De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) legt het Amerikaanse bedrijf Clearview AI een boete op van 30,5 miljoen euro en dwangsommen met een maximum van ruim 5 miljoen euro. De boete volgt naar aanleiding van een tip van digitale burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom. Zij verzocht de AP in 2023 om Clearview AI te handhaven op basis van grootschalige en ernstige privacyschendingen.

Clearview is een commercieel bedrijf dat gezichtsherkenningsdiensten aanbiedt aan inlichtingen- en opsporingsdiensten. Het bedrijf schendt op meerdere vlakken de Europese privacywet (AVG) door als een grote stofzuiger enorme hoeveelheden gezichten van mensen die op het internet staan, te scrapen. Totaal beschikt Clearview over ruim 30 miljard foto's van mensen. Zonder dat deze mensen dat weten en zonder dat zij daarvoor toestemming hebben gegeven.

"Dit doet het bedrijf zonder daar een wettelijke grondslag voor te hebben," legt Nadia Benaissa, beleidsadviseur bij Bits of Freedom, uit. "Ook wordt hen aangerekend dat ze door het gebruik van gezichtsherkenningstechnologie biometrische gegevens verwerken, wat onder de wet in principe verboden is. Bovendien informeren ze betrokkenen niet toereikend en wordt er niet naar behoren gereageerd op inzageverzoeken."

Volgens Bits of Freedom is het belachelijk dat bedrijven geld verdienen aan databanken waarin gezichten worden herkend. "We zijn dan ook ontzettend blij dat de AP werk heeft gemaakt van onze tip en Clearview AI nu deze boete oplegt," aldus Benaissa. "Hiermee wordt een belangrijk signaal afgegeven aan Clearview AI zelf én aan organisaties die Clearview AI gebruiken, waaronder vermoedelijk de Nederlandse politie."

De AP geeft zelf al aan dat Nederlandse organisaties die Clearview AI gebruiken, óók fikse boetes kunnen verwachten. Benaissa: "Het is natuurlijk ook niet uit te leggen dat bijvoorbeeld de politie, wiens taak het is om de wet te handhaven, zelf de wet overtreedt door gebruik te maken van illegale databanken. We hopen dan ook dat dit besluit van de AP andere partijen aanspoort om daar onmiddellijk mee te stoppen."