De week van een gezond internet, sturende algoritmes en #keesclosed

Kabinet voert sleepwet in op 1 mei

Hoe zit het met de privacy van jouw e-mails?
DOSSIER: Geheime diensten

Eerder deze week ging de Tweede Kamer in debat met minister Ollongren over de uitslag van het referendum en wat het kabinet met deze uitslag gaat doen. Dat is inmiddels duidelijk: per 1 mei zal de wet samen met enkele cosmetische aanpassingen via beleidsregels gewoon in werking treden.

Oppositie teleurgesteld in voorstel kabinet

Tijdens het debat werd duidelijk dat de oppositiepartijen behoorlijk teleurgesteld waren met de voorgestelde ‘wijzigingenDe Kabinetsbrief met het voorstel.’ van het kabinet. Van Raak (SP) omschreef treffend dat het voorstel van het kabinet wellicht mooi klinkt maar om het probleem heen draait. Het sleepnet blijft immers intact en dat is toch één van de kernproblemen waartegen kiezers tijdens het referendum hebben gestemd.

Bosma (PVV) noemde het voorstel een wassen neus en Arissen (PvdD) vroeg aan het kabinet hoe het met droge ogen kan beweren dat er recht is gedaan aan de bezwaren door enkele cosmetische aanpassingen te doen. Azarkan (Denk) begon met een tirade tegen Verhoeven (D66) en eindigde met het verzoek tegemoet te komen aan enkele bezwaren tegen de wet.

Volgens Buitenweg (GroenLinks) heeft het nee-kamp tijdens het referendum de richting gewezen, maar loopt het kabinet het pad nu niet helemaal uit. Zij wil de onderhandelingen over aanpassingen van de wet openen voordat de wet in werking treedt. Die ruimte geeft het kabinet bij voorbaat niet nu de wet per 1 mei, zonder wetswijzigingen, in werking zal treden.

Bekijk het debat hier integraal terug.

Eerst beleidsregels

Minister Ollongren gaf aan dat de nieuwe wet voor de geheime diensten zonder wetswijzigingen per 1 mei in werking zal treden. Wel zullen op hetzelfde moment via beleidsregels de volgende drie ‘wijzigingen’ direct van toepassing zijn:

  1. De verplichting om bevoegdheden zo gericht mogelijk in te zetten.
  2. Het opstellen van de verplichte wegingsnotities kan niet langer worden uitgesteld als de diensten niet bekeken gegevens aan buitenlandse diensten willen verstrekken.
  3. De bewaartermijn van drie jaar voor de gegevens die via het sleepnet zijn verzameld wordt opgeknipt in drie losse jaren.

De eerste twee punten zullen op termijn ook in de wet worden opgenomen. Hiervoor zal het kabinet na de zomer een wetswijziging indienen. Het opknippen van de bewaartermijn wordt eventueel nog in de wet zelf opgenomen afhankelijk van de uitkomst van de evaluatie van de wet die over twee jaar moet plaatsvinden. Dat duurt dus nog wel even.

Bezwaren blijven

Zoals we vorige week al schrevenOnze reactie op de kabinetsbrief. zijn deze punten slechts van cosmetische aard. Het blijft nog steeds mogelijk voor de geheime diensten om op grote schaal en stelselmatig gegevens te onderscheppen en de uitwisseling van ongeëvalueerde gegevens met buitenlandse diensten blijft ook gewoon mogelijk. In essentie is alleen het opknippen van de bewaartermijn een concrete, zij het zeer summiere, wijziging. Kortom, de bezwaren tegen deze wet blijven gewoon staan.

  1. Hein

    Kunnen jullie eens ingaan op de mogelijkheden die jullie hebben om tegen deze wet in beroep te gaan?

    De Nederlandse Grondwet verbiedt de rechter de grondwettigheid van wetten en verdragen te beoordelen, artikel 120.

    Beoordeling van de grondwettigheid van wetten is sowieso een wassen neus, omdat vrijwel elk artikel in hoofdstuk 1 de wet boven de grondwet stelt.

