Het Amsterdamse Instituut voor Informatierecht (IVIR) heeft de Creative Commons licentie naar Nederlands recht vertaald. Via deze licentie kunnen makers werken toevoegen aan het publieke domein. De licentie omvat vrijwel alle auteursrechten; van muziek tot databanken, van websites tot films en literatuur. De belangrijkste keuze-mogelijkheden van de licentie zijn dat de oorspronkelijke maker altijd wordt vermeld, dat de gebruikers van de werken geen zakelijk of persoonlijk financieel gewin mogen nastreven, dat ze het werk alleen in oorspronkelijke vorm mogen verspreiden, of bewerkingen alleen mogen aanbieden onder dezelfde publieke domein-voorwaarden. Grondlegger van de Creative Commons is de Amerikaanse hoogleraar Lawrence Lessig, die zich inzet voor een heroverweging van de manier waarop auteursrecht in het digitale domein wordt gedefinieerd en gehandhaafd. De Creative Commons licentie is inmiddels in 16 landen beschikbaar, waarvan 10 Europese.

Ook de universitaire bibliotheken in Nederland zijn druk bezig met alternatieve modellen voor open toegang tot (wetenschappelijke) informatie. Via het programma Digital Academic Repositories (DARE) is in 2003 bij elke universiteitsbibliotheek een digitaal depot opgezet. Ook de Koninklijke Bibliotheek, de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek werken mee.

In januari 2004 is het openbare netwerk (DAREnet) gelanceerd. Hoewel DARE in de eerste plaats een technische infrastructuur biedt om actuele onderzoeksresultaten te ontsluiten in digitale vorm, speelt het principe van ‘open access’ een belangrijke rol. Daarbij kunnen de rollen ook worden omgedraaid: auteurs gaan dan een eenmalige bijdrage betalen voor publicatie van hun werk in een digitaal depot. Daarna wordt hun werk vrij toegankelijk voor andere wetenschappers, en hebben zij op hun beurt vrije toegang tot bijdrages van collega’s, zonder dure abonnementen op vakbladen. Op 18 mei 2004 organiseert de Nederlandse Vereniging van Bibliotheken in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag een discussie over de gevolgen van open access op de (wetenschappelijke) bibliotheken.

• Ontwerp Nederlandse Creative Commons licentie (20.04.2004) http://creativecommons.org/projects/international/nl/
• Uitleg over DARE, auteursrecht en copyleft http://www.surf.nl/themas/index7.php?oid=3
• Programma en inschrijving discussie open access (18.05.2004) http://www.nvb-online.nl/content.html?pagina=905&item=411

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.