Evelyn vertelt hoe ze in een ouderwetse rabbit hole terechtkwam: het begon met het nieuws dat het volledige archief van schrijver en burgerrechtenactivist James Baldwin wordt gedigitaliseerd. Via een tentoonstelling over zijn werk stuitte ze op een AI-typemachine Lees hier meer over de typemachinedie zogenaamd namens Baldwin antwoorden geeft (al blijkt het vooral een soort tarotspel met citaten te zijn). Aangezet door de vormgeving van de website jamesbaldwin.info, belandde ze op Webdesign Museum en de vergeten stijl skeuomorphism. Daar verdwaalde ze verder in de geschiedenis van het internet: van vroege programma’s met vrouwennamen zoals Veronica en Viola, tot het kunstwerk Jennifer in Paradise van Constant Dullaart, over de eerste gefotoshopte foto en de blik waarmee technologie naar vrouwen kijkt.

Om op de Top400-lijst te belanden hoef je geen strafblad te hebben. De indicatoren om op de lijst te komen, zijn niet helemaal helder. Wel weten we dat het ProKid+ algoritme een tijd werd ingezet om jongeren te selecteren. Voor veel gezinnen was dat het begin van jarenlange stress en stigmatisering. “Je kind komt op een lijst, maar niemand legt uit waarom,” zegt Lotte. “Instanties delen allerlei gegevens, scholen worden betrokken, straatcoaches houden je in de gaten... De belofte van zorg verandert in de praktijk in controle.”

De documentaire Moeders van Nirit Peled liet eerder al zien wat de aanpak in de praktijk betekent: geen hulp, geen luisterend oor, maar repressie, intimidatie en het gevoel voortdurend verdacht te zijn.

Bits of Freedom werkte de afgelopen jaren samen met verschillende organisaties, onderzoekers en juristen, waaronder Controle Alt Delete, Nirit Peled, Fair Trials, PiLP en Fieke Jansen. Op basis van Woo-verzoeken en getuigenissen werd duidelijk hoe ondoorzichtig het systeem was en hoeveel rechten er werden geschonden.

In samenspraak met een klankbordgroep van mensen uit getroffen gemeenschappen bereidden zij juridische stappen voor. Uiteindelijk werd de gemeente Amsterdam aangeschreven met een sommatiebrief: een aankondiging dat een rechtszaak zou volgen als er geen erkenning en verandering kwam. Dit leidde tot schikkingsgesprekken met de gemeente Amsterdam. “Er leek eindelijk beweging,” vertelt Lotte. “Maar toen kwam er een brief van burgemeester Halsema: ze kon geen schikking goedkeuren, want dat zou impliceren dat er iets onrechtmatigs was gebeurd.”