De vrijheid van misselijkheid

Het criterium is strafbaarheid, niet smakeloosheid

De week in 380 woorden
DOSSIER: Platformen

“We verdedigen de rechtsstaat,” zei vicepremier Asscher eerder deze week. Hij zei dat in reactie op het verwijt dat het kabinet niet hard genoeg optreedt tegen walgelijke filmpjes. Omdat de gevoelde onmacht het niet zo goed doet bij de kiezers, slaat het kabinet wild met de vuisten op tafel. De voorgestelde maatregelen hakken echter vooral in op het fundament van onze rechtsstaat.

De wet als onhandige sta-in-de-weg

In zijn interview met de TelegraafHet interview met Asscher waarin hij stelt de rechtsstaat te verdedigen. praat Asscher met grote woorden. “Het belangrijkste is nu de boodschap dat het individu zich beschermd weet door de overheid.” Om die individu te beschermen – ook tegen de overheid – hebben we in onze rechtsstaat fundamentele vrijheden als grondrechten gedefinieerd. Eén zo'n grondrecht is de vrijheid van menings­uiting. Maar hoe geloofwaardig is Asschers verdediging als hij en zijn collega's inhakken op die fundamenten van onze rechtsstaat?

De Minister van Veiligheid en nog iets zei vorige week over de verheerlijking van geweld op websites: “We kijken of we het uit de lucht kunnen halenDe aanpak van IS-verheerlijking volgens Minister Opstelten. en of het strafbaar is." Een beangstigende gedachte dat de geweldsmonopolist eigenlijk zegt: “eerst schieten, dan pas vragen stellen”. En dat is blijkbaar beleid, want een maand geleden zei de NCTV: “We kunnen het [die websites] vragen. We kunnen wel ingrijpen, maar dat is de notice-and-takedown-procedure, maar dan moet er ook een strafrechtelijke redenDe Nationaal Coordinator Terrorismebestreiding over het verwijderen van informatie van websites. zijn om dat te doen.” Alsof de wet slechts een onhandige sta-in-de-weg is.

Het criterium is strafbaarheid

Die uitspraken staan haaks op de uitgangspunten van onze rechtsstaat. Opstelten zegt geen thought police te willen, maar gaat - anders dan hij lijkt te denken - ook niet over onze smaak. De overheid gaat niet over wat jij denkt, downloadt, kijkt, deelt of leuk vindt. Hoe walgelijk sommige van die filmpjes ook zullen zijn, het is aan jouzelf om naar dat soort films te kijken en er iets van te vinden. Of ook niet. En als je het filmpje “liket”, wil dat niet meteen zeggen dat je je duim omhoog steekt en het toejuicht, maar misschien alleen aandacht vraagt voor de in beeld gebrachte problematiek. Die vrijheid heb je in een democratische rechtstaat.

De overheid gaat niet over wat jij denkt, downloadt, kijkt, deelt of leuk vindt.

Alleen als het Openbaar Ministerie denkt dat het filmpje strafbaar is, kan de overheid in beeld komen. Ik herhaal: het criterium is de strafbaarheid (en niet de smakeloosheid). Alleen dan mag ze proberen dat filmpje te verwijderen en de makers en verspreiders te straffen. Het verwijderen van het filmpje is in die situatie ook geen kwestie meer van een verzoek, maar een bevel. Wel zo fijn, want dan weet iedereen dat het echt serieus is én is er tenminste de mogelijkheid om die beslissing aan te vechten.

Zolang smakeloze filmpjes niet ook strafbaar zijn, heeft de overheid er niets van te vinden.

  1. Caspar Heetman

    Op zich eens met het uitgangspunt. Maar het is wel muggenziften. Immers, er wordt telkens door de NCTV en de ministers bij gezegd dat het criterium strafbaarheid is.

    Het moeilijke van mensen die de vrijheid van meningsuiting misbruiken om haatboodschappen de wereld in te slingeren is dat hun oogmerk juist is om die vrijheden om zeep te helpen, om hum extremistische en haatdragende denkbeelden op te leggen en ten uitvoer te brengen.

