maatregelen die het bedrijf trof onvoldoende"Britse privacywaakhond legt boete van half miljoen pond op aan Facebook" gezien de ernst van de zaak. De lakse reactie van Facebook was voor de Britse privacytoezichthouder mede een reden om de hoogste boeteDit was nog voor de inwerkingtreding van de nieuwe Europese privacyregels waardoor de boete `slechts' 500,000 GBP was. op te leggen.

De uitreiking van de Big Brother Awards is op 22 januari 2019. Tijdens deze avond reiken we drie prijzen uit en onderzoeken we de staat van privacy in Nederland. Met wetenschappers, activisten en ervaringsdeskundigen, onder leiding van Bits of Freedom. Ben jij erbij?