• Menu

0 recente resultaten

Alle resultaten

Tweede Kamer zeer kritisch over bewaarplicht

Bits of Freedom

Minister Donner van justitie heeft zeer veel kritiek van de Tweede Kamer gekregen op het voorstel om alle verkeersgegevens te bewaren. De Vaste commissie justitie heeft op 12 april tijdens een Algemeen Overleg de bewaarplicht verkeersgegevens besproken. Vrijwel alle fracties in de Tweede Kamer twijfelden tijdens het debat aan de noodzaak en effectiviteit van de bewaarplicht. Bovendien vinden de fracties dat de besluitvorming over een bewaarplicht op een meer democratische wijze moet verlopen.

Minister Donner heeft de Kamer op 14 februari een lange brief met weinig antwoorden gestuurd over de bewaarplicht verkeersgegevens. De brief had antwoord moeten geven op de vele vragen in de Eerste en Tweede Kamer over de noodzakelijkheid, proportionaliteit en de kosten van een bewaarplicht verkeersgegevens. Uit het debat in de Tweede Kamer blijkt dat Donner daar niet in is geslaagd.

De fracties van de PvdA, SP, GroenLinks, D66 en LPF bestrijden de rechtsgrond van het ontwerp-kaderbesluit voor de bewaarplicht. Zij worden daarbij gesteund door een juridische analyse van zowel de Europese Raad als de Europese Commissie. Beiden komen tot de conclusie dat het ontwerp-kaderbesluit voor een bewaarplicht deels illegaal is. Beide analyses (nog niet openbaar) zijn in het Frans beschikbaar op de website van Statewatch. Uit de analyses blijkt dat de Raad niet bevoegd is om te beslissen over de aard van de te bewaren gegevens en de bewaartermijn. Omgang met verkeersgegevens is geregeld in de e-privacy richtlijn (2002/58/EG) en alleen de Commissie en het Europees parlement zijn bevoegd om die bepalingen te wijzigen.

Het kaderbesluit is opgesteld door de Europese ministers van justitie. Binnen de zogenaamde derde pijler kunnen de Europese ministers van justitie en binnenlandse zaken zelfstandig beslissingen nemen, mits unaniem, over justitie- en veiligheidskwesties. De onderhandelingen binnen de derde pijler zijn geheim en de nationale parlementen krijgen slechts mondjesmaat documenten over de te nemen besluiten. Deze stukken komen meestal met veel vertraging, nadat de zwarte pen van de censor er overheen is geweest, bij de Tweede Kamer terecht. De Kamer kan pas op het allerlaatste moment beslissen over een besluit binnen de derde pijler en dan nog alleen door middel van een veto. ‘Slikken of stikken’ noemden Kamerleden deze gang van zaken in het debat.

De aard van de te bewaren gegevens en de bewaartermijn zouden daarom moeten worden geregeld binnen de zogenaamde eerste pijler. De Europese Commissie moet daartoe met een eigen voorstel komen waar het Europees parlement vervolgens wijzigingen in kan aanbrengen. De Commissie heeft inmiddels aangekondigd om op korte termijn met zo’n voorstel te komen. PvdA, SP, GroenLinks en D66 willen daarom dat het voorstel van de Europese ministers van justitie van tafel gaat en dat Donner afziet van verdere onderhandelingen over de bewaarplicht. GroenLinks overweegt om daartoe een motie in te dienen.

PvdA, SP, GroenLinks en D66 en LPF hebben ook kritiek op de noodzaak en de effectiviteit van de bewaarplicht. De fracties vinden dat minister Donner er niet in is geslaagd de noodzaak aan te tonen. Eerdmans (LPF) vroeg zich in het debat af of de gigantische hoeveelheid informatie die zo dadelijk bewaard moet worden, wel bruikbaar is. Minister Donner kondigde een onderzoek van de Erasmus Universiteit aan naar de effectiviteit van een bewaarplicht. Het onderzoek moet voor de zomer klaar zijn en wordt openbaar.

Het CDA en de VVD hadden ook kritiek op het voorstel. Jonker (CDA) zette vraagtekens bij de doelstelling van de bewaarplicht. Is dat nu de bestrijding van terrorisme, ernstige criminaliteit of gewone criminaliteit? Daarmee wordt ook de proportionaliteit van het voorstel bepaald. Donner liet weten dat het in het geval van internationale rechtshulpverzoeken alleen kan gaan om ernstige criminaliteit. Griffith (VVD) vond de bewaarplicht noodzakelijk en redelijk maar bekritiseerde het ontbreken van waarborgen om een grote inbreuk op de privacy van burgers te voorkomen.

