Als de krant de lezer de kans geeft om met geld te betalen, dan hoef die krant de gegevens van die lezer niet ook nog eens te vermarkten.

Kritisch op tracking

Een “substantieel deel van de lezers “ van de Volkskrant staatEen steen des aanstoots voor kritische lezers: internetcookies. “op z’n zachtst gezegd kritisch” tegen over de tracking cookies op de website van de krantDe Volkskrant laat je dubbel betalen: met geld én gedrag. Dat constateerde de Ombudsman van de krant vorig weekend. In zijn verhaal stelt hij dat reclame “onontbeerlijk” zou zijn om de journalistiek te kunnen financieren en dat advertenties online niet zonder tracking zouden kunnen.

Wat de abonnee wil

Dat dat een veel te gemakkelijk argument is, blijkt ook wel uit de geciteerde reactie van een van de abonnees. Die zegt: “Ik ben abonnee omdat ik wil dat de Volkskrant blijft bestaan. Maar ik betaal liever meer voor de krant dan dat de krant ook nog eens geld gaat verdienen via mijn gegevens door te verkopen.” Met andere woorden, als je de lezer de kans geeft om met geld te betalen, dan hoef je de gegevens van die lezer niet ook nog eens te vermarkten. Zelf betaal ik ook liever, dan dat ik overgeleverd ben aan de handel in mijn gegevens door grote bedrijven waar nog nooit iemand van gehoord heeft.

Betalen met geld én gedrag

En dat is nou net wat de Volkskrant wél doet. Ze laat de gebruiker doodleuk dubbel te betalen. Op haar website kun je bijvoorbeeld kiezen voor het abonnement “onbeperkt artikelen”. Nadat je betaald hebt krijg je nog vóór het inloggen de melding te zien dat de Volkskrant je gegevens verzamelt en deelt met derden. Omdat dit een zogenaamde “cookie muurDoorbreek de trackingmuur!” is, kun je, als je je betaalde abonnement wilt gebruiken, niets anders dan dit accepteren. Een alternatief is er niet, anders dan direct je abonnement weer opzeggen.

Wapenen tegen spiedende uitgever

Zoals de Ombudsman terecht opmerkt zijn vertrouwen en sympathie essentieel in de band tussen de krant en diens lezer. Zijn visie: als je niet bespied wilt worden, moet je extra betalen. In andere woorden: je vrijheid is een luxe-product dat je mag kopen. Dat betekent ook dat diegenen die het minder ruim hebben, zich niet kunnen wapenen tegen een uitgever die over de schouder meeleest.

Stilstaan bij de lezer

Ik zie meer in een model waarbij je kunt betalen voor het al dan niet voorgeschoteld krijgen van advertenties. Het bespieden van de lezer en de verkoop van diens gedrags­gegevens is daarbij altijd uit den boze. Daarmee zou de Volkskrant haar lezer serieus nemen, in plaats van in de uitverkoop zetten. Van een krant die zegt kwaliteitsjournalistiek te leveren, verwacht ik een kritische houding naar de omgeving waarin ze opereert. Zelf­reflectie en stilstaan bij de positie van haar lezers maken daar deel van uit. De keuzes die je daarin maakt zijn niet alleen economisch, maar ook principieel.