De Nederlandse direct marketing branche is het na twee jaar onderhandelen onderling eens geworden over een code voor het verzenden van reclame e-mail. De brancheorganisaties DDMA, EMMA-NL en Thuiswinkel.org hebben samen met ECP.NL en VNO-NCW de gedragsregels opgesteld. De onderhandelingen werden doorkruist door het boos opstappen van de DDMA, die de mogelijkheid wilde behouden om e-mailadressen aan derden te verstrekken.

De onderhandelingen werden grotendeels ingehaald door de nieuwe Telecommunicatiewet waarin voor het toezenden van reclame e-mail voorafgaande toestemming nodig is van de geadresseerde. Na een dergelijk duidelijk spam-verbod lijkt het de vraag of er nog behoefte is aan zelfregulering. Dat heeft immers alleen een functie als daarin een praktische en duidelijke invulling wordt gegeven aan wettelijke verplichtingen. Juist op het gebied van duidelijkheid lijkt de code tekort te schieten.

De code vereist voor voorafgaande toestemming geen bevestiging per e-mail, het aanvinken van toestemming op een website is voldoende. Op die manier is het nooit duidelijk of de eigenaar van het e-mailadres ook degene is die toestemming heeft gegeven. Bovendien geeft de code ook geen invulling aan de wettelijke plicht die verzenders hebben om toestemming te bewijzen. De naleving van de code wordt gecontroleerd door de Reclame Code Commissie die echter geen sancties kan opleggen. Het wettelijke spamverbod wordt gehandhaafd door de OPTA die forse boetes kan opleggen.

De branche heeft een opmerkelijke blunder begaan bij het formuleren van de code. De Telecommunicatiewet spreekt bij het spamverbod over abonnees die natuurlijke personen zijn. Zakelijke e-mailadressen zijn daardoor niet beschermd omdat een werknemer doorgaans geen abonnee is. Het is immers de werkgever die een overkomst heeft met een Telecommunicatieaanbieder voor internettoegang. De e-mail code spreekt echter van personen. Uit de algemene Reclame Code blijkt dat ook ‘personen in de hoedanigheid van hun beroep’ daartoe behoren. Hoewel de direct marketing branche de intentie had om een code te schrijven gericht op consumenten, lijken zij zich verkeken te hebben op het brede kader van de Reclame Code. Op basis van de e-mail code kunnen nu ook personen met een zakelijk e-mailadres klachten indienen bij de Reclame Code Commissie. De direct marketing branche geeft hierdoor zakelijke e-mailadressen bescherming terwijl men daartegen succesvol gelobbied heeft bij de behandeling van de Telecommunicatiewet.

De fout lijkt alleen maar te benadrukken welke verwarring het scheiden van privé- en zakelijke adressen veroorzaakt. Niet alleen is het vaak onmogelijk om aan een e-mailadres te zien of het privé dan wel zakelijk wordt gebruikt, ook is er voor eenmansbedrijfjes en freelancers vaak helemaal geen verschil aan te brengen.

• Code Verspreiding Reclame via E-mail http://www.reclamecode.nl/infomenu/boekje_tekst.asp?ID=46
• Kamervragen 2003-2004, vraagnr. 2030416210 (18.06.2004)

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.