Na een juridische titanenstrijd van 8 jaar tussen Scientology en schrijfster Karin Spaink, XS4ALL en nog 10 providers heeft het gerechtshof Den Haag op 4 september een uniek vonnis geveld. Alle eisen van Scientology worden verworpen en het belang van vrijheid van meningsuiting wordt op niet mis te verstane wijze onderstreept. Volgens advocaat Christiaan Alberdingk Thijm is het zelfs de eerste keer dat een Nederlandse rechter op deze wijze de vrijheid van meningsuiting zwaarder laat wegen dan het auteursrecht.

“Uit de (…) teksten blijkt dat Scientology c.s. met hun leer en organisatie de verwerping van democratische waarden niet schuwen. Uit de teksten volgt tevens dat met de geheimhouding van OT II en OT III mede wordt beoogd (…) discussie over de leer en praktijken van de Scientology-organisatie te verhinderen”, aldus het Gerechtshof.

In september 1995 legde een deurwaarder, bijgestaan door vertegenwoordigers van de sekte, beslag op de servers van XS4ALL omdat het Fishman affidavit op de homepage van een klant stond. Dit affidavit is een rechtbankgetuigenis voor een Amerikaanse rechtbank van een voormalig Scientology-lid, met citaten uit allerlei geheime stukken.

De sekte begon vervolgens aan een uitputtende rechtsgang, waarbij Spaink, XS4ALL en de mede-gedaagden (die kopieën van het document op hun eigen homepages plaatsten) tot drie keer toe in het gelijk werden gesteld. Wel voegde de arrondissementsrechtbank ‘s-Gravenhage aan haar vonnis van 9 juni 1999 een aparte verklaring voor recht toe, met een driestappen toets voor de aansprakelijkheid van providers, niet alleen voor materiaal van hun klanten, maar zelfs ook voor hyperlinks. Bovendien zouden providers op verzoek de naam-adres-woonplaatsgegevens van klanten moeten overhandigen aan klagers, ‘als aan de juistheid van de kennisgeving in redelijkheid niet valt te twijfelen’.

Het Gerechtshof heeft dit vonnis vernietigd, maar geen nieuwe omschrijving gegeven waarmee providers in de praktijk kunnen bepalen hoe ze met klachten moeten omgaan over de inhoud van websites. Dat betekent dat de Europese E-Commerce richtlijn (2000/31/EG) leidend is, die zeker niet uitblinkt in helderheid. De Tweede Kamer behandelt naar verwachting volgende week de implementatie van de richtlijn (Aanpassingswet richtlijn inzake elektronische handel), inclusief een verwijzing in de memorie van toelichting naar het inmiddels vernietigde vonnis uit 1999.

• Arrest Gerechtshof ‘s-Gravenhage (04.09.2003) http://www.rechtspraak.nl/uitspraak/show_detail.asp?ui_id=51205

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.