    Dat vereist een bepaalde preventieve aanpak. Je moet oppassen dat je niet eerst een hele bureaucratische procedure moet doorlopen alvorens tot een oordeel te komen. Want in die tijd is het filmpje wijd versprijd en talloze malen bekeken. Dat is net zo zinloos als zelfmoord terrorisme strafbaar te stellen: dat is het paard achter de wagen spannen.

    We hebben voor dit soort zaken nieuwe vormen van recht nodig.

    • Rejo Zenger

      Nee, de minister en de NCTV zeggen er niet altijd bij dat het ook altijd strafbaar is. De NCTV zegt immers: “maar dan moet er ook een strafrechtelijke reden zijn”. De crux zit ’em in dat “maar dan moet er ook”: als die er niet is gaat de NCTV het wel vragen, maar kan zij dat niet vorderen.

  2. D.

    Over ‘onze’ Minister van Veiligheid en Justitie gesproken, waneer gaat hij nou eens in op de vragen omtrent dataretentie? We zijn nu al bekant 5 maanden verder, of is iedereen dat al weer vergeten (waar men schijnbaar hard op hoopt)?

  3. Der Alte

    Over smaak valt in dit geval te twisten, dat staat vast. Imho heiligt het doel de middelen en is het nog enigszins subtiel: het hoofd van Van Aartsen zou ook bv aan z’n voeten kunnen liggen. Na het verschijnen van deze fotosoep werd gelijk door Justitie passende maatregelen aangekondigd. Intussen is er al een tijdje overheen gegaan en er is niets gebeurd. Geen aanklacht, van GeenStijl is er niemand ‘s-nachts van zijn of haar bed gelicht en blijft het spierballentaal in de media. GeenStijl stuurt daarom verschillende keren ‘de huisginger’ met camera op pad voor tekst en uitleg. Dat krijgt hij niet voor de camera, is ook begrijpelijk als je erdoor wordt overvallen door middel van de Pieter Storms methode. Als men echter tot een zaak/aanhouding overgaat mag men ook half internettend Nederland aanhouden, want opmerkingen als ‘we gaan die ongelovige kk-hollanders vermoorden’ is in mijn ogen wel een echte bedreiging.

    • Rejo Zenger

      Precies. Dus: als iets strafbaar is (of beter: als het Openbaar Ministerie denkt dat dat zo is), dan mag het Openbaar Ministerie tot vervolging overgaan. Dat kan als het Openbaar Ministerie iemand verdenkt van een moord of iemand verdenkt van het publiceren van strafbaar materiaal, bijvoorbeeld. Of een bedreiging ook strafbaar is, zal per keer beoordeeld moeten worden. Maar als het strafbaar is, dan mag het Openbaar Ministerie vervolging instellen. De smakeloosheid van dat alles, is irrelevant in dat opzicht.

  4. CwZ

    Een poging om het internet te censureren. Ik heb hier eerder een artikel over geschreven, waarom het niet wijs is om de accounts te blokkeren, of te forceren om footage te verwijderen.
    http://cyberwarzone.com/stupid-suspend-social-media-accounts-shared-isis-videos/

    Je zorgt er namelijk voor dat het ISIS volk moet gaan nadenken over hoe ze de volgende keer de videos gaan verspreiden. De aanpak van de overheid zorgt ervoor dat het puntje van de ijsberg wordt geschaafd. Verder niks.

    Wist je dat mensen de videos proberen te downloaden via Torrent sites? en het Darknet? Hoe wil je dit gaan aanpakken? 😉

    Once it is on the internet, it stays on the internet.

  5. Bert van Delft

    Vrijheid van meningsuiting is absoluut .
    Als het erom gaat misstanden in de wereld aan te pakken is het zinvoller bij de bron te starten en niet ergens halverwege.
    De filmpjes van IS hoef ik niet (meer) te zien maar het is juist goed dat die club op deze manier reclame maakt. Zo weten ‘demense’ wat er speelt en waar IS voor staat.
    Van de MSM hoeven we het op dit gebied niet te hebben, die zijn liever spreekbuis van voorlichters en hoeel ze slechts doorgeefluik zijn van ‘nieuws’maken zij wel de keuze wel nieuws geschikt is voor ons.
    Mede daardoor kunnen misstanden uitgroeien tot onbeheersbare problemen want als niemand op de hoogte is zal ook niemand (vragen om een) ingrijpen.
    De wereld is geen fijne plaats om te verblijven, mensen denken dat alleen maar vanwege het (doen) wegkijken van de gruwelen waartoe de mensheid in staat is.

