We hebben een kort geding tegen Meta aangespannen. We eisen dat Meta gebruikers van Instagram en Facebook de mogelijkheid biedt om te kiezen voor een tijdlijn die niet gebaseerd is op profilering. In een steunbetuiging schrijft de Electronic Frontier Foundation (EFF): "“Het is essentieel om serieus aandacht te besteden aan deze zaak en aan het dringende belang om de schadelijke ontwerppraktijken van Meta aan te pakken.”

Waar gaat de rechtszaak over?

Bits of Freedom klaagt Meta aanLees hier meer over de rechtszaak  voor het schenden van de Digital Services Act (DSA). Deze wet is bedoeld om gebruikers van online platformen controle en autonomie terug te geven. Bijvoorbeeld door hen meer controle te geven over hun tijdlijn.

Bij het bepalen welke inhoud gebruikers te zien krijgen, stellen dominante platformen hun eigen belangen voorop: het verkopen van advertenties op basis van de interesses en het gedrag van gebruikers. Ze proberen gebruikers aan het scherm gekluisterd te houden door hen steeds extremere informatie te tonen. De tijdlijn gebaseerd op gebruikersprofielen is daarom als standaard ingesteld.

Gelukkig hebben gebruikers recht op een alternatief voor deze profilerende tijdlijn. Bijvoorbeeld een tijdlijn die alleen de content van mensen en organisaties toont die zij volgen, in chronologische volgorde. Het probleem? Meta geeft gebruikers niet de optie om deze standaard als voorkeur in te stellen. Bovendien maakt Meta het onnodig lastig deze tijdlijn te vinden en te gebruiken. Dit is in strijd met de DSA.

Waarom is dit relevant?

Christoph Schmon, directeur Internationaal Beleid bij EFF, legt uit:

“De gevolgen van dergelijke dark patterns zijn ernstig. Ze brengen de privacy van gebruikers in gevaar door hen ertoe aan te zetten persoonlijke gegevens vrij te geven die ze anders niet zouden hebben gedeeld. Dark patterns kunnen bijvoorbeeld leiden tot het zonder toestemming verzamelen van persoonlijke gegevens die worden gebruikt in aanbevelingssystemen. Dergelijke tactieken ondermijnen ook de keuzevrijheid van gebruikers. Het cumulatieve effect is een verzwakking van het principe van geïnformeerde keuze en controle dat ten grondslag ligt aan de relevante onderdelen van de DSA.”

Wat nu?

De zitting staat gepland op 22 september 2025. De zaak wordt ondersteund door onder meer Amnesty International, AI Forensics, Article 19, de Consumentenbond, Electronic Frontier Foundation en EU Disinfo Lab.