De Minister van Justitie en Veiligheid wil het 'verheerlijken van terrorisme' strafbaar stellen. De definities in het wetsvoorstel zijn zo vaag dat het de deur wagenwijd openzet voor misbruik. Niet voor niets riepen verschillende organisaties op om je stem te laten horen tegen dit voorstel.

Wat wordt er precies strafbaar gesteld?

Wat wordt er precies strafbaar gesteld? Dat is nu juist het probleem. Het voorstel spreekt van 'verheerlijking', maar maakt niet duidelijk wat daar precies onder valt. Hierdoor zou het voorstel misbruikt kunnen worden voor politieke doeleinden en ingezet kunnen worden tegen activisten met een kritische mening. Denk bijvoorbeeld aan het strafbaar stellen van het plaatsen van het icoon van een watermeloenMeer over de watermeloen . Ook zouden genuanceerde uitlatingen van burgers of wetenschappers over terroristische groeperingen kunnen worden gecriminaliseerd. Een debat over deze thema's wordt dan onmogelijk gemaakt en dit zet de academische vrijheid en de vrijheid van meningsuiting onder druk. Ook zouden mensen uit voorzorg al bepaalde berichten niet meer kunnen posten. Dat noemen we een zogenaamd chilling effect.

Maar dat zou onze overheid niet doen, toch?

Met dergelijk vage definities in ingrijpende wetgeving wordt een beroep gedaan op het vertrouwen van burgers in de overheid. En dat is problematisch. Omdat onze overheid zich ook vaak genoeg niet aan haar eigen wetten houdt, is wantrouwen op dit punt gerechtvaardigd.

We kunnen ook veel leren door te kijken naar het buitenland. Op dit moment zien we zowel in het Verenigd Koninkrijk als in Spanje dat het misgaat met te vaag geformuleerde anti-terrorisme wetgeving. In het Verenigd Koninkrijk is het vreedzame Palestine Action op grond van anti-terrorisme wetgeving verboden, en wordt iedereen die steun aan de actiegroep betuigt opgepakt. Dat levert honderden arrestaties op. In SpanjeAmnesty International schreef daar dit artikel over zien we dat er al sinds 2014 sociale media-gebruikers, advocaten, journalisten en artiesten worden gearresteerd op basis van een wet die het 'verheerlijken van terrorisme' en het 'vernederen van slachtoffers van terrorisme' strafbaar stelt.

Ook hier zou het hard kunnen gaan. HierKijk hier het stukje debat waarin Dilan Yesilgöz Esther Ouwehand van steun aan Hamas beschuldigt. (Pas op! Dit linkt naar Youtube) bijvoorbeeld beschuldigde partijleider van de VVD Dilan Yesilgöz Esther Ouwehand van steun aan Hamas omdat zij een foto op sociale media plaatste van een schaal met schijven watermeloen. Of Geert WildersLET OP! Link naar X! die beweert dat de massaal bezochte Rode Lijn-demonstratie een steunbetuiging aan Hamas was. Laten wij dus niet die ezel zijn die zich drie keer aan dezelfde steen stoot.

Deze veiligheidsmaatregel maakt niet veiliger

Dit wetsvoorstel is een goed voorbeeld van een veiligheidsmaatregel die voor onveiligheid zorgt. Uitingsdelicten die aanzetten tot geweld, inherent gewelddadig zijn of daartoe oproepen zijn al strafbaar gesteld als haatzaaien, opruiing en groepsbelediging. Dit wetsvoorstel introduceert een strafbaarstelling voor uitingen die zelf geen link met geweld hoeven te hebben. Er hoeft ook niet aan bijkomende criteria te worden voldaan. Enkel het onduidelijke 'verheerlijken' van terrorisme of 'publiekelijke steun uitspreken aan een terroristische organisatie' is genoeg. Daarmee zorgt het voorstel ervoor dat deelnemen aan het publieke debat onveiliger wordt. Activisten/demonstranten lopen een te groot risico op een veroordeling voor een terrorisme-aanklacht met gevangenisstraf. Ook wetenschappers moeten gaan oppassen met uitingen die niet puur negatief zijn over bepaalde groeperingen.

Zo kan deze strafbaarstelling ook leiden tot zelfcensuur. Waardoor het veel moeilijker wordt en minder voorkomt dat onjuiste informatie openlijk wordt weersproken en gecorrigeerd.

En nu?

Verschillende organisaties in het maatschappelijk middenveld (shout out naar PAX, The Rights Forum en Plant een Olijfboom) hebben burgers opgeroepen hun zorgen te uiten en een reactie in te dienen op de internetconsultatie van dit voorstel. En er zijn maar liefst 11.561 reacties ingediend! Ook wij hebben dat, zoals we vaker doen, gedaan. De termijn voor het indienen van reacties is nu gesloten. Het is nu aan de minister om dit signaal ter harte te nemen en het voorstel in te trekken.