Chili was het eerste land ter wereld waar netneutraliteit bij wet geregeld is, maar er wordt volstrekt niet op gehandhaafd. Een snelle zoektocht bij mobiele internetproviders levert een ruim aanbod aan “gratis” dataverkeer op, zolang je platforms als Facebook, Twitter, Instagram, Spotify of, jawel, Pokémon Go gebruikt. Dit noemt men zero-rating en betekent dat gebruikers voor deze diensten niet hetzelfde betalen als voor andere diensten.
Zulke lokkertjes zijn doorslaggevend voor de miljoenen prepaid telefoongebruikers die zuinig moeten omgaan met hun databundel. Deze situatie heeft tot een kloof geleid tussen de klasse die het geld heeft voor onbeperkte internettoegang en zij die op de kleintjes moeten passen en beperkt worden tot wat Big Tech ze voorschotelt.
Deze socio-economische kloof staat centraal in het debat over netneutraliteit. Voorstanders van neutraliteit zijn van mening dat zonder deze regelgeving gebruikers een op hun koopkracht toegesneden aanbod krijgen, met als gevolg een eerste- en tweederangs internet. De voorstanders van zero-rating gebruiken het economische argument ook, maar dan als onderbouwing van het belang van zero-rating omdat het de kosten van dataverkeer verlicht voor mensen met een smalle beurs.
Niemand wil de boeman zijn die mensen hun gratis Pokémon Go afneemt.
Maar het doemscenario houdt niet op bij bedrijven die hun diensten gratis mogen aanbieden. De diensten van Mark Zuckerberg hebben hun tentakels diep in het sociale verkeer verstrengeld. Dit heeft ertoe geleid dat complete gemeenschappen voor hun informatievoorziening aangewezen zijn op Whatsapp groepen en Facebook fanpagina’s. Voel je waar dit naartoe gaat? Cambridge Analytica: weet je het nog?