    Maar wat zijn de mogelijkheden om in beroep te gaan bij een Europees Hof? Welk hof is dat? Wat zijn de mogelijke sancties? Moeten er eerst nationale rechters worden ingeschakeld?

    • David Korteweg

      Het klopt dat de Nederlandse rechter formele wetten, zoals de nieuwe wet voor de geheime diensten, niet kan toetsen aan de Grondwet.

      Nederlandse wetgeving moet op grond van artikel 94 van de Grondwet wel voldoen aan “een ieder verbindende bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties.” De Nederlandse rechter moet dus wel nationale wetgeving toetsen aan bepaalde internationale verdragen. Een concreet voorbeeld van zo’n verdrag is het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) die afdwingbare rechten en verplichtingen in het leven roept.

      Je kan dus naar de Nederlandse civiele rechter stappen en bijvoorbeeld vorderen dat een bepaald onderdeel uit de wet of de hele wet onverbindend wordt verklaard omdat het in strijd is met, bijvoorbeeld artikel 8 van het EVRM (recht op privacy). Mocht je er bij de rechter niet uitkomen dan kan je in beroep bij het hof, daarna in cassatie bij de Hoge Raad en je kan uiteindelijk ook nog naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg stappen.

      Als het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie van toepassing is (en dus EU-recht in het geding is), kan je eventueel ook naar het Hof van Justitie van de EU in Luxemburg stappen. Dat is weer een andere rechter met andere procedures.

      Zoals je wellicht weet, zijn we momenteel onder leiding van PILP met een coalitie van organisaties bezig met voorbereidingen om mogelijk een stap naar de rechter te zetten.

  2. Meindert

    Voelen we ons als:
    – niet serieus genomen,
    – geen luisterend oor gegeven,
    – monddood gemaakt
    ?
    “Want ‘wij’ , de-normale-burger, heeft geen besef/verstand genoeg om een volwassen beslissing te kunnen maken betreffende dit onderwerp. Als een klein kind voel ik me behandeld, die de mond moet houden als grote mensen aan het praten zijn.
    Oh, en btw, dat geldt niet alleen voor dit onderwerp, maar kinderen moeten Altijd hun mond houden als grote mensen aan het praten zijn, dus we schaffen het gehele raadgevende referendum af!
    (“ja, maar.., ja maar” – “Niks te maren, wij als verstandige ouders bepalen wat verstandig is voor jullie kinders, en daarmee wil ik er niets meer over horen” -> ofwel geen mogelijkheid om in protest te gaan mbv een raadgevend referendum)
    Ja , ik voel me ‘serieus genomen’, in de zin van genaaid.
    Alleen maar héél begripvol overkomen tijdens de campagnes vooraf de landelijke verkiezingen om daarna doofstom genegeerd te worden.
    Respectloos.

    D’66 moet en zou meeregeren, Pechtold wilde niet meer vanaf de zijlijn niets-betekend protesteren tegen de gekke voorstellen van het kabinet. ipv Met betere voorstellen te komen, slopen ze de D van 66 af door eigenpartijdig (aan te ‘mogen’ kondigen) het referendum in z’n geheel de nek om te draaien. Nu dat ze mee mogen regeren, zijn ze 180 graden van mening veranderd betreffende de WIV. En dat maakt d66 het nieuwe schoothondje van de VVD.
    Ik hoop dat ‘dit’ in ons (olifanten-)geheugen wordt onthouden, om bij de volgende verkiezingen een verstandigere partij te kiezen dan deze 4 (nouja¿ iig 3 van de 4!) die nu het kabinet vormen.

    geen vvd, komen wat mij betreft nogal dictoriaal over en neigen naar de rijken worden rijker en de schurft aan de arme,

    geen d66, die hun pincipes opzij zetten om aan de macht te komen,

    geen cda, die al van te voren aangaf z’n reet met de uitslag van het referendum af te vegen en ook dictoriale-trekjes vertoond voor een nieuw Neddrland

  3. Verplicht

    Een cosmetica-wet dus.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Help mee en steun ons

Door mijn bijdrage ondersteun ik Bits of Freedom, dat kan maandelijks of eenmalig.