Deze week duiken we met Lotte in het gebruik van gezichtsherkenningstechnologie door de politie. Evelyn deelt een onderzoek over toxic comments op sociale media platforms en we bellen met Maaike Hartjes over haar cartoons.

Giftig internet

In de nieuwsbrief van journalist Ann FriedmanDe nieuwsbrief van Ann Friedman lees je hier stuitte Evelyn op een onderzoek naar toxic comments op het internet. Een groep Italiaanse wetenschappers heeft een half miljard opmerkingen geanalyseerd — van 1990 tot nu — en de resultaten waren verrassendHet artikel over het onderzoek lees je hier. Hoewel het aantal opmerkingen in die dertig jaar enorm is toegenomen en ons leven zich meer online afspeelt, is het percentage giftige opmerkingen volgens het onderzoek nagenoeg gelijk gebleven. Evelyn: "Dat is interessant als je kijkt naar mogelijke oplossingen. De overheid richt zich vooral op het offline halen van uitingen. Bits of Freedom richt zich op de mechanismen en architectuur van platformen, waardoor er zoveel toxische content naar boven komt drijven. Deze onderzoekers zeggen: misschien kunnen we ook andere manieren overwegen om gebruikers aan te moedigen om minder giftig gedrag te vertonen."

Gezichtsherkenning door de politie: Hoe zat het ook alweer?

De Nederlandse politie beschikt over een omvangrijke databank van 1,6 miljoen gezichten, genaamd CATCHHet ministerie van Justitie en Veiligheid won in 2021 de Big Brother Award, o.a. voor de inzet van gezichtsherkenning. We maakten er deze podcast over. Ze maken ook gebruik van het Camera in Beeld-systeem, waarbij ze beelden van particuliere camera's kunnen opvragen en door hun gezichtsherkenningssysteem kunnen halen. Bij de toepassing van deze technologie lijkt de politie het niet zo nauw te nemen met de wet: er heeft nooit een democratisch debat plaatsgevonden over het gebruik van CATCHLees hier alles wat we eerder schreven over gezichtsherkenning door de politie, en er is dus nooit een specifieke wettelijke basis vastgesteld voor het gebruik van gezichtsherkenning door de politie. "Wat er is gebeurd, is een klassiek voorbeeld van function creep*. De politie had al een databank met ongeveer 800 foto's van gezichten. Toen gezichtsherkenning als technologie steeds meer beschikbaar werd, dacht de politie: laten we hier een gezichtsherkenningdatabank van maken. Dat gebeurde in 2016. Maar daar is nooit echt een discussie in de Kamer over gevoerd, en er is nooit een specifieke wet voor aangenomen," aldus Lotte.

*Kort gezegd houdt dat in dat technologieën voor andere doeleinden worden ingezet dan oorspronkelijk was bedoeld.

'Catch me if you can'

De politie is momenteel aan het experimenteren met nieuwe toepassingen van gezichtsherkenningstechnologie. Zo is de CATCH-database uitgebreid met extra beelden en is er FaceF1nder, waarmee de politie verschillende beelden en locaties aan elkaar kan koppelen. Om deze inzet te reguleren, heeft de politie nu een 'Inzetkader gezichtsherkenning' opgesteld. Wij maken ons zorgen over de toenemende inzet van deze technologie door de politie, vooral vanwege het gebrek aan passende wetgeving en extern toezicht. Lotte merkt op: "Het zwaartepunt in het inzetkader ligt op intern toezicht, bijvoorbeeld door de functionaris gegevensbescherming (FG). Maar uit ons Woo-verzoek blijkt nu dat deze functionaris niet is betrokken en geen advies heeft gegeven."

We tipten de Autoriteit Persoonsgegevens

We schreven een brief aan de Autoriteit PersoonsgegevensLees hier onze volledige tip over het 'Inzetkader gezichtsherkenning' en de positie van de FG. (AP), waarin we hen vragen om op te komen voor de bescherming van het fundamentele recht op privacy en gegevensbescherming van burgers tegen het gebruik van gezichtsherkenningstechnologie door de politie. Daarnaast vragen we ze om onderzoek te doen naar de positie van het interne toezicht en dit waar nodig te verstevigen.

We bellen met....

We sluiten de podcast elke week af met een telefoontje naar iemand met een bijzondere kijk op het internet. We bellen deze week met striptekenaar, illustrator en cartoonist Maaike HartjesHier bekijk je Maaikes werk. Maaike tekende de strip voor de uitreiking van onze Big Brother AwardsBekijk de strip die Maaike tekende voor de Big Brother Awards hier. We spreken haar over haar werk als cartoonist, hoe ze omgaat met online haat en over hoe de online wereld haar inspireert in haar werk.

Volg ons op de voet...

Let op! Nu volgen linkjes naar Big Tech!

Volg jij Bits of Freedom al? Bijvoorbeeld op Twitter, Instagram of LinkedIn?
De podcast vind je in jouw favoriete podcastapp. Bijvoorbeeld op Spotify of Apple Podcasts.

Wil je niks te maken hebben met Big Tech? Abonneer je dan gewoon op onze podcastnieuwsbrief: