Toezicht tijdens en achteraf: De CTIVD
De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) houdt tijdens en achteraf toezicht op het werk van de geheime diensten. Zij mogen zelf onderzoeken starten en schrijven hierover rapportages en doen aanbevelingen aan de minister. Zij hebben géén bindende bevoegdheden, en kunnen dus niet ingrijpen als de geheime diensten zich niet aan de wet houdt. Ook is de minister niet verplicht Dit is een voorbeeld dat laat zien dat het toezicht hierdoor niet effectief isom de aanbevelingen op te volgen.
De lijn in de Europese rechtspraak van de afgelopen jaren laat zien dat tegenover de steeds ongerichtere bevoegdheden van de geheime diensten steeds hogere eisen worden gesteld aan het toezicht daarop. Om aan die eisen te blijven voldoen zou ook de Nederlandse toezichthouder eigenlijk moeten worden uitgerust met bindende bevoegdheden. Dit geeft de toezichthouder de mogelijkheid om in te grijpen in lopende werkzaamheden van de geheime diensten als die zich niet aan de regels houden.