De discussie rondom hate speech heeft een nieuw perspectief nodig
Public Arts
De manier waarop we traditioneel gezien over onze interacties met producten nadachten en ze ontworpen, heeft ons alleen maar verder verwijderd van de technologische, politieke en sociale implicaties van die producten.

Links: Google Nest. Rechts: houtkachel.

Om te voorkomen dat het lijkt of ze niets doen om schadelijke content tegen te gaan, dwingen overheden platforms om iets te doen – en gaan daarmee hun eigen verantwoordelijkheid uit de weg.
Dit zijn geen ongelukjes. Ze zijn het resultaat van hoe deze systemen zijn ontworpen en door wie ze zijn ontworpen. Het is het resultaat van toenemende druk op platformen om iets te doen, hoe verkeerd dat iets ook moge zijn.

Gevonden op: “One Week of Harassment on Twitter“.


Champs Élysées, Parijs door Ian Abbott

J. Versnel, Modelwoning Slotermeer. Uit: Roel Griffioen, “Het glazen huis: Privacy en openbaarheid in de vroegnaoorlogse stad”, Tijdschrift Kunstlicht.


Hijab emoji, het resultaat van een workshop op een middelbare school in Amsterdam. tearsofjoy.nl.
In plaats van de onzin weg te filteren of door een vervelend en waarschijnlijk nutteloos proces te gaan om de onzin te laten verwijderen, gaf Ehmke de gebruiker zelf de controle over haar eigen ruimte, en creëerde daarmee een situatie waarin de onzin nooit de kans krijgt om te materialiseren.
Het hernoemen van “censuur” naar “contentmoderatie” en een handvol miljardenbedrijven de leiding geven is geen geweldig idee als we nog een toekomst willen waarin we enige vrijheid genieten.
Laat Facebook, Google en Twitter niet de poortwachter worden tussen jou en de leden van je gemeenschap, en sta niet toe dat je vrijheid van meningsuiting een regeltje wordt in een 10.000 woorden tellende “overeenkomst”.
Hans Bezemer
Dit artikel gaat van twee foute premisses uit. Ten eerste, dat er een bepaald standpunt is, dat je blijkbaar zou moeten hebben, omdat geen enkel ander standpunt mogelijk is. De rest wordt afgewezen met allerlei labels, die inmiddels zo vaak gebruikt zijn, dat ze hun werking inmiddels beginnen te verliezen. Ten tweede het geloof, dat er instrumenten mogelijk zijn om een niet-toegelaten mening om te zetten naar een wel toegelaten mening. Zoals gezegd, beide zijn gebaseerd op foute premisses.
Er zijn instituties in de USA, die burgerrechten verdedigen door juridische steun te verlenen. Een van die instituties verdedigde de burgerrechten van de KKK. Niet zozeer omdat deze instantie achter de standpunten stond, maar omdat hij handels volgens het motto van Voltaire “Ik vind uw standpunt walgelijk, mar ik zal uw recht om het te verkondigen tot de dood verdedigen”.
Ideeen leven in mensen – en er is geen “universeel” standpunt dat iedereen zou moeten hebben omdat al het andere onbestaanbaar, onverdedigbaar of onhoudbaar is. Het gaat altijd om het afwegen van belangen. Daarom hebben we de vrijheid van meningsuiting.
Van mij mogen salafisten beweren, dat homo’s van daken gegooid mogen worden, christenen, dat vooral vrouwen huismoeders moeten zijn, feministen, dat mannen een stap terug moeten doen, SJW, dat alle leed in de wereld te wijten is aan oude, witte mannen en nazi’s dat er geen holocaust heeft plaats gevonden. Zolang “ik vind” maar niet ontaardt in “ik ga”, want dan hebben we het over bedreiging en dat is van een heel andere orde.
Al die ideeen zijn gegrond in argumenten. Sommige wat sterker, andere wat minder en een enkele alleen op een waandenkbeeld. En ja, dialoog en discussie is dan de enige mogelijkheid.
Dat het Internet daar het platform van uitstek voor is, moge evident zijn. Derhalve hoort censuur er ook niet thuis. Bedreigingen horen gewoon bij de rechter thuis – en die hoort er dan (zonder aanziens des persoons) ook iets mee te doen.
De argumenten, die ten grondslag liggen aan die standpunten verdwijnen dan ook niet door enig ander instrument dan overtuiging. Vormgeving, forget it. Vormgeving zal een nazi niet doen geloven, dat de holocaust heeft plaatsgevonden. Vormgeving zal een gelovige niet van zijn geloof afbrengen. Vormgeving zal een socialist niet bekeren tot het kapitalisme of omgekeerd, een vuile kapitalist ertoe bewegen zijn Maserati te verkopen om de opbrengsten aan de voedselbank te geven.
Ik neem aan, dat er nogal wat mankeert aan de vormgeving van deze pagina, want ik vond het (om genoemde redenen) een onsamenhangend stuk, dat niet op BOF thuishoort.
Evelyn Austin
Beste Hans,
Dank voor je uitgebreide reactie. De premisses die je in het stuk leest, staan er echter niet in.
Ten eerste: het stuk heeft het over hate speech, dus haatzaaien, iets wat strafbaar is en niet “gedekt” wordt door de vrijheid van meningsuiting. Je herhaalt in je reactie het argument waarover we in het artikel juist zeggen dat het ontoereikend is. Dat laat voor mij zien hoe “diep” dit argument bij sommige mensen geworteld zit. Vrijheid van meningsuiting is niet absoluut. Als je niet bekend bent met de voorbeelden die ik in het stuk geef, misschien kun je beginnen met lezen over de bedreigingen die Sylvana Simons heeft gekregen en wat de rechter daarvan vond. Zie: http://www.at5.nl/artikelen/169144/werkstraffen-en-boetes-voor-bedreigers-en-beledigers-sylvana
