Is “sleepnet” een misleidende term?
Voorstanders van de wet blijven zich verzetten tegen de term “sleepnet”. Lees hier waarom wij de term gebruiken. En beslis zelf of je het terecht vindt!
Elea Chang
Waarom de term "sleepnet"?
Volgens de oude wet mogen de geheime diensten het internetverkeer van specifieke mensen (doelwitten) aftappen. Met de nieuwe wet mogen de diensten het internetverkeer van heel veel mensen tegelijk aftappen. Ook als die mensen geen doelwitten zijn. De metafoor van het "sleepnet" wordt gebruikt om deze nieuwe situatie te beschrijven: surveillance die niet gericht is op een doelwit en op grote schaal en langdurig plaatsvindt.
Voorbeelden van de minister
De vorige minister van Binnenlandse Zaken heeft een aantal voorbeeldenLees het na op NOS.nl gegeven van wat de diensten zouden moeten kunnen. Dit zijn er drie:
- WhatsApp-verkeer van alle mensen in Utrecht wordt onderschept;
- internetverkeer van een aanbieder van openbare Wifi-hotspots in Rotterdam wordt onderschept;
- internetverkeer tussen Nederland en Syrië wordt massaal onderschept.
En dat bijvoorbeeld een jaar lang. Wij vonden dit best heftig. Ook D66'er Kees Verhoeven, in 2016 nog in de oppositie, schrok hiervan. Tegen de NOS zei hij: "Ik vrees voor een sleepnet, en deze voorbeelden wijzen daar wel op". Later vroeg Verhoeven tijdens een debat of de wet kon worden aangepast om te voorkomen dat er "stelselmatig en op grote schaal" zou worden afgetapt. Nee, was het antwoord van de minister. "Dit op voorhand uit te sluiten miskent de aard van de onderzoeksopdrachtgerichte interceptie." Hieruit kunnen we dus concluderen dat er inderdaad op grote schaal en stelselmatig zal worden getapt.
Trek je eigen conclusie
Zelf vinden we "sleepnet" een goede metafoor. Het geeft helder aan dat er op grote schaal en langdurig zal worden getapt, waarbij er veel gegevens van onschuldige burgers (bijvangst) worden onderschept. Maar eerlijk gezegd maakt het ons niet uit welke term je gebruikt. We willen wel graag dat je weet wat er in de wet staat. We hebben vijf korte video's gemaakt waarin wordt uitgelegd wat de geheime diensten volgens de nieuwe wet mogen. Ben je het niet met alles eens? Breng dan een tegenstem uit bij het referendum. Een tegenstem is een stem voor een betere wet.
Frank
De ophef over deze wet maakt dat het doel waarvoor deze dient uit het oog wordt verloren. Is het leuk? Nee, zeker niet maar dat is nog geen reden om gelijk dwars te gaan. Er zijn veel garanties ingebakken om misbruik tegen te gaan. Wij zijn nog steeds een democratische rechtsstaat met checks en balances en dit middel dient mede om die in stand te houden. Vrijheid heeft ook een prijs, het is erg naïef om te denken dat dit vanzelf zo blijft. Het meest opmerkelijk is verder nog dat de grootste criticasters van deze wet opvallend vaak en schijnbaar probleemloos gebruik maken van tal van ‘gratis’ diensten van partijen als Google en Facebook. Dat zijn pas echte sleepnetten – uit het zicht – en daar gaat niets meer uit. Ook een GDPR zal dat echt niet veranderen gelet op de jurisdictie van de Patriot Act.
Evelyn Austin
Hi Frank,
Dank voor je reactie! Volgens mij gaan er een paar dingen mis in je analyse.
1) Juist het grote belang dat we hebben bij het werk dat de geheime diensten doen leidt ertoe dat mensen bij wetgeving rondom de diensten extra goed opletten.
2) Niemand gaat “gelijk dwars”. Daarmee doe je tegenstanders echt tekort: die denken al 3 jaar constructief mee. De vraag om een referendum is een schreeuw om gehoord te worden na jarenlang genegeerd te zijn.
3) Het zou natuurlijk van de zotte zijn dat een ieder die een dienst van Google of Facebook gebruikt, het recht verspeelt kritisch te zijn op zaken die gaan over vrijheid & privacy. Maar dat is vast niet wat je bedoelt.
Hartelijke groet
Jeroen
Ik vind dat al met al deze wet van knip en plakwerk aan elkaar hangen. Daarnaast moet je niet de illusie hebben dat door deze wet eventuele ‘terroristen’ eerder of sneller opgepakt gaan worden. Of dat een aanslag voorkomen gaat worden. Van alle aanslagen in het verleden hebben wij geleerd dat de (veiligheids)diensten vaak ruim van te voren goed op de hoogte waren van wat er ging gebeuren. meestal werd er niets gedaan om geopolitieke redenen en/of om internationale onderzoeken niet voor de voeten te lopen.
In deze geloof ik dan ook dat de politiek al voldoende middelen in hand heeft om criminelen/terroristen op te pakken, maar dat vaak de politieke bereidheid daaraan ontbreekt. Een breiwerk aan in elkaar geplakte wetjes gaat daar in ieder geval geen verbetering in aanbrengen. Eerder een verslechtering omdat je de deur openzet naar schimmige buitenlandse mogendheden zonder constitutionele toetsing. Nederland is feitelijk dan op internationaal niveau uitgespeeld. Er zijn diverse landen die het internationaal strafhof niet erkennen (o.a. USA) en zo geef je buitenlandse mogendheden de middelen in handen om justitieel beleid te voeren over burgers van ‘bevriende’ staten. De geschiedenis leert ons hoe landen/staten daar mee omgaan.
Ik sluit maar af met een beroemde quote van Benjamin Franklin:
“Those who would give up essential Liberty, to purchase a little temporary Safety, deserve neither Liberty nor Safety.”