Open Whisper Systems at the Dutch Big Brother Awards

De AIVD verbuigt werkelijkheid in een grafiek

Recap of the Dutch Big Brother Awards 2016: serious and funny
DOSSIER: Geheime diensten

Wat hebben de introductie van World of Warcraft, Twitter en de aanslagen in Madrid en Londen met elkaar te maken? Niets natuurlijk. Toch suggereert de infographic die het kabinet onlangs openbaar maakte bij de introductie van de sleepnetwet, dat er een verband zou bestaan tussen de technische ontwikkelingen en toename van onrust in de wereld. Een typisch voorbeeld van ‘liegen met grafieken’?

Infographic AIVD
Laten we eerst eens kijken naar de infographic:

In deze grafiek wordt de ‘technische ontwikkeling’, zoals de introductie van de eerste iPhone, afgezet tegen een toename aan onrust over de periode 1993-2016. Dit zou ‘de nieuwe realiteit’ waarin we leven weergeven: een toename van de onrust sinds inwerkingtreding van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten in 2002.

De infographic wordt beschikbaar gesteld onder de link ‘Bedreigingen voor de Nederlandse veiligheidDit is de link waaronder het ter beschikking is gesteld’. Dit wekt onterecht de suggestie dat de grafiek hierover iets zegt, terwijl het slechts een aantal willekeurige gebeurtenissen weergeeft in een specifieke periode.

Een heldere toelichting bij de grafiek ontbreekt. Waarom is bijvoorbeeld gekozen voor deze specifieke periode? Wat is de link tussen de verschillende missies in het buitenland, de vermelde aanslagen en het toegenomen gegevensverkeer? En waaruit blijkt dat de vermeende dreiging daadwerkelijk over de jaren is toegenomen? Allemaal vragen die niet worden beantwoord.

Het is aan de lezer zelf om hier duiding aan te geven. En hierin schuilt nu precies het probleem. Niet iedereen heeft de tijd of beschikt over de statistische kennis om deze grafiek kritisch te analyseren. Bij het zien van deze infographic zullen veel mensen al snel denken dat de dreigingen zijn toegenomen en er een verband bestaat tussen deze toename, de technische ontwikkelingen en het toegenomen gegevensverkeer.

Natuurlijk is iedere aanslag verschrikkelijk en er één te veel. Dat willen we absoluut niet bagatelliseren, maar we moeten wel scherp naar de feiten blijven kijken.

Liegen met grafieken
Tijdens de Big Brother Awards liet ontwerper Ruben PaterBekijk de site van Ruben Pater voor meer werk van hem heel helder zien hoe eenvoudig je de werkelijkheid kan manipuleren met behulp van grafieken.

 

Zo ook met de infographic van de overheid over ‘de nieuwe realiteit’. Want als we uitzoomen – zoals Ruben Pater heeft gedaan met de infographic - en ook aandacht schenken aan de periode van voor 1993 ontstaat een heel ander beeld:

 

Dan zien we dat er geen duidelijke trend is te ontwaren in het aantal dreigingen of dat er een logisch verband zou bestaan tussen deze dreigingen en technische ontwikkelingen, zoals de introductie van de eerste laserprinter of Super Mario Bros. Door alleen maar de periode waarop de grafiek betrekking heeft aan te passen, zie je dat er meteen een totaal ander beeld ontstaat.

Ruben Pater laat hiermee zien hoe eenvoudig we om de tuin kunnen worden geleid. Niet voor niets worden nietszeggende grafieken regelmatig gebruikt om een werkelijkheid te suggereren die er eigenlijk niet is.

Zie bijvoorbeeld de veelzeggende grafieken van Tyler VigenMeer grafieken van Tyler Vigen vind je hier waarin verbanden worden weergegeven tussen twee willekeurige gebeurtenissen. Zoals het aantal verkochte Japanse auto’s en het aantal zelfmoorden met een gemotoriseerd voertuig in de VS:

Beeld: Tyler Vigen

De overheid schaadt ons vertrouwen
De voorbeelden van Tyler Vigen zijn natuurlijk onschuldig, maar als op basis hiervan beleid en wetgeving wordt gemaakt of verdedigd, dan is dat bijzonder kwalijk.

Onze overheid heeft namelijk de plicht om ons juiste informatie te verschaffen zonder feiten te verdraaien. Dat is niet alleen goed bestuur, maar is ook essentieel voor het vertrouwen in de overheid zelf. Dit geldt des te meer bij zoiets ingewikkelds als het huidige wetsvoorstel waarmee de bevoegdheden van de geheime diensten enorm worden verruimd.

Op dit moment is de Tweede Kamer aan zet om het wetsvoorstelWe schreven deze blogpost over dat wetsvoorstel dat de komende jaren de geheime diensten zal reguleren, te beoordelen. Historicus Contstant Hijzen, onlangs gepromoveerd op de geschiedenis van de Nederlandse veiligheidsdiensten, merkte in een interviewLees het interview met Constant Hijzen er nog eens op na (paywall) op dat de overheid, inclusief de geheime diensten, juist nu uitleg moet geven en in gesprek moet gaan over dit wetsvoorstel.