Alle fracties hadden kritiek op de kosten van een bewaarplicht. De kosten voor de opslag van verkeersgegevens worden waarschijnlijk niet door de overheid vergoed. Bovendien is de vergoeding voor de personele en administratieve kosten van een tap of het opvragen van gegevens onlangs door minister Brinkhorst van economische zaken drastisch verlaagd. Alle fracties riepen de minister op meer overleg te voeren met de aanbieders over de bewaarplicht en de kosten. Bovendien maken de meeste fracties zich zorgen over het doorberekenen van alle kosten aan de consument.

Minister Donner schiep verwarring met zijn opmerking dat de bewaarplicht alleen betrekking heeft op gegevens die de aanbieders nu al bewaren voor het versturen van rekeningen. De Europese ministers van justitie hebben echter op 2 december 2004 gekozen voor een zogenaamde vergaarplicht, waarbij aanbieders kunnen worden verplicht verkeersgegevens te bewaren die op dit moment nog niet als zodanig in hun systemen voorkomen. Hierbij valt te denken aan de URL’s van websites die door klanten van een provider worden bezocht, of mislukte belpogingen. Aanvankelijk discussieerden de ministers over een verplichting om bestaande gegevens te bewaren die voor facturering en interne bedrijfsvoering worden opgeslagen. Deze variant, ook wel een verlengde bewaarplicht genoemd, is toen afgevallen.

Een document waarin verschillende politiediensten uit Europese landen de verkeersgegevens specificeren die onder het ontwerp-kaderbesluit vallen, schept evenmin duidelijkheid. In deze zogenaamde ‘non-paper’ worden vooral verkeersgegevens genoemd met betrekking tot telefonie. Op internetgebied worden alleen IP-adressen en TCP poortnummers genoemd. Of dat betekent dat providers alle gegevens over elk TCP pakketje moeten bewaren, is onduidelijk. Ook wordt niet duidelijk wat de politiediensten willen ten aanzien van e-mail adressen.

Donner zegde de Kamer toe dat de Nederlandse inzet bij de onderhandelingen gericht blijft op een bewaarplicht die alleen betrekking heeft op gegevens die al ‘verwerkt’ worden door de aanbieders. Ook zegde Donner toe dat Nederland niet akkoord zal gaan met het voorstel in zijn huidige vorm. Ongewis bleef of Donner hiermee alleen de inzet van onderhandelingen bedoelde, of dat Nederland daadwerkelijk tegen een vergaarplicht gaat stemmen. Griffith (VVD) vroeg Donner dan ook om een brief aan de Kamer waarin hij de Nederlandse inzet bij de onderhandelingen toelicht ten aanzien van kosten, termijnen en toegang tot gegevens.

Van der Laan (D66) eiste van Donner de garantie dat de Kamer dadelijk (wanneer de Europese minister hun definitieve besluit af hebben) op alle onderdelen van het voorstel instemming kan geven en dat de minister dan niet zegt dat de Kamer inmiddels te laat is. Die toezegging deed Donner.

Uit het debat werd duidelijk dat de Europese ministers van justitie hun streven om in juni tot een besluit te komen, niet zullen halen. De landen zijn het onderling nog niet eens en de twijfel aan de rechtsgrond van het besluit heeft roet in het eten gegooid. De bewaarplicht staat dan ook niet op de agenda voor de komende vergadering van de ministers van justitie op 14 april 2005 in Luxemburg.

Op het moment dat deze nieuwsbrief verschijnt komt het bericht via het ANP dat de Europese justitie ministers het voorstel intrekken. De Europese Commissie zou in september met een eigen voorstel voor een richtlijn komen. Op dit moment kan het nieuws door niemand bevestigd worden.

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.

Doneer Blijf op de hoogte
Brief BOF en Consumentenbond tegen bewaarplicht
Opheffing NLIP

Help mee en support ons

Door mijn bijdrage ondersteun ik Bits of Freedom, dat kan maandelijks of eenmalig.

Ik geef graag per maand

Ik geef graag een eenmalig bedrag