Follow the Money interviewde de voorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens en stond uitgebreid stil bij het werk van de politie. De directe aanleiding was vernietigend advies van de Raad van State over gegevens die de politie oneindig bewaart. Dit schreef Evelyn eerder als voorwoord in onze tweewekelijkse nieuwsbrief. Lees het gehele stuk hieronder.

Toen ik naar het advies zocht, belandde ik in een privacytoezichthouder vs. politie rabbit hole. Lang verhaal kort: het is niet de eerste keer dat de politie moet betalen vanwege het niet naleven van privacywetgeving.

Dat komt voor ons niet als een verrassing. In 2012 'auditten' we de 'privacy-audits' van de politie. Geen enkel korps hield zich aan alle regels. In 2020 bleek uit ons onderzoek dat niet één van de meest cruciale informatiesystemen van de politie voldeed aan de regels op het gebied van privacy en informatiebeveiliging. En in 2024 dat de politie onrechtmatig en zelfs zonder interne controle gezichtsherkenningstechnologie gebruikt.

Ook de wetgever is op de hoogte. Al sinds tenminste 2015, de eerste keer dat de Wet politiegegevens werd geaudit, weten het Kabinet en de Tweede Kamer dat de politie de wet niet naleeft. Sterker nog: in 2018 gaf de Minister van Justitie en Veiligheid zélf toestemming aan de politie om te stoppen met het vernietigen van persoonsgegevens. Ook voor het onrechtmatig gebruik van gezichtsherkenningstechnologie kreeg de politie 'toestemming' van haar minister.

Algemeen bekend, algemeen geaccepteerd, en zo nu en dan zelfs geaccordeerd door de minister.

Terwijl de politie de burger uitkleedt - en de rechtsstaat uitholt - zit het met de transparantie in omgekeerde richting minder goed. De politie wilde in 2012 geen openheid geven over opvragingen die ze deed bij sociale media partijen. In 2021 geen openheid over haar gebruik van afluisterapparatuur. En in datzelfde jaar kregen we ook al geen recht antwoord over of de politie gebruikmaakt van de illegale gezichtsherkenningszoekmachine Clearview AI.

In al deze jaren, en parallel aan al deze onthullingen, is er ook iets anders gebeurd. De politie heeft alsmaar meer bevoegdheden en middelen gekregen. Ze verzamelt meer data en mag grotere inbreuken maken. En dat gaat alleen maar toenemen met een uitbreiding van het Wetboek van strafvordering.

Moeten wij bij de herziening van dat wetboek hard knokken voor de rechten van burgers? Je kunt je afvragen of het ertoe doet. Het is namelijk duidelijk dat politie én politiek vindt dat de politie boven de wet staat. Maar als het recht de politie niet kan inperken, wat dan wel?

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Dit artikel verscheen eerder als voorwoord van onze tweewekelijkse nieuwsbrief. Voortaan deze nieuwsbrief meteen in je inbox ontvangen? Schrijf je in via: