Minister Plasterk wil dat de geheime diensten al onze communicatie kunnen afluisteren – of dat nu een telefoontje is, e-mails, berichten in appjes of een bezoek aan websites – en ons gedrag kunnen analyseren. Dat blijkt uit de consultatie op de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten die nu online staat. Dit zou de meest vergaande bevoegdheid zijn die de diensten ooit hebben gehad. Bits of Freedom vindt dat onschuldige mensen niet afgetapt mogen worden en wil dat deze bevoegdheid van tafel gaat.

Groot sleepnet
Deze massale communicatietap is een bizar grote inbreuk op onze privacy. (Voor diegenen die het na willen lezen: artikel 32 van het voorstel en verder.) We schreven eerder al over onze zorgen hierover. Zouden de geheime diensten aan het werk gaan met een sleepnet of een hengel? Die vraag is nu beantwoord. Het is een heel breed sleepnet.

De minister stelt daartegenover dat de diensten het sleepnet doelgericht zullen inzetten. Dat lijkt ons niet meer dan logisch, dat je een specifiek doel voor ogen hebt als je zo’n vergaande bevoegdheid in wilt zetten. Waar het ons om gaat, is dat een bevoegdheid wordt ingezet op een gerichte kring van personen. En niet zoiets vaags als iedereen in Nederland die contact heeft met Syrië. Wat als het niet Syrië is maar Marokko, of Frankrijk, of de Verenigde Staten?

Na het binnenhalen van al die informatie, kan je wel gerichter gaan zoeken, zoals ook wordt voorgesteld, maar dat neemt niet weg dat daarvoor een sleepnet is uitgeworpen. En of je vervolgens een een paar vissen er uithaalt of niet; dat net is al binnengehaald.

Natuurlijk, als ze denken dat iemand kwaad in de zin heeft, moeten de geheime diensten diegene in de gaten houden. Dat vinden wij ook. En dat kunnen ze nu ook al. Ze kunnen heel gefocust die mensen en hun omgeving volgen. Maar met dit voorstel zullen ze ook heel veel brave burgers tappen, mensen die nog nooit iets hebben misdaan en dat ook nooit zullen doen. Waarom moeten die in het sleepnet?

Samenwerking met buitenlandse geheime diensten
Ook weten we inmiddels dat buitenlandse geheime diensten zoals de Amerikaanse NSA en de Britse GCHQ nogal ruim onze communicatie in de gaten kunnen houden. De minister beschermt ons daar niet tegen, integendeel, hij maakt het erger. Zo kunnen gegevens die in bulk verzameld zijn, in bulk worden overgedragen aan buitenlandse geheime diensten. Nog voordat ze geëvalueerd zijn (artikel 77, lid 2). En los van de vraag of ze überhaupt gevaarlijk zijn, mogen mensen worden gevolgd “over wie door een andere inlichtingen- of veiligheidsdienst gegevens zijn ingewonnen” (artikel 18, sub d).

Wat nu?
Iedereen kan tot en met 1 september 2015 een reactie geven op de consultatie. We gaan nu ook alle andere onderdelen van de 83 pagina’s tellende wetsvoorstel en de 218 pagina’s tellende toelichting daarop doorspitten. Binnenkort laten we je weten wat jij kunt doen om jouw bezwaren tegen deze wet zo duidelijk mogelijk aan minister Plasterk te laten weten.