Kunnen zien is iets anders dan moeten zien

Meer Twitters betekent meer vrijheid

De week in 314 woorden
DOSSIER: Platformen

Het internet is in de afgelopen tien jaar steeds minder decentraal en divers geworden. Dat heeft niet alleen impact op onze vrijheid, maar ook op die van technologiemonopolisten. Willen we meer vrijheid, dan willen we meer Twitters.

We negeren de negatieve kanten van diensten als Twitter

Dat het internet inmiddels zo'n belangrijke plek in onze maatschappij heeft, is niet verwonderlijk. De openheid van het internet zorgde ervoor dat innovaties elkaar in hoog tempo opvolgden en de diversiteit droeg bij aan een hoge mate van onafhankelijkheid. Wie iets wilde publiceren had altijd wel een platform beschikbaar, kon gemakkelijk wisselen tussen platforms of zelfs z'n eigen platform bouwen. De toepassing van open standaarden door de aanbieders van die platformen zorgden voor de benodigde interoperabiliteit.

Dat is langzaamaan – en door onze eigen toedoen – veranderd. We kiezen steeds vaker voor de diensten van bedrijven die heel goed begrijpen wat gebruikers willen, zonder dat we ook goed naar de achterkant van die diensten kijken en aan de lange termijn denken. Technologiemonopolisten als Google en Twitter bouwen websites die eigenlijk altijd en overal beschikbaar zijn en die, zo op het eerste gezicht, precies doen wat wij willen. Maar we negeren de negatieve kanten van die diensten, de onmogelijkheid om met behoud van je profiel over te stappen naar een concurrerende dienst én de impact op onze vrijheid die de centralisatie van diensten met zich mee brengt.

Jouw vrijheid versus die van een aanbieder

Vanzelfsprekend hebben die bedrijven alle vrijheid. Ze mogen zelf bepalen hoe zij hun diensten inrichten en opbouwen, welke informatie gebruikers via hun website mogen publiceren, welk beleid zij daarvoor hanteren, hoe consequent ze dat beleid toepassen en hoe transparant zij daarover zijn – of niet. Maar die vrijheid wordt problematisch als zo'n bedrijf alle kenmerken van een monopolist heeft. Zoals gezegd: daarom zou, naarmate de marktmacht van zo’n platform groeit, zo'n bedrijf het belang van de vrijheid van meningsuiting van de gebruiker steeds zwaarder moeten laten wegenDe vrijheid van misselijkheid, een wetmatigheid. ten opzichte van eigen belang van ondernemers­vrijheid.

Daarmee komt zo'n bedrijf in een gekke spagaat voor wat betreft haar vrijheid. Een bedrijf kan immers niet gedwongen worden om informatie van haar gebruikers te publiceren, dat zou niet passen in onze vrije samenleving. Maar tegelijkertijd laat bij een absolute monopolie bovengenoemde wetmatigheid weinig ruimte om een andere afweging te maken. En onze vrijheid van meningsuiting opofferen, dat willen we ook niet. Een onoplosbaar duivels dilemma, toch?

We moeten naar een wereld met tien Twitters, elk met hun eigen vrijheid en belangenafweging.

Naar een decentraal en divers netwerk

Gelukkig hoeven we dat dilemma niet voorgeschoteld te krijgen. Daarvoor moeten we terug naar een netwerk van netwerken waarin diversiteit en decentralisatie de boventoon voeren. In plaats van één Twitter en één Google zouden we eigenlijk minstens tien Twitters en tien Googles moeten hebben. Elk met hun eigen vrijheid en elk met hun eigen belangenafweging. Zo'n bedrijf kan, zonder de vrijheid van meningsuiting in gevaar te brengen, beslissen welke informatie acceptabel is en welke niet. En wij kunnen zelf bepalen welke informatie we willen publiceren en zien. Die concurrentie is goed voor iedereen: het levert vrijheid voor de bedrijven én voor de internetgebruiker.

  1. E.M. Hage

    Het volgende “probleem” zal hierdoor alleen maar erger worden:

    Kennis A zit op Google Talk (of Hangouts)
    Kennis B zit op Twitter
    Kennis C gebruikt nog ICQ
    Kennis D gebruikt Telegram
    Kennis E gebruikt Whatsapp

    Een wildgroei en doolhof van verschillende programma’s als je op de hoogte gehouden wil worden.
    Nog van het zelfde in het leven roepen zal dit alleen nog maar verergen.

    Eén open source “IM standaard” waar alle programma’s mee zouden kunnen / moeten kunnen werken zou dit oplossen. Maar dat zie ik echt niet gebeuren.

    • Rejo Zenger

      Je hebt helemaal gelijk. Daarom schreef ik ook: “De toepassing van open standaarden door de aanbieders van die platformen zorgden voor de benodigde interoperabiliteit.” Er moeten niet meer gecentraliseerde silo’s toegevoegd worden, maar meer diversiteit en decentralisatie via welke onderling informatie uitgewisseld kan worden.

      Zo zou XMPP als zo’n open source IM-standaard kunnen gelden.

    • Rolf

      Probleem?

      Kennis A zit op Gmail, kennis B op hotmail, kennis C heeft een eigen mail-server: ze kunnen allemaal met elkaar emailen

      Kennis A heeft Vodafone, kennis B heeft KPN, kennis C Safaricom: ze kunnen allemaal met elkaar bellen.

      Telegram, Facebook, Whatsapp, Google, Skype: ze gebruiken allemaal dezelfde techniek voor hun chat. Maar ze willen hun netwerken niet aan elkaar koppelen.

      We hadden jaren geleden eens een “federated social networks” bijeenkomst in Amsterdam, met o.a. techneuten van twitter, facebook, jaiku, etc. Technisch zijn die platforms prima te koppelen.

      Maar zolang investeerders en business managers meer denken te verdienen met monopolies, en dat niet verhinderd wordt, is centralisatie het gevolg…

    • Adrie

      Technisch is het allemaal niet zo moeilijk, er zijn voor al die toepassingen geschikte open standaarden.
      Misschien ligt daar een schone taak voor de bemoeials in Brussel? Niet meer lullen over kromkommers en het vermogen van stofzuigers maar stimuleren of zelfs afdwingen van open standaarden.
      Dan gaan bedrijven elkaar misschien weer beconcurreren op punten die van belang zijn voor de klant.

  2. Remi

    > In plaats van één Twitter en één Google zouden we eigenlijk minstens tien Twitters en tien Googles moeten hebben.

    Het probleem hier is dat Google, Intel, etc. een natuurlijk monopoly hebben.

    > daarom zou, naarmate de marktmacht van zo’n platform groeit, zo’n bedrijf het belang van de vrijheid van meningsuiting van de gebruiker steeds zwaarder moeten laten wegen ten opzichte van eigen belang van ondernemers­vrijheid.
    Dat is leuk gedacht, maar is (blijkbaar) niet hoe het werkt. De concurrentie is juist wat er voor zorgt dat bedrijven hun standaarden zo aanpassen, dat ze niet met andere diensten samen werken. Dit is bijvoorbeeld ook gebeurd met facebook chat, wat vroeger via (standaard) xmpp werkte, en tegenwoordig geen open standaard meer gebruikt.

    Heb je een idee over hoe we natuurlijke monopolies kunnen tegenwerken? Hoe zorgen we dat bedrijven open standaarden gebruiken die te decentraliseren zijn?

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Help mee en steun ons

Door mijn bijdrage ondersteun ik Bits of Freedom, dat kan maandelijks of eenmalig.