Providers hebben eigendomsrechten op hun infrastructuur, en mogen daarom spam en andere overlast veroorzakende verkeersstromen op voorhand blokkeren. Dat stelt de Advocaat-Generaal in zijn advies van 14 november aan de Hoge Raad in de zaak van provider XS4ALL tegen bulkmailer Abfab. Letterlijk schrijft hij: “De ISP mag derden het gebruik van ‘zijn’ faciliteiten weigeren/beletten als hij daarvoor voldoende zwaarwegende gronden kan aanvoeren, en zijn beslissing niet op een als onredelijk aan te merken belangenafweging berust.” Daarbij hoeft het niet te gaan om gebruik dat aantoonbare schade oplevert, maar “het is al voldoende wanneer het beletten van de betreffende handelwijze ertoe kan bijdragen, dat aantasting van de belangen waar het beleid van de ISP op gericht is, wordt voorkomen of verminderd.”

Als de Hoge Raad dit advies overneemt (en dat is vaak het geval), dan krijgen de abuse-afdelingen van providers een vrijbrief om allerlei onwelgevallig verkeer te weigeren. De toets waaraan zij moeten voldoen, van ‘voldoende zwaarwegende gronden’ en ‘niet onredelijke belangenafweging’, is immers nogal subjectief. Hierin schuilt ook een gevaar voor de vrijheid van meningsuiting. Providers kunnen zich met een beroep op hun eigendomsrechten immers ook opstellen als smaakbepalers voor hun klanten en bijvoorbeeld e-mail op inhoudelijke gronden weigeren.

De AG onderkent dit gevaar, en gaat uitgebreid in op het belang van informatie-vrijheid, zoals vastgelegd in artikel 10 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. Omdat e-mail verkeer een factor is van toenemende betekenis in de Nederlandse samenleving, hebben providers minder vrijheid om gebruik te weigeren dan een louter particuliere eigenaar. Tegelijkertijd heeft de Europese wetgever via de nieuwe Privacy-richtlijn (2002/58/EG) ingestemd met een opt-in beleid voor bulkmail, en hoeven ook providers dus minder bang te zijn voor het schenden van de informatievrijheid van hun abonnees, meent de AG. Die speelruimte moeten ze dan wel vastleggen in de kleine lettertjes van de abonnementsovereenkomst. Daarbij lijkt de AG op te roepen tot een nieuwe zaak door de vraag op te werpen ‘in hoeverre een algemene voorwaarde van deze strekking geldig en rechtmatig mag worden overeengekomen.’

De zaak van XS4ALL tegen Abfab begon in februari 2002, toen XS4ALL in kort geding eiste dat Abfab zou stoppen met het spammen van haar abonnees. In hoger beroep kreeg Abfab gelijk en werd het verbod van tafel geveegd, omdat de geldende opt-out regeling voldoende bescherming bood en omdat de privacy van internetters nauwelijks geschaad zou worden door spam. Immers, zo schreef het Gerechtshof van Amsterdam in een omstreden redenering, internetters kunnen makkelijk en tegen geringe kosten van adres veranderen. Op deze punten geeft de advocaat-generaal het Hof gelijk, waarbij hij een gedenkwaardige principi### verdediging geeft van het recht om reclame te maken en te ontvangen, hoe irritant of ergerlijk ook.

• Dossier XS4ALL-Abfab http://www.xs4all.nl/nieuws/overzicht/abfab.html

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.