Technologie en je kind
In deze aflevering praten we met Lotte, Rejo en Maartje over privacyvraagstukken waar ouders tegenaan kunnen lopen ten aanzien van hun kind. Evelyn is in Den Haag voor een Ronde tafel gesprek in de Tweede Kamer over jongeren en privacy, dus Maartje neemt haar plaats in. Zij tipt de online radiozender Radiooooo.
Radiooooo
Maartje vertelt over het platform RadioooooBezoek Radiooooo hier, dat voor haar deze week de leuke kant van het internet deed opleven. Via dit platform kun je eenvoudig naar muziek van over de hele wereld luisteren, wat muziekfanaten bij elkaar hebben gezocht. De website bestaat uit een wereldkaart waarop je een land kunt selecteren. Vervolgens kun je muziek afspelen uit dat specifieke land van de jaren 20 tot nu. Let wel op: je moet hiervoor een account aanmaken, die de eerste week gratis is en daarna betaald.
Het begint al vóór de zwangerschap
Lotte vertelt dat haar bewustwording rondom de privacy van haarzelf en haar kind al begon voordat ze zwanger werd. "Veel mensen gebruiken apps om hun menstruatiecyclus te tracken," zegt ze. "Dat kan functioneel zijn, maar die apps verzamelen vaak gevoelige gegevens zonder dat duidelijk is wat ermee gebeurt."
De zoektocht naar een simpele, privacyvriendelijke babyfoon bleek voor Lotte een eye-opener. "Ik wilde iets zonder Wi-Fi of camera, gewoon een basic apparaat. Maar juist dat bleek moeilijk te vinden." De markt speelt sterk in op de angsten van ouders, merkt ze op. "Er wordt veel technologie aangeboden die vooral méér doet dan nodig is. Dat maakt het extra lastig om een bewuste keuze te maken."
Uiteindelijk vond Lotte een DECT-babyfoon, die werkt via de standaard die wordt gebruikt voor draadloze communicatie van vaste telefoons. Deze babyphones werken dus zonder een internetverbinding en dat is wel zo veilig.
Afluisteren en opvoeden
Als kinderen wat ouder zijn, dienen zich nieuwe privacyvraagstukken aan. Tegenwoordig zijn GPS-trackers voor kinderen wijdverspreid, vaak in de vorm van horloges met apps als Life360 of Find My KidsLees hier het artikel dat Evelyn eerder schreef over deze apps. . Daarmee kunnen ouders real-time volgen waar hun kind is en soms zelfs via een microfoon meeluisteren of via een speaker toespreken.
Volgens de Lotte zijn hier serieuze ethische vragen bij te stellen. "Kinderen hebben ruimte nodig om zich te ontwikkelen," zegt Lotte. "Dat betekent ook: dingen zelf uitzoeken, je vervelen, af en toe liegen." Volledige zichtbaarheid en controle kunnen die ontwikkeling in de weg staan. Bovendien rijst de vraag: wie heeft er toegang tot deze gegevens? "Locatiegegevens zijn extreem gevoelig. Je wilt echt niet dat die op verkeerde plekken terechtkomen." Sommige van deze horloges kunnen ook meeluisteren met de omgeving, dus ook als ze bijvoorbeeld bij een vriendje komen spelen. "Als kinderen bij mij thuis komen, moeten ze hun horloge in een metalen doosje bij de deur leggen," aldus Rejo.
Je kind online
In de aflevering gaan we in op ouderportalen die door de school en de kinderopvang worden gebruikt, en hoe je daar als ouder een gesprek over aan kunt gaan. Rejo vertelt hoe de privacywetgeving - de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) - op dit vlak voor meer bescherming van persoonsgegevens heeft gezorgd. Hierdoor kan je bijvoorbeeld aangeven of de school de foto's van je kind online mag zetten.
Als ouder heb je helaas nog steeds weinig invloed op welke systemen en ouderportalen scholen gebruiken, dus hoe die met bijvoorbeeld de persoonsgegevens van je kind omgaan blijft soms onduidelijk.
Lotte deelt ook haar ervaring met het maken van keuzes rondom de online zichtbaarheid van haar kind. Ze vertelt hoe ze, juist door de vanzelfsprekendheid waarmee foto's van jonge kinderen worden gedeeld in appgroepen of op sociale media, besloot het gesprek actief aan te gaan met andere ouders. Tot haar verrassing werd dat niet met weerstand, maar juist met herkenning en opluchting ontvangen. "Mijn verwachting was veel meer weerstand. Maar ik hoorde juist vaak: ‘oh, fijn dat je dit zegt, want ik wilde er eigenlijk niet per se over beginnen. Nee, ik zet eigenlijk geen foto's van mijn kindje online, en ik vind het ook helemaal niet prettig als anderen dat doen."
Rejo vertelt over de uitgangspunten die hij hanteert in het begeleiden van zijn tienerdochter bij het gebruik van technologie. Regels zijn er, maar minstens zo belangrijk vindt hij het om samen in gesprek te blijven. Daarbij kijkt hij niet alleen naar het gedrag van zijn dochter, maar ook naar de structuren achter de technologieën die zij gebruikt: "Waar we het in ons werk natuurlijk heel vaak over hebben, is macht. Wie maakt welke beslissingen? Gebruikt de school een bepaalde functionaliteit omdat zij het handig vindt, of omdat het ook goed is voor het kind?" Door die vragen ook thuis te stellen, leert hij zijn dochter kritisch te kijken naar wie er aan de knoppen zit en waarom.
Beschikbaarheid creëert behoefte
Met zoveel technologische mogelijkheden is het makkelijk om te denken dat je alles wat kan, ook nodig hebt. Zowel Rejo als Lotte pleiten er voor dit om te draaien: bedenk eerst wat je als ouders wilt en nodig hebt en zoek daar de passende oplossingen bij. De kans is groot dat je het met veel minder technologie af kan dan dat de producenten ervan je willen doen geloven.
Volg ons op de voet...
Let op! Nu volgen wat linkjes naar Big Tech!
Volg jij Bits of Freedom al? Bijvoorbeeld op Mastodon, Bluesky, Instagram of LinkedIn?
De podcast vind je in jouw favoriete podcastapp. Bijvoorbeeld op Spotify of Apple Podcasts.
Wil je niks te maken hebben met Big Tech? Abonneer je dan gewoon op onze podcastnieuwsbrief: