De week van dansende babies, menselijke waarden en het vrije woord

Beveiligingscamera’s horen niet normaal te zijn

De week van een hackende politie, confirm nor deny, en woordspelletjes

Twee politievakbonden deden vorige week de suggestie dat particulieren verplicht zouden moeten worden om hun beveiligingscamera’s aan te melden bij de politie. Wel zo handig voor de politie, maar is het dat ook voor de rest van de maatschappij?

Beveiligingscamera’s als normaalste zaak

Hoewel de politie benadruktNieuwsartikel over voorstel vakbonden van de politie dat het alleen om camera’s van particulieren gaat, heeft de politie vooral interesse in beelden waarop iets van de openbare ruimte te zien is. Een camera die de voordeur van een huis moet beveiligen, filmt ook een deel van de stoep. Een camera gericht op een parkeerplaats, filmt ook een stuk van de straat. Het gaat dus om camera’s van particulieren die het openbare leven vastleggen.

Wij vinden het vanzelfsprekend dat de politie haar best doet om haar werk zo efficiëntOnze vrijheid mag best iets kosten, zoals de tijd van rechercherende agenten mogelijk uit te voeren. Daarom vinden we het op zich geen gek idee dat de politie alvast voorwerk doet door te inventariseren waar zoal camera’s hangen. Dat maakt het mogelijk om later, in een onderzoek, sneller te schakelen. Daar kun je moeilijk tegen zijn, toch?

Als we nu het gebruik van beveiligingscamera’s door particulieren normaliseren, moeten we ook nu even stilstaan bij de ontwikkelingen van straks.

Een probleem dat we hebben met zo’n database is dat deze het gebruik van beveiligings­camera’s in de openbare ruimte normaliseert. Als de politie zo’n database aanlegt, dan moet het wel heel normaal zijn om zo’n camera te hebben hangen. Het is niet langer de uitzondering op de regel om alles wat op het stukje straat voor je huis gebeurt voortdurend vast te leggen, maar is de gewoonste zaak van de wereld.

Laten we een uitbreiding bespied-infrastructuur voorkomen

Het normaliseert het gebruik van zulke camera’s niet alleen voor de eigenaar ervan, maar ook voor de voorbijganger die straks nog minder ongezien over straat kan. En vergis je niet, we zijn nu al vrijwel continu bij iemand anders in beeld. Het is, zeker in een drukke stad, vrijwel onmogelijk om ongezien van het station naar je werk te reizen.

Letterlijk. Want overal hangen camera’s, soms van de gemeente, soms van winkels en andere bedrijven. Als straks ook particulieren camera’s ophangen, kun je niet meer ongezien naar de kroeg of kan je buurman niet ongemerkt bezoek krijgen als zijn partner op reis is. En we weten maar al te goed: wie zich bekeken voelt, gedraagt zich andersIn alle vrijheid geven we onze vrijheid op. En wat dat met je doet, lieten twee VPRO-programmamakers in 2015 in Super Stream Me al eens goed zien.

Het is, zeker in een drukke stad, vrijwel onmogelijk om ongezien van het station naar je werk te reizen.

Het stimuleren van de groei van het aantal private camera’s lijkt op zichzelfVaak gehoord argument: "de toevoegde impact van het voorstel is nihil" onschuldig en voor een goed doel. Maar in een maatschappij waarop al zoveel manieren het doen en laten van gewone en onschuldige mensen wordt vastgelegd, moeten we voorkomen dat we die bespied-infrastructuur verder uitbreiden. Nu al hangen straten vol met camera’s en antennes die de aanwezigheid van iets persoonlijks, zoals een auto of telefoon, vastleggen. Wie door de stad loopt, laat een onzichtbaar spoor achter.

Als dit, wat dan nog meer?

Bovendien worden al die sensoren steeds intelligenter. De camera’s van de gemeente en sommige bedrijven herkennen de kentekens van passerende auto’s. Ook is het steeds beter mogelijk om gedragspatronen te herkennen en zelfs gezichten. Die technologie is nu nog alleen voorhanden voor professionele partijen. Maar zoals wel vaker met technologie, zal in komende decennium diezelfde technologie ook veel betaalbaarder worden voor consumenten. Als we nu het gebruik van beveiligingscamera’s door particulieren willen normaliseren, moeten we ook even stilstaan bij de ontwikkelingen van de komende tien jaar. Willen we inderdaad naar een maatschappij waar aan ieder huis een camera hangt waarvan de beelden door een vernuftige algoritmen worden geanalyseerd?

En dan is er natuurlijk ook dat andere hellende vlak. Als we het al goed vinden om de particuliere beveiligingscamera’s verplicht te registreren, waarom dan ook niet meteen alle dashcams? En als we die dan al hebben, dan is het ook wel handig om te weten waar welke dashcam op elk gegeven tijdstip is geweest. En als we dat al weten: is het dan niet handig om ook alle toegangspunten voor draadloos internet te registreren, want die zien ook alle passerende telefoons. Of misschien is het nog handiger als iedereen dagelijks verplicht even doorgeeft waar je van plan bent om te zijn. Dan kan na een overval de politie lekker snel de mogelijke getuigen benaderen.

Het is straks de gewoonste zaak van de wereld om alles wat op het stukje straat voor je huis gebeurt voortdurend vast te leggen.

Dit voorstel moet van de baan

En dan zijn er nog tal van andere vragen. Hoe verstandig is het om die particuliere camera’s gewoon te gaan vinden als veel van die camera’s slecht beveiligd zijn en door kwaadwillende gebruikt kunnen worden om mee te kijken of de website van een bank over te belasten? Welke risico’s zijn er als de beelden van particulieren camera’s op de gecentraliseerde computersystemen van een groot Amerikaans bedrijf worden opgeslagen en verwerkt? En hoe komt het dat twee grote politievakbonden een verplichte registratie een goed idee vinden, maar de korpsleiding eigenlijk niet? Kortom, we vinden het fijn dat de politie zo efficiënt mogelijk wil werken, maar een verplichte registratie van beveiligingscamera’s is een slecht idee.

Update 4 juli 2018: Waar nu "onzichtbaar" staat, stond voorheen "transparant". De nieuwe term beschrijft beter wat we bedoelen.

  1. Winfried

    Waarom zou je je camera’s die illegaal de openbare ruimte filmt in hemelsnaam willen aanmelden? Je maakt jezelf alleen maar kwetsbaar voor handhavers (en voor hackers en voor afpersers). WOB de lijst en fiets even de locaties in je buurt langs. Succes gegarandeerd!

    • Rejo Zenger

      Zo’n camera is niet automatisch “illegaal”. De camera’s hangen er meestal met een bepaald doel, zoals het beveiligen van een huis of een entree, en waarbij de straat als “bijvangst” wordt meegenomen. Dat kan onder omstandigheden geheel legaal zijn.

      • Hein.

        Ik probeer uit te vinden wat hierbij legaal is en wat niet helemaal, Rejo. Weet jij daar meer van? Want in mijn buurt worden af en toe auto’s bekrast om onduidelijke redenen behalve dat deze iets groter zijn dan andere. Sommige buren hebben in of aan hun huis een camera opgehangen gericht op de plaats waar zij het liefst geparkeerd staan – dat is altijd aan de andere kant van de stoep waar ik ‘s avonds en ‘s nachts dus steeds minder graag over wandel. Wat als ik een raar loopje heb of misschien even uit beeld ben…?
        Hier is dus de straat de vangst maar de beveiliging van de auto (als het een beetje meezit met parkeren) het doel. Is dat legaal?
        N.B. De wijkagent denkt blijkbaar van wel, want die reageert niet op mijn klacht.

        • Jan

          Je hebt gelijk. Het rare loopje of als je even uit beeld bent, kan een probleem zijn.

          In die gevallen hoort uitsluitend de overheid te beoordelen wat er aan de hand kan zijn met jou en je gedrag. Maar steeds meer gaan particulieren dat zelf doen. En vaak ook *domme* particulieren die hun vooroordelen zelf verder aanvullen met details in je gedrag. De politie probeert koker-recherche nog een beetje te voorkomen, maar deze particulieren zijn daarin niet bekwaam. Uit eigen ervaring weet ik dat je je heel simpel vergist. Er is daardoor een grote kans dat ze je ergens te kakken zetten of erger, nog voordat de overheid er aan te pas komt.
          Nog erger is dat grote bedrijven dat ook steeds meer doen, buiten de normale structuren om die we in deze maatschappij hebben om de zaken in goede banen te leiden. Ik bedoel dit: tegen de politie en tegen de particulieren die jou beoordelen kun je een klacht indienen of een proces starten, maar die enorme bedrijven houden dat met slimme trucs zo veel mogelijk tegen. Trucs die je goed kunt vergelijken met de trucs van de gewone call centra. Het begint er al mee dat ze hun adres en telefoonnummer geheim houden, en dat ze op jouw mails eerst 3 weken lang niet reageren.

          • Jan

            Echt waar: ik zoek nog steeds naar een systeem dat ik bij me kan dragen en dat me afschermt voor beeldopnames. Een soort super-zonnebril. Een soort stoorzender voor camera’s. Ik wens namelijk dat mensen die mij willen beoordelen, mij rechtstreeks spreken en niet stiekem vanaf veilige afstand gaan zitten kijken. Dat is namelijk ondeugdelijk.

            Stap dus maar gewoon op me af.

            Wie maakt zo’n systeem?

  2. van binsbergen

    Ik heb de camera’s in mijn wijk weg geprocedeerd.

    Dmv een hele dikke wob met zelfs de vraag waar de opgang beugels vandaan komen. Zulks informatie Moet van de wet beschreven. Zijn. En zo nog 15 van die vragen.

    Na een herinnering de rechter aangeschreven te hebben, geen griffie rechten betaald te hebben waren de camera’s binnen een paar weken weg 🙂

    • Rejo Zenger

      Dat gaat dan wel specifiek om camera’s die zijn opgehangen door de gemeente (of een ander bestuursorgaan). In dit verhaal hierboven hebben we het over camera’s van particulieren. Op hen is de Wet openbaarheid van bestuur niet van toepassing, maar zou je je kunnen beroepen op de Algemene Verordening Gegevensbescherming.

  3. Jan

    Ik ben redelijk intelligent en heb een hoop kennis. Ik word daardoor bang van deze ontwikkelingen. Een tijd geleden werd nog vastgesteld dat camera’s vooral bedoeld zijn om mensen zenumachtig te maken. Nu zijn we alweer een stap verder en gaat de discussie over de processing van de verzamelde beelden.
    Het artikel heeft ZO ontzettend gelijk! De mensen zijn zo naief dat ze dit zo gemakkelijk accepteren. En tegelijk kan ik het niet tegenhouden. Kennissen zeggen “ja je hebt wel een beetje gelijk” en daarna gaan ze over tot de orde van de dag. Ik ben dus wel gedwongen om het een beetje weg te stoppen achterin mijn kop.

    Google gaat alle camera’s in auto’s annexeren, let maar op. Continuë waarnemingen op straat. ZELFS de OUDE beelden verdwijnen niet, die bewaart Google in de history (speciale button).

    Ik heb flink aan BOF gedoneerd en let bij mijn stemgedrag op de partij die aan deze vreselijke ontwikkelingen denkt. Meer kan ik niet doen. En ik stop mijn gedachten maar weer (zie boven).

  4. Lev

    Hoe zit dat met de combinatie van het hackvoorstel en verplichte registratie van particuliere camera’s? Als de politie weet waar alle camera’s hangen dan kunnen ze de beelden ‘verkrijgen’ zonder jouw toestemming/medeweten… Of zie ik dat verkeerd?

    • Rejo Zenger

      De hier besproken registratie van camera’s omhelst niet veel meer dan het fysieke adres van de camera in combinatie met een screenshot van het gegenereerde beeld (in combinatie met contactgegevens van de eigenaar). De registratie bevat gegeven gegevens over het IP-adres of de logingegevens van de camera, als die er zijn. De registratie gaat ook niet over de toegang tot de beelden.

      • Lev

        ‘De registratie gaat niet over toegang tot beelden’ dat is nu juist mijn punt. Het hackvoorstel wel. Het is leuk als je iemand mag hacken maar dan moet je wel weten wie. Inloggegevens zijn misschien een(kleine)drempel maar als je de contactgegevens/het fysieke adres van iemand hebt dan is het een kleine stap naar het IP adres, niet? Wat als ‘de buren’ verdacht worden van iets en jij hebt een camera hangen…

      • John

        Daar ga je mis Rejo Zenger:
        Camera’s en evenuele beveiligingssystemen die daaraan gekoppeld zijn die zijn vaak qua beveiliging zo lek als een mandje.
        De kamera kennen is de kamera beheersen, Helemaal met de hackwet die de politie ruim hanteert en waarvan de politie de wettelijke grenzen graag veelvuldig overschrijdt.

        Eigenaren zijn dom als ze hun camera registreren want ze riskeren een strafproces voor filmen van de openbare ruimte.

        Als crimineel WOB je de lijst, kijk je goed hoe de zaak te manipuleren is en kan je mooi profijt hebben van die lijst.

        De andere zijde is legaliseren van alle camera’s van particulieren als de politie ze maar mag misbruiken/gebruiken, en dan is de politiestaat compleet.

        Ervaar je diefstal/ vernielingen parkeer dan op privé terrein waar je mag filmen als je dat met een bord angeeft. Of hang stiekem als je thuis bent tijdelijk een camera op die de openbare weg en de vernieling van je auto filmt, dan kan je een exact tijdstip en omschrijving geven van een “anonieme” getuige.

        • Rejo Zenger

          Dank je wel voor je reactie. Een en ander ligt wel iets genuanceerder dan je hier schetst:

          • Dat de politie op een deel van de camera’s zou kunnen inbreken en mee kunnen kijken, dat is juist. Echter, het is niet aannemelijk dat dat vaak zal gebeuren. Immers, in veel gevallen is de camera van een derde die niet betrokkene is in het onderzoek en in die situatie kan de politie de toegang tot de beelden gewoon vorderen.
          • Hoewel we vinden dat de politie niet de bevoegdheid zou moeten hebben om in te breken in computersystemen (onder andere omdat dat dat een incentive oplevert om kwetsbaarheden in computers niet of niet direct te melden) én we bewust zijn van het feit dat de politie vaak de grenzen van de wet opzoekt bij de toepassing van dit soort bevoegdheden, is het niet zo dat de politie “de wettelijke grenzen graag veelvuldig overschrijdt” met dit soort bevoegdheden.
          • De beheerder van zo’n camera riskeert geen strafproces, mits hij zich netjes aan de regels houdt (waarbij niet uitgesloten is dat de camera een stuk van de openbare ruimte filmt).
          • Een Wob-verzoek zal wel niet veel helpen: de politie mag, als het belang van opsporing zwaarder weegt dan het belang van openbaarheid, weigeren informatie openbaar te maken. De inhoud van zo’n database zou mogelijkerwijs geweigerd kunnen worden.
          • De camera’s waar dit over gaat zijn (in de meeste gevallen teminste) reeds legaal, van een voorwaarde dat de politie ervan gebruik moet kunnen maken is vooralsnog geen sprake.
  5. Ardje

    Persoonlijk durf ik al bijna niet meer te fietsen als mijn front en back cam niet werken.
    (Op de pont zet ik ze uit, maar om eerlijk te zijn laat ik ze op de pont liever aan staan, gezien de hoeveelheid dronken mensen die even leuk willen kijken of mijn fiets er tegen kan als ze met hun volle gewicht er op gaan springen.)
    Wat dat betreft hoop ik dat ze dash front en back cam voor particulieren gaan verplichten.
    Ik maak zoveel ellendige dingen op de weg mee van automobilisten die zich een zwaar onrecht aangedaan voelen dat ze zelfs proberen fietsers van de weg te drukken, of die anderen binnen de stad in een blinde bocht met 80km/u proberen in te halen en ternauwernood de tegenligger kan ontwijken door zich in de file voor de stoplicht te wurmen die voor zijn voorganger bleek te zijn.
    Of de “oei ik had je niet gezien aanrijding” dat later verandert naar: het is jouw schuld jij moet betalen, totdat de camera beelden anders bewijzen.
    Dan is dat zelfs nog een issue wat niet naar de politie is gegaan, maar bij de verzekering neergelegd.
    Ik vind grenzeloze camera controle door de overheid per definitie fout.
    Maar ik ben er echt niet meer tegen dat particulieren hun objecten bewaken.
    In dat opzicht moeten er mischien juist regels komen, want ik ben het eens met Jan: als er rare snuiters op de weg zitten, dan zitten er net zo veel rare snuiters achter de camera (mischien ben ik er zelf wel een) die ook een heilige oorlog gaan voeren tegen datgeen ze (foutief?) hebben geinterpreteerd van hun camera beelden.
    Het is heel moeilijk. Maar als iemand me vraagt om een plan te steunen om front en back cam verplicht te stellen voor automobilisten, dan sta ik er 100% achter.
    Soms moet je wangedrag namelijk gewoon wel publiekelijk aan de kaak kunnen stellen, opdat iedereen hetzelfde correcte gedrag gaat vertonen, wat voor verkeersregels van levensbelang is.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Help mee en steun ons

Door mijn bijdrage ondersteun ik Bits of Freedom, dat kan maandelijks of eenmalig.