YouTube valt in herhaling: steeds weer blokkeert ze dezelfde controversiële video's. Ze maakt dan nepscuses, waarna de video's weer toegankelijk zijn. Maar de oplossing ligt niet (alleen) in de aanpassing van procedures rondom de moderatie. Er moet meer veranderen.

Sorry en nog een keer sorry

Women on Waves’ YouTube-accounts zijn dit jaar al drie keerWomen on Waves's accounts al drie keer verwijderd door YouTube ten onrechte verwijderd, schreven we iets meer dan een maand geleden. En hoe pijnlijk: net toen NieuwsuurNieuwsuur: YouTube censureert video's Nederlandse organisaties eerder deze week Women on Waves hierover interviewde werd het account voor een vierde keer offline gehaald. Niet dat ze dat vertelt was. Een bevredigende verklaring bleef uit. YouTube doet wat ze eerder ook al deed. Ze maakten nepscuses"Nepscuses", met dank aan Meredith Greer: “foutje, zal niet meer voorkomen” en daarmee waren de video's van Women on Waves weer te zien (tot de volgende blokkade).

Waarschuwing: pas op met blokkeren

Het is natuurlijk gek dat een account in het tijdsbestek van een paar maanden meerdere keren ten onrechte geblokkeerd wordt. Je zou verwachten dat er na een of twee keer onterecht blokkeren achter de schermen een waarschuwing bij het account komt te staan: pas op met blokkeren! Een waarschuwing die ervoor zorgt dat een (extra) mens meekijkt als het account opnieuw voor blokkering wordt genomineerd. Een vinkje dat er voor zorgt dat het blokkeren of verwijderen een weloverwogen en goed gedocumenteerde keuze is. Toch?

Alleen de stomste fouten voorkomen

Zeker! Maar dat lost op zijn best de stomste fouten op. Of het proces om video's of accounts te blokkeren nu goed is ingericht of niet, controverses zullen er altijd zijn. Het bedrijf zal niet kunnen voorkomen dat er soms ten onrechte video's worden geblokkeerd. YouTube’s bereik is gigantisch en ze is een monopolist. Als je op zoek gaat naar bewegend beeld van iets, begin je op YouTube. Als je een video wilt publiceren en zoveel mogelijk kijkers wilt, dan kun je niet om Google’s platform heen. Elke keer dat YouTube beslist of iets via haar platform toegankelijk mag zijn of niet, kan dat een beslissing met een enorme impact zijn.

Er is altijd wel iemand die klaagt

Dat is het beste zichtbaar bij video’s over onderwerpen waarover de meningen verder uiteen lopen. In de reportage van Nieuwsuur passeren een aantal daarvan de revue: lichamelijke zelfbeschikking, seksuele vrijheid en cannabis. En er is natuurlijk altijd wel ergens iemand op de wereld die met zo’n onderwerp een probleem heeft. Reden voor YouTube om bepaalde video’s over dat soort thema’s op voorhand te weren en andere video's snel te verwijderen als iemand klaagt. Video’s en accounts verdwijnen als een of meer kijkers de video’s hebben aangemerkt als aanstootgevend of als computers van YouTube bepaalde woordcombinaties of beelden hebben opgemerkt.

Lastig voor iedereen

Dat maakt het lastig voor iedereen: de maker, de kijker én het platform zelf. De maker ziet haar video’s van tijd tot tijd zomaar van het internet vallen, zonder dat zij er iets aan kan doen. De kijker kan video's niet zien die hij graag wil zien (en ongeacht de vraag of hij met het onderwerp een probleem heeft). En het platform kan het nooit goed doen, altijd zullen er controverses zijn. Ze kan door de publieke opinie en politieke druk niet meer zelf bepalen hoe ze haar platform inricht.

Geef iedereen iets te kiezen

De enige oplossing voor dit alles is door er voor te zorgen dat iedereen iets te kiezen heeft. De enige manier om dát voor elkaar te krijgen is ervoor te zorgen dat er meerdere platforms naast elkaar bestaan. Elk met hun eigen belangen, afwegingen en publiek. Het zorgt ervoor dat de maker kan kiezen voor het platform dat het beste bij haar past. Dat je als kijker kan kiezen voor een platform dat net zo ruimdenkend is als jijzelf. En dat het platform weer zelf kan bepalen wat het acceptabel vindt en wat niet.

En het mooie van dat alles: dan zijn de procedures die zo’n platform gebruikt voor de moderatie van de video's ook minder van belang. Als het platform ervoor kiest heel erg slordig met klachten om te gaan, dan kun je —omdat je niet afhankelijk bent van dat ene platform— kiezen voor een beter functionerend alternatief.