Je andere punt: net als jij, geeft het artikel aan dat censuur niet een oplossing is. Onder andere vanwege wat je zelf ook aanhaalt: bedreigingen horen bij de rechter thuis, niet bij een slechtbetaalde contentmoderator van Facebook die 5 seconden heeft om een beslissing te maken over of er sprake is van een “ongewenste” mening (die online hoort te blijven) of van haatzaaien (wat voor de rechter hoort). Zie ook dit stuk: https://www.bof.nl/2018/05/17/facebooks-digitale-sweatshops-in-lage-lonenlanden/
Tot slot: nergens zeggen we dat vormgeving ingezet kan of moet worden om de meningen van mensen bij te stellen. Het artikel zegt dat je door middel van vormgeving invloed kunt hebben op het gedrag van mensen en specifieker nog de interacties tussen mensen onderling. Dus niet de “ik vind” maar de “ik ga”. De voorbeelden van Ehmke zijn, vind ik zelf, daar mooie voorbeelden van, omdat niemand in zijn/haar vrijheid wordt beperkt. Mooi toch?
Groeten,
Evelyn
Ps. Overigens vind ik de standpunten “homo’s moeten van daken gegooid worden” en “mannen moeten een stap terug doen” wel van een vrij andere orde. Maar daar ben jij ’t vast ook mee eens 🙂
Erik
Ik ben het roerend eens met Hans Bezemer hierboven. Daarnaast ben ik van mening dat BOF geen platform moeten geven aan iemand die ruimte over communicatievrijheid wil gebruiken om racistische insinuaties over ‘boze witte mannen’ te maken. Om het nog niet eens te hebben over overduidelijke leugens als ‘Trump is machtig dus kan hate-speech wel laten verdwijnen’.
Vrijheid van meningsuiting en communicatie zijn voor mij absolute waarden. De term ‘hate speech’ is een signaal voor censuur in de VS, waar het heel anders wordt gebruikt dan ‘haatzaaien’ in het Nederlandse strafrecht. En dat legt direct het probleem met dergelijke termen bloot: Ze bieden ruimte aan arbitraire onderdrukking van de vrije uitwisseling van gedachten. Je noemt ‘counter speech’ ontoereikend vanwege een (al dan niet bestaande) machtsonbalans maar gaat daarbij volledig voorbij aan alle maatschappelijke veranderingen die ondanks zulke onbalans tot stand zijn gekomen. Juist door de informatie-uitwisseling vrij te maken bevrijdt je dat soort bewegingen. Twitterbots en biased mediaconcerns kunnen de discussie dan vervuilen, maar nooit tot stilstand brengen. Vrijheid om ideeën uit te wisselen moet absoluut zijn, om ieder idee zo vaak mogelijk uit te dagen en de waarheid over te houden. (Lees John Stuart Mill, On Liberty voor de complete redenering die ik hier volg)
Jij valt direct weer in een voorbeeld van bedreiging. Dat is inderdaad verboden. Dat is geen mening, zoals Hans ook al benadrukt. Ik ben bekend met de voorbeelden, terechte veroordelingen in sommige gevallen, hopelijk een paar gekkies minder.
Die contentmoderator zou maar één knop moeten hebben: Aangifte voor bedreiging. Dan is lukrake censuur niet meer aan de orde, want het doen van valse aangifte is strafbaar. Verder zou iedere verwijdering/moderatie openbaar zichtbaar moeten zijn zodat communities hun platformen ook echt kunnen controleren.
Evelyn Austin
Beste Erik,
Dank voor je uitgebreide reactie.
Vrijheid van meningsuiting mag voor jou een absolute waarde zijn, het is geen absoluut recht.
Nergens heeft het artikel het over meningen en al helemaal niet over goede en slechte. De voorbeelden die in het artikel worden aangehaald, zijn voorbeelden van haatzaaien en bedreiging. Volgens mij zijn we ’t er allebei over eens dat die voor de rechter horen te komen en niet door een contentmoderator moeten worden weggepoetst. Wie haat zaait of anderen bedreigt, en zich dan beroept op zijn of haar vrijheid van meningsuiting, is een vijand van die vrijheid, geen medestander.
En over het bestaan van machtsonbalansen in de samenleving… Ik hoop toch dat we daar geen discussie over hoeven voeren.
Groeten,
Evelyn
Michael
Waarom wordt dit stuk in vredesnaam gepubliceerd? Niet alleen slaat de schrijfster hier flink de plank mis en is het stuk bijzonder VS-gericht, het is ook een heel politiek-polariserend stuk welke juist voor een groep zoals BOF bijzonder ontoepasselijk is.
Mag hopen dat BOF niet vaker dit soort acties uithaalt.
Evelyn
Beste Michael,
Dank je wel voor je reactie!
Waar vind je dat de plank wordt misgeslagen?
Contentmoderatie is een verschrikkelijk belangrijk en urgent onderwerp: in de EU zijn verschillende wetten in voorbereiding die allemaal tot doel hebben internetbedrijven meer regie te geven over onze vrijheid van meningsuiting. Dat overstijgt links en rechts, want gaat over de uitingsvrijheid van elke internetter. We hopen de komende tijd daarom ook meer aandacht aan dit onderwerp te besteden.
Groeten,
Evelyn
Pieter
Ik vind dit een razend sterk stuk over een onderwerp dat veel meer aandacht verdient.
Voor de criticasters: het is nogal gratuit om te zeggen dat je je geen zorgen maakt over racistische en seksistische uitingen als diezelfde uitingen jou en je identiteit niet raken. Systematische ongelijkheid bestaat, institutioneel racisme en seksisme worden bij uitstek langs digitale weg geëffectueerd.