‘The law of the instrument’
- 15 mei 2025
In een lezing vroeg internetkunstenaar Constant Dullaart zich af: als je enige gereedschap een iPhone is, hoe ziet elk probleem er dan uit? De vraag was uiteraard een revisie van de bekende uitspraak, vaak toegeschreven aan de psycholoog Abraham Maslow, dat voor iemand met alleen een hamer, elk probleem eruitziet als een spijker. In het Engels heel mooi: the law of the instrument. Evelyn schreef er een voorwoord over die onlangs verscheen in onze tweewekelijkse nieuwsbrief. Lees het gehele stuk hieronder.
Ik moest denken aan Albert Borgmann en het onderscheid dat hij maakt tussen dingen en apparaten. Een ding ervaar je op veel verschillende niveaus, terwijl je interactie met een apparaat heel erg limitatief is. Het bekende voorbeeld dat hij geeft, is het verschil tussen een houtkachel en centrale verwarming. De houtkachel vertelt je iets over de seizoenen en het is een sociale plek waar je je omheen verzamelt. Je moet een fikkie kunnen stoken, kunnen houthakken en -drogen. Je verdeelt misschien de taken, leert over samenwerken en problemen oplossen. (Waarom gaat dit niet aan? Hoe krijg ik deze rook uit mijn kamer?) Op de interface van de centrale verwarming draai of druk je tot het juiste getal op het schermpje verschijnt. De primaire taak, namelijk het verwarmen van het huis, doet 'ie efficiënter. Daar blijft het dan ook bij.
De vraag van Dullaart zette me aan het denken: is een iPhone een ding of een apparaat? Je kunt er heel veel mee: searchen, bankieren, browsen, kletsen, loeren, leren, winkelen, fotograferen en filmen. Eigenlijk zijn de functies eindeloos. En bij een heel aantal van die functionaliteiten komt serieuze (creatieve) skill-building kijken.
Toch voelt het onjuist om de iPhone te classificeren als een ding. Dat komt deels omdat zoveel van de werking van de iPhone is weggestopt. Het is niet de bedoeling dat je 'm openmaakt of aanpast. En daarmee komen we misschien wel bij de kernfunctie, de grote belofte van de iPhone, en dat is dat 'ie ontzorgt. De iPhone is niet zozeer een uitbreiding van je capaciteiten, maar een outsourcing ervan. Als je enige gereedschap een iPhone is, is niets een probleem. Behalve, juist, precies dat.
Meld je aan voor onze nieuwsbrief
Dit artikel verscheen eerder als voorwoord van onze tweewekelijkse nieuwsbrief. Voortaan deze nieuwsbrief meteen in je inbox ontvangen? Schrijf je in via: