Uit het Actieplan Terrorismebestrijding en Veiligheid…
Het kabinet stelt maatregelen voor waarmee de capaciteit en de mogelijkheden voor het afluisteren van telefoon, GSM, internet en satelliet verkeer worden vergroot. Een aantal maatregelen zijn een vervolg op bestaande plannen naar aanleiding van de telecommunicatiewet (aftapverplichting, verkeersgegevens, herstructurering tapkamers). Nieuw is de uitbreiding van de satelliet interceptie capaciteit (SIGINT) voor het Nederlandse Echelon in Zoutkamp.

“Terroristische organisaties maken intensief gebruik van de moderne technologie. Bij het voorkomen en bestrijden van terrorisme dienen de politie en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten extra aandacht te besteden aan en gebruik te maken van geavanceerde technologische mogelijkheden. Nederland kan het zich zeker niet veroorloven om op achterstand te raken.” [Actieplan Terrorismebestrijding en Veiligheid, 2001]

In tegenstelling tot sommige andere onderdelen van het Actieplan Terrorismebestrijding en Veiligheid gaat het om maatregelen en voorzieningen die uitdrukkelijk niet alleen voor terrorismebestrijding worden ingezet. Het tappen van telefoongesprekken is in Nederland een veel gebruikt middel bij de opsporing van allerlei denkbare strafbare feiten. In juni 2001 heeft ministerie de Grave van Defensie in antwoord op kamervragen gesproken over 10.000 justitiële taps in 1999.

– ACTIE 14: uitvoering regelgeving met betrekking tot de aftapverplichtingen uit de Telecommunicatiewet afronden

Hoewel voor het afluisteren van telefoon en GSM verkeer de meeste regelgeving in werking is geldt dat zeker niet voor internet en mobiele data diensten zoals GPRS. De opbouw van de infrastructuur voor het afluisteren van internet is nog in volle gang en regelgeving voor bijvoorbeeld de geheimhoudingsplicht van internet providers is nog niet gereed. Bovendien zijn de werkafspraken tussen het Openbaar Ministerie en de internet providers nog onderwerp van discussie.

– ACTIE 15: het project herziening tapkamers (voorzien voor eind 2003) versnellen

Alle regionale politiekorpsen hebben nog een eigen tapkamer. Binnen het project herziening tapkamers worden deze gefuseerd zodat er slechts 3 tapkamers overblijven waar zowel politie als de BVD gebruik van maken. Voor het beheer van deze 3 mega-tapkamers is de Landelijke Interceptie Organisatie (LIO) opgericht. Onderdeel van het project is ook het geschikt maken van de tapkamers voor de interceptie van internet. De eerste van de 3 mega-tapkamers werd in 2000 in gebruik genomen in Driebergen en heeft een capaciteit van 1000 simultane taps.

De branche vereniging van internet providers (NLIP) heeft een tegenhanger van het LIO opgericht onder de naam Nationale Beheersorganisatie van Internet Providers (NBIP). De NBIP zal aftap vorderingen in ontvangst nemen die bestemt zijn voor de internet providers en zal een deel van de benodigde aftap apparatuur beheren.

Nationale Beheersorganisatie van Internet Providers (NBIP) http://www.nlip.nl/nl/nao/
– ACTIE 17: onderzoek verrichten naar de categorieën gegevens die telecomaanbieders bewaren en de belemmeringen die de opsporings- en I&V diensten ondervinden door de afwezigheid van bewaarplichten voor historische verkeersgegevens. Versterken van mogelijkheden van analyse van internationaal telefoonverkeer (afgestemd met Europese lidstaten)

De telecommunicatiewet biedt de mogelijkheid voor een bewaarplicht van verkeersgegevens voor drie maanden. Op dit moment is alleen voor verkeersgegevens van pre-paid GSM de verplichting in voorbereiding. Ook locatiegegevens vallen daar onder. Voor internet providers geldt nog geen enkele verplichting.

Onder invloed van het Actieplan zullen voor verschillende typen verkeersgegevens nu ook bewaarplichten worden ingesteld. Ook wordt bekeken of de lengte van de bewaarplicht opgerekt moet worden.

De afgelopen maanden heeft in Europa in heftig debat plaatsgevonden over de privacyrichtlijn voor de telecommunicatiesector. De Europese Commissie stelde voor om verkeersgegevens van telecommunicatie onmiddellijk te wissen of te anonimiseren zodat de privacy van burgers gewaarborgd zou zijn. De lidstaten hebben zich hiertegen verzet omdat de onmiddellijke vernietiging van verkeersgegevens de opsporing van strafbare feiten zou belemmeren.

Het kabinet wil niet ingaan op het pleidooi om verkeersgegevens te laten vallen onder het grondwettelijk communicatiegeheim zoals dat in de aankomende grondwetswijziging aan de orde komt.

– ACTIE 18: uitbreiding satelliet interceptiecapaciteit tbv terrorisme-bestrijding

De Militaire Inlichtingendienst heeft een satelliet ontvangststation in Zoutkamp waarmee buitenlands communicatieverkeer wordt afgeluisterd (SIGINT). De analyse en verwerking van de opgevangen communicatie vindt plaats bij het Strategisch Verbindingsinlichtingen Centrum (SVIC)op de marinebasis Kattenburg in Amsterdam.

De activiteiten van dergelijk afluistersystemen zijn omstreden. De Echelon commissie van het Europees parlement heeft in juni nog aanbevolen om burgers en bedrijven in de Europese Unie te ondersteunen bij de beveiliging van hun berichtenverkeer tegen dergelijke systemen.

“22. De Commissie en de lidstaten wordt verzocht hun burgers en ondernemingen op de hoogte te brengen van de mogelijkheid dat hun internationale berichten eventueel worden onderschept. Deze informatie moet vergezeld gaan van praktische hulp bij de ontwikkeling en uitvoering van uitgebreide beschermingsmaatregelen, ook op het vlak van de veiligheid van de informatietechniek. ” [Tijdelijke Commissie Echelon-interceptiesysteem, juni 2001]

Echelon raport http://www.europarl.eu.int/tempcom/echelon/pdf/rapport_echelon_nl.pdf

– ACTIE 41: Nederland zal in november 2001 het verdrag Crime in Cyberspace ondertekenen en het vervolgens bij voorrang uitvoeren.

Het Cybercrime verdrag zal eind november in Budapest open staan voor ondertekening. Het verdrag treedt in werking wanneer vijf staten, waarvan minimaal drie leden van de Raad van Europa, overgaan tot ratificatie.

Het verdrag is het eerste in zijn soort waarin internationale afspraken worden gemaakt over misdaad in cyberspace waaronder schending van copyright, computer gerelateerde fraude, kinderporno en hacken. Het Cybercrime verdrag vereist van de aangesloten landen dat de strafvorderlijke mogelijkheden van politie en justitie op eenzelfde niveau worden gebracht waaronder het aftappen ven telecommunicatie en toegang tot verkeersgegevens.

Het verdrag is bekritiseerd door burgerrechtengroepen en de Europese registratiekamers vanwege het gesloten proces waarmee het verdrag tot stand is gekomen en eenzijdige keuze voor de belangen van opsporingsdiensten.

• First international treaty to combat crime in cyberspace approved by Ministers’ Deputies http://press.coe.int/cp/2001/646a(2001).htm
• Global Internet Liberty Campaign Member Letter http://www.gilc.org/privacy/coe-letter-1200.html
• Data Protection Working Party Opinion on the Council of Europe’s Draft Convention on Cyber-crime http://europa.eu.int/comm/internal_market/en/dataprot/wpdocs/wp41en.htm

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.