Dr. Ot van Daalen

De adviseur van het Europees Hof van Justitie concludeerde vandaag dat de huidige verplichte opslag van gedragsgegevens in strijd is met het Europees Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie. Helaas houdt de adviseur tegelijkertijd de deur open voor massale opslag van gedragsgegevens onder striktere voorwaarden.

Zoals we hier al vaker schreven: op grond van de Europese Bewaarplichtrichtlijn wordt een half jaar tot een jaar lang gevoelige gegevens opgeslagen van iedere Nederlander, zoals waar je bent, met wie je belt, met wie je emailt, etc. Wij stellen al langer dat deze ongerichte surveillance in strijd is met het grondrecht op privacy.

Uit de opinie blijkt dat Advocaat-Generaal Cruz Villalón vindt dat de richtlijn onvoldoende scherp afgebakend is: het is niet duidelijk onder welke voorwaarden de overheid toegang kan krijgen tot de gegevens. Daarnaast worden de gegevens te lang opgeslagen: een opslagduur van twee jaar vindt hij niet proportioneel. Dat is een belangrijke overwinning voor Bits of Freedom, die al jaren strijdt tegen de massale opslag van gedragsgegevens.

De adviseur wijdt ook een paar overwegingen aan de vraag of deze ongerichte opslag in een bepaalde vorm toelaatbaar zou zijn. Helaas wekt hij de indruk dat dit bepaalde voorwaarden wél acceptabel kan zijn. Dat is maar de vraag.

Dit advies is overigens niet meer dan dat: een niet-bindend advies. De rechters van het Europees Hof zullen mede op basis van dit advies antwoord geven op de vragen die de hoogste rechters van Oostenrijk en Ierland over dit onderwerp hebben gesteld. De mening van Cruz Villalón betekent dus niet automatisch een herziening of zelfs afschaffing van de bewaarplicht. Daar is veel meer voor nodig.