Actie, actie, actieonderzoek!
- 25 april 2025
Deze week praten we met Ilja en Evelyn over de actieonderzoeksmethode die we sinds vorig jaar toepassen bij Bits of Freedom. Evelyn vertelt Inge over de YouTube-serie Liber Indigo. En: we bespreken de twee actieonderzoeksvacatures die open staan. We zoeken een onderzoeker op het gebied van lichamelijke integriteit en één binnen het sociaal domein.
Deze week praten we met Ilja en Evelyn over de actieonderzoeksmethode die we sinds vorig jaar toepassen bij Bits of Freedom. Evelyn vertelt Inge over de YouTube-serie Liber Indigo. En: we bespreken de twee actieonderzoeksvacatures die open staan. We zoeken een onderzoeker op het gebied van lichamelijke integriteit en één binnen het sociaal domein.
'The sensual pleasure of font'
Evelyn tipt de YouTube-serie Liber IndigoGa naar de YouTube-serie Liber Indigo, een zevendelige reeks die technologie, mystiek en filosofie op intrigerende wijze met elkaar verweeft. Gebaseerd op het boek Liber Indigo: The Affordances of Magic van Justin C. Kirkwood, onderzoekt de serie hoe digitale interfaces - vooral desktop omgevingen - doordrenkt zijn met culturele, psychologische én esoterische betekenissen. Daarnaast vertelt ze over haar bezoek aan een expositie van kunstenaar Constant Dullaart.
Actie, actie, actie
Actieonderzoek is een onderzoeksmethode die al jarenlang wordt toegepast in sectoren als de gezondheidszorg en het onderwijs. In projecten binnen bijvoorbeeld de ouderenzorg of jeugdzorg denken niet alleen professionals mee, maar ook cliënten, ouders, jeugdwerkers en wijkteams.
“Je wilt zoveel mogelijk perspectieven aan tafel hebben om tot een oplossing te komen die breed gedragen wordt,” zegt Ilja, die afgelopen jaar deze methode doorontwikkelde om toe te passen bij Bits of Freedom. Verschillende betrokkenen worden vanaf het begin actief meegenomen. Hierdoor ontstaat niet alleen inzicht, maar ook beweging richting oplossingen die echt aansluiten bij de praktijk en bij de behoeften van de mensen zelf. Waar klassiek onderzoek vaak over mensen gaat, gaat actieonderzoek radicaal samen met hen.
Actieonderzoek en digitale rechten
Bits of Freedom is vorig jaar gestart met het toepassen en verder ontwikkelen van deze methode binnen het digitale rechtenveld. We merkten dat beleidsbeïnvloeding alleen niet genoeg is om de macht van technologie terug te leggen in handen van mensen die in vrijheid en gelijkheid samen willen leven. We hebben meerdere routes nodig — en actieonderzoek is er daar één van. Beleids- en wetgevingsprocessen zijn lang niet altijd rechtvaardig of effectief voor álle groepen in de samenleving. Daarom willen we anders werken: minder reactief, meer agenderend, en vooral: op basis van wat we werkelijk zien, horen en ervaren in het veld.
“We denken dat er veel meer maatschappelijke organisaties in Nederland betrokken moeten zijn bij het gesprek over technologie, en beter moeten begrijpen welke rol technologie speelt in de problemen waar zij mee te maken hebben,” zegt Evelyn. “En zo kunnen we echt een front gaan vormen als maatschappelijk middenveld,” vult Ilja aan.
Cyclus tracking apps
Het eerste actieonderzoek waar Bits of Freedom aan werkt, draait om cyclus tracking apps. “We doen onderzoek naar de manier waarop die apps misbruik maken van de data van haar gebruikers,” vertelt Ilja. Het idee voor het onderzoek ontstond toen Bureau Clara Wichmann — juridisch bondgenoot en pleitbezorger voor vrouwenrechten — zorgen uitte over de omgang van deze apps met gebruikersdata. Samen met hen, met juridische bondgenoot PILP, andere onderzoekers én gebruikers, is een actieonderzoektraject gestart waarin probleemidentificatie en gezamenlijk oplossingsdenken centraal staan.
We zoeken 2 nieuwe actieonderzoekers
We breiden uit en zoeken twee actieonderzoekers: één op het gebied van lichamelijke integriteit en één in het sociaal domein. Als actieonderzoeker verbind je het werk van Bits of Freedom met de praktijk van mensen en organisaties. Je zoekt samen met hen naar concrete oplossingen voor urgente problemen – en voert ze ook uit.
- Lichamelijke integriteitLees hier de volledige vacature voor actieonderzoeker lichamelijke integriteit: Hier draait het om regie over je eigen lichaam én je lichaamsdata. Van gezichtsherkenning tot gezondheidsapps: waar raakt technologie ons lijf? Ook hier zoeken we iemand met (geleefde) ervaring – als activist, kunstenaar, of iemand wiens lichaam vaak onderwerp is van surveillance of dataverzameling.
- Sociaal domeinLees hier de volledige vacature voor actieonderzoeker sociaal domein: Je richt je op de impact van datagebruik en profilering binnen de zorgtaken van de overheid – zoals uitkeringen, huisvesting en jeugdzorg. We zoeken iemand die deze systemen van binnenuit kent, via ervaring of betrokken werk.
Ben jij een verbinder met lef, hou je van fixen, en heb je een hart voor digitale rechtvaardigheid? Solliciteer dan voor 25 mei via onze website.
Volg ons op de voet...
Let op! Nu volgen wat linkjes naar Big Tech!
Volg jij Bits of Freedom al? Bijvoorbeeld op Mastodon, Bluesky, Instagram of LinkedIn?
De podcast vind je in jouw favoriete podcastapp. Bijvoorbeeld op Spotify of Apple Podcasts.
Wil je niks te maken hebben met Big Tech? Abonneer je dan gewoon op onze podcastnieuwsbrief: