Veel websites zeggen dat ze alleen gratis kunnen zijn als je betaalt met je gedragsgegevens. Bij anderen kun je met een abonnement vrij van tracking surfen. Maar dan zijn er ook nog websites waarvoor je met je geld én je gedrag betaalt.

Arme zielen

Veel van de diensten die we dagelijks op het internet gebruiken bestaan bij de gratie van de opbrengst van advertenties op hun website. Dat kan niet anders, zeggen de beheerders. En dus is het volgens hen belangrijk om zoveel mogelijk bezoekers naar de site te lokken en die vervolgens te verleiden zo lang mogelijk te blijven. En nog zo’n argument: zonder de bezoekers daarna op het internetHet piepkleine plaatje dat jij niet ziet (maar waarmee jij wel wordt gezien) te volgen kunnen ze de site en advertenties niet goed personaliseren en verliezen ze inkomsten. De arme zielen.

De veiling die je nooit ziet

Welkom op het internet van vandaag. Het leidende bedrijfsmodel zorgt ervoor dat je bij het bekijken van de voorpagina van een site als Nu.nl honderden trackers geserveerd krijgt. Trackers die aan je blijven plakken als je verder surft. Het zorgt voor een levendige handel in gegevens over jouw gedrag. Als jij een website bezoekt houden makelaars van advertentieruimte achter de schermen in milliseconden een veiling: welke adverteerder biedt het hoogste bedrag om jou een advertentie voor te schotelen? Behalve de banner zie jij daar nooit iets van – laat staan in je portemonnee.

Giftig bedrijfsmodel

De beheerders van dat soort sites zeggen: mensen zijn niet bereid om te betalen voor de informatie op de site. Reden voor tal van sites om dat giftige bedrijfsmodel in stand te houden. Gelukkig zijn er steeds meer websites die inzien dat het wél anders kan. Daar betaal je ook voor de informatie op de site, maar dan met geld in plaats van je gedrags­gegevens. En dus zonder de surveillance die nodig is voor advertenties. Andere websites laten de keuze aan de gebruiker. Of “gratis & getracked”, of “betaald & vrij” (van tracking en advertenties.)

Dubbel betalen

Maar wat blijkt? Je hebt ook nog eens de categorie websites die de gebruiker doodleuk dubbel laat betalen. Neem bijvoorbeeld de Volkskrant. Je betaalt tweeënhalve euro per week voor “onbeperkt artikelen”. Maar voordat je inlogt lees je dit:

Volkskrant.nl deelt de informatie die zij verkrijgt middels het gebruik van cookies en vergelijkbare technieken, waaronder ook persoonsgegevens […] met Sanoma en Telegraaf Media Groep om gezamenlijke groepsprofielen op te stellen.

Het is een citaat van de cookiewall die de krant je voorschotelt. De Volkskrant zegt hier je niet alleen te tracken, maar ook de gegevens over jouw gedrag vervolgens te zullen delen met andere bedrijven zoals Sanoma (van Nu.nl) en de Telegraaf Media Groep. En omdat het een cookiewall is, kun je, als je verder wilt, niets anders dan dit als zoete koek slikken. Bij de Volkskrant betaal je dus dubbel: met je geld én met je gedragsgegevens. Een naaistreek.