Elk jaar reiken we tijdens de Big Brother Awards de Felipe Rodriguez Award uit. Met deze positieve prijs eren we iemand die zich heeft ingezet voor onze privacy.

Felipe Rodriguez was een zeer bevlogen pionier die aan de basis stond van het Nederlandse internet. Hij richtte XS4ALL op, de eerste internetprovider voor particulieren, omdat hij het internet voor iedereen toegankelijk wilde maken. Ook was hij een van de grondleggers van De Digitale Stad, dat van groot belang was bij de vorming van een inclusieve online gemeenschap in Nederland. Rodriguez bedacht in 1995 het Meldpunt Kinderporno, dat een cruciaal instrument is geworden in de bestrijding van kindermisbruik. Hij speelde bovendien een forse rol bij de oprichting van Bits of Freedom. Na zijn vroegtijdig overlijden in 2015 werd een prijs in het leven geroepen voor iemand die zich, geheel in zijn geest, op positieve wijze onderscheidt in de strijd voor onze privacy.

2015: Max Schrems

De eerste winnaar in 2015 was de Oostenrijkse jurist Max Schrems. Hij stapte naar de hoogste Europese rechter en bepleitte daar overtuigend dat Europa te weinig doet om de persoonsgegevens van haar burgers te beschermen tegen de Amerikaanse spionagedienst NSA. Ook begon hij een procedure tegen FacebookLees hier de analyse van Bits of Freedom over de zaak tegen Facebook, dat eveneens veel te lichtzinnig omgaat met de persoonsgegevens van Europese burgers.

2016: Signal

Een jaar later ging de onderscheiding naar Open Whisper Systems: de makers van de chat-app Signal en het gelijknamige protocol voor end-to-end versleuteling. Zeker na de overname van Whatsapp door Facebook werd voor veel mensen nog eens onderstreept hoe noodzakelijk het is om communicatie goed te beveiligen. Tijdens een prachtige speechLees hier de speech van Lilia Kai drukte developer Lilia Kai de aanwezigen op het hart optimistisch te blijven: “Wij kunnen de oorlog tegen de surveillance niet winnen als we een strijd tegen onszelf verliezen.”

2017: Kashmir Hill

In 2017 ontving de Amerikaanse journalist Kashmir Hill de prijs voor haar journalistiek op het gebied van privacy. Zij maakt inzichtelijk wat de consequenties zijn van privacyschendingen in het dagelijks leven. Zo beschreef ze hoe Facebook de privacy van een psychiater en haar patiënten schond door de patiënten aan elkaar te suggereren als nieuwe Facebookvrienden. Ook bracht ze onder de aandacht hoe informatie over onze genen via DNA- en stamboomwebsites in handen van de Amerikaanse overheid terechtkomen. Met haar werk maakt zij een groot publiek bewust van privacyproblemen.

2018: Kirsten Fiedler

De winnaar in 2018 Felipe Rodriguez Award is Kirsten Fiedler, Managing Director van European Digital Rights (EDRi). Deze netwerkorganisatie lobbyt op Europees niveau voor de bescherming en versterking van privacy, veiligheid en vrijheid van meningsuiting online. Dankzij Fiedlers inzet is EDRi de afgelopen acht jaar uitgegroeid tot een volwassen organisatie met negen teamleden en negenendertig aangesloten burgerrechtenorganisaties. Hans de Zwart, directeur van Bits of Freedom: “De spelregels voor Nederlandse internetters worden steeds vaker in Europa gemaakt. Het is daarom essentieel dat er een organisatie is die in Brussel de belangen van burgers behartigt, één waar beleidsmakers niet omheen kunnen. Dankzij Fiedler is EDRi die organisatie geworden. Ook in Nederland profiteren we hier elke dag van.”

2019: Marleen Stikker

De winnaar van de 2019 Felipe Rodriguez Award is Marleen Stikker, oprichter van de Waag. Marleen Stikker stond in 1993 aan de wieg van het internet en is altijd een voorvechter geweest van het open en vrije medium. Ze was bedenker en bezieler van De Digitale Stad, een Nederlands Freenet dat in 1994 van start ging, en leverde een grote bijdrage aan het ontstaan van XS4ALL. Ze richtte onderzoeksinstituut de Waag op en is lid van de executive board van de nieuwe coalitie public spaces, die zich richt op het voorstellen van een nieuw internet dat niet gaat om politieke controle maar om een nieuwe publieke ruimte.

Evelyn Austin, kersverse directeur van Bits of Freedom: “Het afgelopen jaar heeft wat ons betreft in het teken gestaan van een groeiende beweging tegen de grote techbedrijven. Die kritische houding op Silicon Valley is goed, maar brengt ook risico’s met zich mee. We moeten het emancipatiepotentieel van het internet – en de burger – niet vergeten. Internet kan kennis toegankelijk maken voor iedereen en de rechtsstaat versterken. Marleen Stikker belichaamt dit gedachtengoed. Ze is vanuit liefde voor de kracht van technologie kritisch op de toepassing ervan én zet haar woorden om in daden. Daar hebben we meer van nodig."

2021: Nani Jansen Reventlow

De winnaar van de Felipe Rodriguez Award 2021 is Nani Jansen Reventlow. Zij is gespecialiseerd in strategische rechtszaken waarin ze zich intersectioneel inzet voor mensenrechten en sociale rechtvaardigheid. Als doorgewinterde mensenrechtenadvocate heeft ze daarbij een aantal baanbrekende rechtszaken gewonnen op het gebied van vrijheid van meningsuiting.

In 2018 lanceerde ze Digital Freedom Fund, om in Europa strategische rechtszaken rondom digitale rechten te stimuleren. Dit jaar neemt ze als directeur afscheid van de organisatie om een nieuwe NGO op te richten, namelijk Systemic Justice, waarmee gemeenschappen geholpen worden om strategisch te procederen ten behoeve van raciale, sociale en economische rechtvaardigheid. Ze is daarnaast docent aan de Colombia Law School en aan de Blavatnik School of Government aan de Oxford Universiteit.

Luister hier de podcast die we met Nani opnamenWe maakten in 2021 een speciale Big Brother Awards podcast.