    Als er dan toch al iemand voor het verbieden van filmpjes is wegens onwelgevallige beelden en/of mening komt ook meteen een andere vrijheid in het gedrang: die van nieuwsgaring en dan ligt de politiestaat al op de loer.

  6. Jan Smulders

    Imho zou het een grote fout zijn dit soort filmpjes te censureren. Het is mijn keuze geweest het betreffende filmpje NIET te zien, maar het moet wel MIJN keuze blijven. De overheid moet internetvrijheid in tact laten en hun aandacht richten op de makers van dit soort filmpjes.

  7. Hawick

    In de 70-er jaren moesten europese expats in Saoudie-arabie bestraffingen inclusief publieke onthoofdingen en castraties bijwonen.
    Oudgedienden van Philips [oude Philips Telecommunicatie Industrie BV/NV] en Ericson moesten toen verplicht toekijken onder toezicht van Saoudies.
    Ik zou wel eens precies uitgelegd willen krijgen door de bobo’s van toen [o.a. M. v.d. Stoel] en nu waarom daar destijds niets van mocht worden gezegd.
    Hint: oliecrisis. Destijds heeft een linkse grote mond teveel ons een industriele order van toen 2.7 miljard gulden gekost en een oliecrisis toe. Zolang we zelf collectief zo hypocriet zijn, is deze discussie als het betreden van zeer dun ijs. En er is al weer gedreigd met een olie-crisis.
    Pecunia non olet, sed oleum olet.

  8. reekje

    macht maakt corrupt
    Absolute macht maakt absolute corrupt als ze in de handen van mensen is

  9. Frans van der Reep

    Niet-rechtstatelijke maatregelen om de rechtstaat te beschermen zijn gevaarlijk en spannen het paard achter de wagen.

  10. realisma

    Het niet laten zien wekt alleen maar de nieuwsgierigheid van de internetter waardoor hij juist getriggerd wordt om te kijken.

    Hoe walgelijk dergelijk beeldmateriaal ook is niet tonen is censuur.
    In deze huidige maatschapij kijken we naar het meest walgelijk beelmateriaal dat er is als ernstige ongelukken met fatale afloop.

    Iedereen heeft het recht zelf uit te maken, kijken of niet.
    Ik zelf walg al an de gedachte dit te zien. Dus kijk ik niet.

    Het kijken naar zo,n filmpje doet emotioneel misschien meer, waardoor ze gaan nadenken over waarvoor de meeste fundamentalisten staan,
    en de onderdrukking doorangst die wordt verspreid.

  11. Marco

    Toch zijn er wel degelijk wetten tegen ‘smakeloosheid’ (niet helemaal onterecht overigens), artikel 240a bijvoorbeeld (de ‘kijkwijzer’-wet).

  12. Marco

    Toch zijn er wel degelijk wetten m.b.t. ‘smakeloosheid’ c.q. schadelijkheid (niet helemaal onterecht overigens), artikel 240a bijvoorbeeld (de ‘kijkwijzer’-wet).

  13. tifkap

    Censuur is censuur. Het verbergen van informatie lost het probleem niet op, en is fundamenteel fout.

  14. Mat

    Het verbergen van informatie lost het probleem niet op: Helemaal mee eens.
    … maar het is niet fundamenteel fout dat kinderporno verwijderd wordt.

    Strafbaarstelling als maatstaf betekent dat de eerder genoemde onthoofdingen door de Saudis en doodstraffen uitgevoerd door de overheid, wel toelaatbaar zijn om te vertonen.

    Nee enge man die zegt dat “het individu zich beschermt weet door de overheid”. Door een filmpje te verbieden?
    Ik kies er voor om niet (of nooit) te kijken.

  15. BrulSturm

    Asscher is (net als veel politici, overigens) niet te vertrouwen. Hij heeft duidelijk een 2e agenda.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Help mee en steun ons

Door mijn bijdrage ondersteun ik Bits of Freedom, dat kan maandelijks of eenmalig.