De Themacommissie Technologiebeleid van de Tweede Kamer hield op 5 april een druk bezochte bijeenkomst over RFID. De bijeenkomst had vooral ten doel de commissie te informeren over de verschillende soorten RFID en mogelijk toepassingen. Ook werd een aanzet gegeven tot een discussie over de privacy-aspecten van RFID.

Vertegenwoordigers van de industrie drongen aan op een grotere rol van de overheid bij het stimuleren van de ontwikkeling en het gebruik van RFID, voorlichting aan consumenten en standaardisatie. Vooral de voorlichting is daarbij een heikel punt omdat de suggestie werd gewekt dat consumenten een groter vertrouwen in de overheid hebben en daardoor wellicht eerder bereid zijn RFID toepassingen te accepteren. Dit pleidooi werd door Tweede Kamerlid Szab? (VVD) afgewezen. Hij zag geen rol voor de overheid op het gebied van voorlichting.

In de tweede helft van de bijeenkomst kwamen privacy en veiligheid aan de orde. Bits of Freedom uitte daarbij de kritiek dat de industrie pas aan voorlichting kan beginnen wanneer zij een duidelijk verhaal heeft over privacy. Voor RFID in winkels en supermarkten gaat het daarbij bijvoorbeeld om de vraag of RFID chips bij de kassa worden verwijderd of uitgezet. De industrie bleek nog niet toe aan een dergelijke belofte. Een vertegenwoordiger van Schuitema (supermarkt C1000) stelde dat de consument uiteindelijk zelf beslist. Maar of dat moet worden uitgelegd als een keuze voor opt-in of opt-out werd niet duidelijk. Het komt uiteindelijk neer op de vraag of RFID chips altijd worden uitgezet of alleen op verzoek. De industrie heeft tijdens de bijeenkomst geen nieuwe initiatieven getoond op het gebied van privacy. Onderzoekster Melanie Rieback van de Vrije Universiteit in Amsterdam stelde vast dat de veiligheid van RFID nog veel te weinig aandacht krijgt. De onderzoekster publiceerde onlangs een proof-of-concept virus voor RFID chips.

Het Rathenau instituut heeft een notitie over de politiek-bestuurlijke kwesties rondom RFID gepubliceerd. In de notitie komen diverse privacy-kwesties aan de orde waaronder RFID in supermarkten, de OV-chipkaart en het biometrisch paspoort. Volgens Rathenhau kunnen met de ‘item-level tagging’ in supermarkten consumentenprofielen worden opgesteld. “Die profielen worden vervolgens gebruikt voor marketingdoeleinden, bijvoorbeeld aanbiedingen met productcombinaties.” In het algemeen stelt Rathenau vast dat de invoering van RFID op grote schaal de keuzevrijheid van de consument beperkt. “Een consument die zich toegang verschaft tot een systeem (winkelketen, openbaar vervoer, et cetera) met behulp van RFID, wordt in zekere zin onderworpen aan de regels van dat systeem. Systeemdwang heet dat.” Rathenau adviseert de overheid bij haar beleid ten aanzien van RFID de privacy en keuzevrijheid van de burger te waarborgen. Ook moet de overheid het publiek debat stimuleren over invoering van RFID in publieke domeinen.

Het Boekblad meldt verder dat boekhandel Scheltema een nieuwe vestiging in Almere opent waar alle boeken van afzonderlijke RFID chips zullen worden voorzien. Het zou gaan om de eerste winkel in Europa in z’n soort. Volgens Scheltema worden alle RFID chips bij de kassa uitgezet.

• Naar een internet van kleine dingen: politiek-bestuurlijke kwesties bij de invoering van RFID (april 2006) http://www.rathenau.nl/showpage.asp?steID=1&item=1748

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.