Bits of Freedom is een kort geding tegen Meta begonnen. We eisen dat Meta gebruikers van Instagram en Facebook de mogelijkheid geeft om te kiezen voor een tijdlijn die niet gebaseerd is op profilering. Hoewel de zitting pas aankomende maandag gepland staat, komt Meta alvast deels aan onze eisen tegemoet.

In eerste instantie liet Meta weten de wet volledig na te leven en niet aan onze eisen tegemoet te zullen komen. Daar komt ze nu op terug. Zoals Bits of Freedom onder meer eiste, is Meta begonnen met het tonen van informatie aan gebruikers over de profileringsvrije tijdlijn.

Dat is een minimale tegemoetkoming aan gebruikers. Die zullen nu in elk geval op de hoogte zijn van het bestaan van de profileringsvrije tijdlijn. Maar dat is echt niet genoeg. We zien dit vooral als een afleidingsmanoeuvre van waar het in de kern over gaat. Meta heeft niet het recht om te bepalen wat wij dag in dag uit online zien. Die keuze hoort bij mensen zelf te liggen. De zitting aankomende maandag gaat daarom gewoon door.

Onze zaak draait om een wettelijke verplichting voor platformen zoals die van Meta die gebruik maken van aanbevelingsalgoritmen. Deze platformen moeten volgens de wet gebruikers op toegankelijke en eerlijke wijze een tijdlijn aanbieden die niet gebaseerd is op profilering. Meta voldoet niet aan die verplichting. De profileringsvrije tijdlijn die ze aanbiedt is moeilijk te vinden, moeilijk te gebruiken, en je kunt hem niet als voorkeursoptie instellen.

Een gezond publiek debat vraagt om verschillende meningen, standpunten en invalshoeken. Als het publieke debat slechts geïnformeerd wordt door één bron, wordt die variatie gemist. Het is essentieel dat gebruikers zelf kunnen bepalen welke informatie ze te zien krijgen. Tijdens verkiezingen is die keuzevrijheid extra belangrijk.

Aankomende maandag zullen we in de rechtbank eisen dat Meta gebruikers de optie geeft om de profileringsvrije tijdlijn als voorkeur in te stellen. Ook eisen we dat Meta stopt met het toepassen van "deceptive patterns": ontwerpkeuzes waarmee gebruikers bewust misleid worden. Nu is het namelijk zo dat de profileringsvrije tijdlijn slecht vindbaar is, en dat je een deel van je functionaliteiten verliest wanneer je deze tijdlijn bekijkt. Ook wordt de gebruiker op andere manieren gestuurd om toch de tijdlijn gebaseerd op profilering te gebruiken.