Dat is een terechte oproep, maar dat vereist dan wel dat het parlement en het algemeen publiek op de juiste wijze door de overheid wordt geïnformeerd. Zonder de juiste informatie wordt het nemen van een goed geïnformeerde beslissing immers onmogelijk gemaakt. Een infographic die verbanden en trends weergeeft die er in werkelijkheid niet zijn en zo de burger doelbewust misinformeert, is dan ook onacceptabel.


Update 24/11: De val van Srebrenica werd per abuis twee keer vermeld in de grafiek. Dit is gecorrigeerd.
Update 01/12: De credits van de grafiek van Ruben Pater zijn aangepast met een verwijzing naar de grafiek van DatagraverHier de site van Datagraver .

  1. Gerda

    Dag David,

    Heb je ook een grafiek met:
    leeftijd van politici (seniel nivo)
    technofobie
    privacy-verloedering
    de afstand die kippen kippen zonder kop kunnen afleggen

    De laatste als correlatie tussen technofobie en de paniek die dat veroorzaakt bij politici waarvan de houdbaarheids datum van begint te verlopen.

    Ik bedoel, een panikerende kip zonder kop kan wellicht verder rennen dan een senile politicus.

    Als ik de grafieken zo zie is mijn voorstel zelfs beter te bevatten, want de gemiddelde nederlander kan zich beter dingen voorstellen bij de woorden die ik noemde dan de woorden die ik lees in de grafiekjes.

    Ik vraag me af door welke bedrijven oze politici worden voorgelicht.

    Zo te zien is het allemaal Amerikaans lobby geweld. Amerikaanse ICT bedrijven die hier hun spyware willen verkopen. En door angst te zaaien onder domme oude politici kunnen ze hun spyware hier gemakkelijk slijten. En zo doen de nederlandse burgers onwetende spionage werk voor de USA.
    De ICT bedrijven verzamelen onze data en verkopen heel nederland aan Corporate america. Trump weet strax precies hoe hij een mens onterende Wall-mart in nederland kan bouwen, die alle Nederlandse bedrijven die er nog overwaren ook nog falliet te krijgen.
    De NOS nog even opzij zetten met FOX. Netflix er nog even doorduwen… En de nederlandse taal die breken we zelf ook wel verder af met nog meer. Militante engelse afkortingen die in het nederlands niet eens iets betekenen…

    O en verdomme David,
    AUB geen directe links plaatsen naar overheids sites.

    Als ik nu geen TOR had gebruikt dan had de rijksoveheid nu mijn IP ook nog gehad. Niet meer doen, gebruik AUB een cached link.
    van een webcache die geen privacy inbreuk doet. Hebben we zoiets in Nederland? een BOF web-cache? Een tussen alle overheids webstes zodat IP adressen van nederlanders door de overheid op overheids websites niet kunnen worden gemonitored.

    En een soort van TOR optie als tunnel naar DigID.

    Als tegenhanger van het AIVD sleepnet:
    BOF privacy tunnels! En BOF cache servers voor het nederlandse net. Zodat mensen ook op websites van de nederlandse warenhuizen kunnen kijken zonder de spymachine te vullen met hun privacy.

    AH.nl
    BOL.com
    NOS.nl
    AD.nl
    NU.nl

    Allemaal privacy hongerige zervers die maar al te graag heulen met one grootste vijand. Want voor hun is onze data goud waard.

    • M.

      Niet verstandig, al deze diepgaande kennis over samenzweringen zomaar open en bloot op het BOF-blog zetten. Daar kan BOF last mee krijgen, Gerda.

    • Gerda

      Oopsie

      Ik liet daarom al achterwege dat Marktplaats een EBAY company is.
      Denk daar ook maar eens over na…

  2. Jahannes Ter Veldt

    Is Srebrenica in 2003 nogmaals gevallen?

  3. Anoniem

    Jezus Gerda

  4. A.Noniem

    De hoeveelheid aanslagen lijkt direct gecorreleerd aan de informatie die overheden wereldwijd over mensen verzamelen.

  5. Anoniem

    Tja…
    En ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat Missie Syrië en Irak los gezien kunnen worden van Kalifaat IS…
    En dat Telegram gelinkt zou kunnen worden aan de verhoging van het dreigingsniveau van NL?…
    Het laatste is ook een getal dat op schimmige gronden wordt vastgesteld.

    Als 4 losstaande getallen over malware/virussen etc. een trend moeten opleveren? dan kan de onderste regel wel…
    Ik heb ook een voor aanvulling voor 2017: Overheidsmalware geïntroduceerd.

  6. Elzo Smid

    Het gaat al mis bij het benoemen van de x-as met “Meer dreiging” in plaats van “Hoeveelheid dreiging” of “Aantal dreigingen”.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Help mee en steun ons

Door mijn bijdrage ondersteun ik Bits of Freedom, dat kan maandelijks of eenmalig.