Propaganda maak je niet monddood met censuur, persvrijheid wel
- 08 maart 2022
- Foto: Hasan Almasi
Op last van de overheid blokkeren internetproviders en platformen de toegang naar Russische staatsmedia. De regeringsleiders van Europa zouden echter beter inzetten op het stimuleren van de onafhankelijke media in Rusland en Oekraïne.
Geen toegang Russische staatsmedia
Wat Rusland doet, kan niet. De invasie van Oekraïne is een enorme en tragische humanitaire crisis. Burgers in beide landen en daarbuiten hebben er het meest onder te leiden. Vrijwel elk land op de wereld reageert dan ook op de militaire agressie van Rusland met sancties en maatregelen. Een van die maatregelen werd een paar dagen geleden afgekondigd: een totale blokkade van de Russische staatsmedia.Klik hier voor die regulering. RT, voorheen Russia Today, wordt in heel Europa geblokkeerd. Lees daarover dit bericht van NOS.Dat geldt voor internetproviders, maar ook voor sociale media. Het Twitter account van RT staat op zwart. Wie Google'd naar RT komt niet meer op haar website (maar nog wel naar RT's Wikipedia-entry inclusief link). En zelfs al zou het linkje er nog wel zijn, ook internettoegangsproviders zoals KPN en VodafoneZiggo blokkeren de website nu.
Wij vinden dat de Europese Unie juist moet inzetten op het bevorderen van onafhankelijke media.
Het is een maatregel die volgens de regeringen van de Europese lidstaten hard nodig is. Rusland voert, zo stellen zij, "een stelselmatige campagne van desinformatie, manipulatie van informatie en systematische verdraaiing van de feiten." Dat maakt het nodig om "de weerbaarheid van de [lidstaten] en hun vermogen om hybride dreigingen, zoals desinformatie, het hoofd te bieden" te verhogen.
Europa doet wat Rusland doet
De wet die al die providers en platformen dwingt om de toegang tot Russische staatsmedia te blokkeren is als een decreet op tafel gelegd. Het past niet in een democratische rechtsstaat dat een politieke instantie beslist welke informatie wij wel of niet tot ons kunnen nemen. Dat is een beleid dat we eigenlijk alleen maar kennen van dictatoriale regimes zoals, jawel, Rusland. Het is censuur en gaat in tegen één van onze belangrijkste mensenrechten: de vrijheid van meningsuiting. In een vrij land bepaalt de overheid niet welke websites jij wel of niet mag bekijken.
De wet die al die providers en platformen dwingt om de toegang tot Russische staatsmedia is als een decreet op tafel gelegd.
Los daarvan ontbreekt het ook aan democratische controleWij maakten een podcast met Barbara Oomen over de democratische legitimering en grondwettelijke basis van noodwetgeving.. Omdat deze wet opgesteld is door de regeringen van de lidstaten en niet door de Europese Commissie, heeft het Europees parlement niets te zeggen. Ze hoeven formeel gezien alleen geïnformeerd te worden. Democratische controle is ontzettend belangrijk. Het zorgt ervoor dat regeringen hun macht niet kunnen misbruiken. Dat de kwaliteit van wetgeving wordt verhoogd. En dat het draagvlak voor die wetgeving wordt vergroot. Niet hier dus. In tijden van crisis kan het natuurlijk best zijn dat er opeens vergaande maatregelen nodig zijn. Maar of zulke maatregelen noodzakelijk zijn en of het aan een overheid is om te bepalen welke media wel en niet toegankelijk zijn, moet democratisch besloten worden. Juist omdat het allemaal onder een hoge druk en in tijden van stress gebeurt, is die democratische controle des te belangrijker.
Inzetten op onafhankelijke media
Wij vinden dat de Europese Unie juist moet inzetten op het stimuleren van onafhankelijke mediaJij kan ook helpen, via Free Press Unlimited. Dat doe je niet door de toegang tot de staatsmedia van Rusland te blokkeren, maar door de onafhankelijke media in Rusland en Oekraïne te helpen. Dat kan op veel verschillende manieren. Ze zou onafhankelijke journalisten kunnen helpen met de middelen die zij nodig hebben om nieuws te maken. Of om zichzelf en hun bronnen te beschermen. Maar ook in Europa is er genoeg te doen. De regeringen zouden alle nog bestaande onafhankelijke bronnen in Rusland en Oekraïne bij elkaar kunnen brengen. Op die manier kan iedereen die nieuws over en uit Rusland zoekt dat ook makkelijk vinden. En wat ook kan helpen: er voor zorgen dat het voor lezers helder is dat RT Poetins roeptoeter is - als ze dat niet al wisten. Dat zijn allemaal maatregelen zonder afbreuk aan de democratische rechtsstaat.