Het was een jaar vol ontwikkelingen op het gebied van privacy en internetvrijheid. Van falende platforms tot vreemde wetten, wij maakten een overzichtje.

Eindelijk weet de rest van de wereld het ook: de fuck ups van Facebook (en andere platforms)

We schrijven al jaren over de problemen die worden veroorzaakt door de grote internetbedrijven. Inmiddels kan ook de rest van de wereld er niet meer omheen: dit was het jaar van de fuck ups van Facebook. Na de onthullingen over Cambridge AnalyticaFacebook en Cambridge Analytica dacht je misschien dat we het ergste hadden gezien. Maar nee. In 2018 kwam er nieuws over een enorm datalekDatalek 1, falend fake-news beleidFalend fake-news beleid, nog een datalekDatalek 2, en nog eenDatalek 3. Oh en over de rol die Facebook heeft gespeeld in een genocideFacebook in Myanmar en in het aanwakkeren van geweld tegen vluchtelingenFacebook in Duitsland.

Ook Google, Amazon en andere platforms bleven ons verbazen. Google overwoog toch weer een stap naar ChinaGoogle in China en Amazon vond nieuwe manieren om hun personeel uit te buitenDe werknemers van Amazon. Ondertussen halen steeds meer mensen een ‘slimme’ speaker afluisterapparaat van deze bedrijven in huisMiljoenen mensen hebben een afluisterapparaat.

De macht van Facebook en Google leidt tot problemen met censuur. De internetgiganten zijn steeds meer de baas over wat we wel en niet online kunnen zetten en dat maakt ons kwetsbaar. We hebben dat het afgelopen jaar een aantal keer aangekaart. We lieten bijvoorbeeld zien dat dat Women on Waves steeds weer offline wordt gehaaldYouTube en Women onn Waves door YouTube, en dat  fotojournalistiek over de hongersnood in JemenFacebook en fotojournalistiek door Facebook geblokkeerd wordt.

We wonnen het sleepwetreferendum (maar de regering dendert door)

Ondanks dat het kabinet er al twee keer een Big Brother Award voor had gewonnen werd in 2017 de sleepwet ingevoerd. Wij bleven kritisch op de wet, onder andere vanwege het sleepnet en het uitwisselen van onbekeken gegevens met het buitenland. We waren niet de enigen. Dankzij groot maatschappelijk verzet vond afgelopen jaar een raadgevend referendum plaats. Wij waren overal om onze kritiek op de wet uit te leggen en iedereen op te roepen om te stemmen voor een betere wetOnze vijf campagnepunten voor een betere wet. En met succes: een meerderheid stemde tegen de sleepwet!

Helaas blijft het kabinet gewoon doorstomen. Wij gingen daarom met een brede coalitie van burgerrechtenorganisaties naar de rechter. Die wees ons kort geding af. We onderzoeken nu dus of het strategisch is om verdere juridische stappen te nemen.

De AVG werd ingevoerd en wij maakten inzageverzoeken toegankelijk(er)

Op 25 mei was het zo ver. In heel Europa kwamen strengere regels over het opslaan en gebruiken van persoonsgegevens en mensen die in de EU verblijven beter beschermd tegen de datahonger van bedrijven en overheden. Er werd nogal wat misinformatie verspreid over de regels. Samen met een aantal andere Europese organisaties hebben we daarom de website GDPR explainedBekijk de site gemaakt.

Met de nieuwe regels heb je nu het rechtEen overzichtje van jouw rechten om in te zien welke gegevens een bedrijf, overheid of organisatie van jou heeft, wat ze er mee doen en in sommige gevallen om ze te laten verwijderen.

In de praktijk bleek het uitoefenen van die rechten nog niet zo eenvoudig. Veel bedrijven hebben een speciaal (e-mail)adres voor inzageverzoeken, maar die staat ergens verstopt op de website. Ook moet je heel specifiek kunnen benoemen van welke rechten je gebruik wilt maken. Om het allemaal een stuk toegankelijker te maken ontwikkelden wij de tool My Data Done RightProbeer de tool!. Zoek in de database naar de organisatie waarbij jij je data wilt opvragen, en wij formuleren de juiste aanvraag voor het juiste adres.

We stonden op alle 14 bevrijdingsfestivals met Vrijheid EXPOsed

Op 5 mei vieren we dat we in een open, vrije, democratische rechtsstaat leven. Dat is ook in Nederland niet vanzelfsprekend. Digitale technologie biedt ons veel vrijheid, maar maakt ons ook kwetsbaar. Daarom vroegen we op Bevrijdingsdag aandacht voor onze vrijheid in het digitale tijdperk. In 2018 kon je onze vrijwilligers op alle 14 Bevrijdingsfestivalsof vinden bij de installatie Vrijheid EXPOsed, een informatiezuil en serious game in één.

Er gebeurde nog veel meer…

Dit waren slechts de highlights. Er gebeurde natuurlijk nog veel meer. Zo stonden we voor de rechter om netneutraliteit te verdedigen, zorgden we voor een betere versie van de NPO-app, streden we tegen artikel 13 van de nieuwe Europese copyrightregels, en hielden we de politie scherp.

Zo volg je ons in 2019

Als je zeker wilt weten dat je het nieuws op internetvrijheidsgebied niet mist dan kun je het beste lid worden van onze nieuwsbrieven.

Elke twee weken is er het belangrijkste nieuws over wat wij doen; elke week kun je lees-, kijk- en luistertips krijgen van onze directeur; en je kunt ook aangeven dat je een mailtje van ons wilt krijgen zodra er nieuws te melden is over de sleepwet.