Eerst adviseerde de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten om de notificatieplicht af te schaffen. Toen adviseerde de Commissie om de tapmogelijkheden van de geheime diensten uit te breiden. En nu verdedigt CTIVD-voorzitter Bert Van Delden zelfs de regeringsplannen om Nederland massaal af te luisteren. Dat past niet bij een onafhankelijke toezichthouder. Van Delden moet daarom opstappen,
Regering heeft plannen om internet massaal af te luisteren
De regering heeft al een tijd geleden aangekondigd dat zij de geheime diensten de mogelijkheid wil geven om op grote schaal het internet te kunnen onderscheppen. Op dit moment mogen geheime diensten wel ongericht – dus op grote schaal – verkeer uit de lucht onderscheppen.
Verkeer via de kabel mogen zij echter slechts gericht – dus specifiek op één persoon – onderscheppen. Dat wil de regering veranderen: geheime diensten zouden ook verkeer via de kabel ongericht moeten kunnen onderscheppen.
Met andere woorden: wat de Amerikaanse afluisterdienst NSA en de Engelse afluisterdienst GCHQ doen, zouden de Nederlandse geheime diensten ook moeten kunnen. Dat zou betekenen dat de AIVD al onze emails, foto’s, websitebezoeken, telefoontjes etc. zou kunnen onderscheppen en analyseren.
Van Delden en CTIVD verdedigen de geheime diensten
In een interview met de Volkskrant van vorige zaterdag verdedigt Van Delden deze plannen. Hij vindt het niet gek dat de geheime diensten meegaan met de techniek (lees: de mogelijkheid om álle verkeer te onderscheppen, te analyseren en op te slaan).
En tussen neus en lippen door laat hij vallen dat hij het ook wel begrijpt als de geheime diensten de wet overtreden om te voorkomen dat er ‘iets’ gebeurt. Hij vergelijkt dit nieuwe massale afluistersysteem waaraan wordt gebouwd met een cirkelzaag: gevaarlijk, maar wel handig.
Dit is de eerste keer dat Van Delden zich publiekelijk zo hard maakt voor de geheime diensten en de afluisterplannen in het bijzonder. Maar al in 2009 adviseerde de Commissie geheel ongevraagd dat de notificatieplicht – op grond waarvan iedereen die is afgeluisterd na verloop van tijd wordt geïnformeerd – kon worden afgeschaft. En in 2011 heeft de CTIVD in een rapport aan de regering zelfs geadviseerd om onderzoek te doen naar de invoering van zo een massale internettap.
Toen schreef de Commissie dat de huidige bevoegdheden namelijk ‘wat gedateerd’ aandeden. En wie schetst onze verbazing: niet meer dan twee weken daarna greep de regering dit advies met beide handen aan. Zij kondigde aan dat de wet gaat worden herzien.
Toezichthouder, houd je bij je leest
Wat Van Delden blijkbaar is vergeten, is dat de de Commissie een beperkte taakomschrijving heeft. De Commissie hoort toezicht te houden op de uitvoering van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Over haar bevindingen kan de Commissie de regering vervolgens adviseren. Ook adviseert de Commissie de regering over klachten. Tot slot adviseert de Commissie over verslaglegging rond de uitoefening bijzondere bevoegdheden.
Het adviseren van de regering over gewenst beleid voor de geheime diensten is niet de taak van de Commissie. Het staat namelijk niet in de opdracht zoals die in de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten is omschreven. Dat is ook begrijpelijk, omdat het vormgeven van beleid zich slecht verhoudt met het houden van toezicht op de uitvoering van dat beleid.
Van Delden verliest onafhankelijkheid
Van Delden is ook uit het oog verloren dat de Commissie onafhankelijk zou moeten zijn. ‘De Commissie is een onafhankelijk toezichtsorgaan’, staat op de website van de Commissie. Die onafhankelijkheid is in de praktijk helaas ver te zoeken. De Commissie schrijft de geheime diensten zonder enige noodzaak naar de mond en de voorzitter van de Commissie praat zelfs goed dat de geheime diensten de wet overtreden.
Dit soort gedrag hoort niet bij een onafhankelijke toezichthouder. Die moet kritisch onderzoek doen naar de naleving van de wet en niet gratuite uitspraken doen over de wenselijkheid van bepaald beleid. Van Delden heeft zich onwaardig getoond als voorzitter van de Commissie en moet opstappen.
Update: de CTIVD blijkt twee jaar lang al op de hoogte te zijn van de aanschaf van het afluistersysteem dat nog niet gebruikt mag worden, maar hierover de Tweede Kamer niet geïnformeerd te hebben.
PinkShinyRose
Met de techniek meegaan? Volgens mij is kabelgebonden communicatie veel ouder dan draadloze communicatie… En ze hebben de draadloze tapebevoegdheid al uitgebreid kunnen misbruiken omdat er steeds meer verkeer draadloos gaat (het was niet voor telefoon verkeer bedoeld, wisten ze toen veel dat we nou allemaal een mobieltje en een draadloze vaste handset zouden hebben). En nu gaat internet dezelfde kant op (WiFI+mobiel internet) en vindt hij dat met de techniek meegaan betekent kabels aftappen? Ik heb geen idee wat hij daarmee bedoelt.
Wat betreft het CTIVD: Zijn dit geen gezamenlijke beslissingen die van Delden, als voorzitter, naar buiten brengt. Zou niet de hele commissie moeten opstappen? Gaan jullie nog concrete stappen ondernemen om dit op te lossen (bijv. lobbyen bij de kamer, een petitie of een burgerinitiatief)?
John Verschragen
Door wie worden de leden van de CTIVD betaald? De overheid misschien? Het is ook wel bijzonder dat dhr. Van Delden ook in de bankraad zit van De Nederlandse Bank; een andere toezichthouder die keer op keer heeft gefaald om haar taken naar behoren uit te voeren. In het laatste geval bij DNB, het Rabo schandaal, zie je ook de overheid de toezichthouder beschermen en de werknemers criminaliseren.
Wellicht kan BOF eens toelichten hoe de geldstromen lopen bij het CTIVD, hoe worden de leden aangesteld, wat is het salaris en wie beoordeelt het functioneren van deze mensen?
JohnS
Ik vraag mij het volgende af:
– was de commissie “Stiekem” op de hoogte van de illegale aanschaf?
Bij ja:
– fijne volksvertegenwoordigers!
Bij nee.
– heeft deze commissie wel bestaansrecht wanneer achter de rug om van alles wordt gedaan waarop zij juist controle moeten uitoefenen?
Ben
Dit wordt op het belachelijke af….
MatthijsK
Tenzij ik dit misinterpreteer, is op 26 april 2013 https://zoek.officielebekendmakingen.nl/behandelddossier/33596/kst-33596-2.html al besloten dat Van Delden per 1 januari 2014 de CTIVD verlaat:
“Hierbij doe ik u toekomen een afschrift van het Koninklijke Besluit houdende ontheffing op verzoek van mr. A.H. van Delden uit de functie van voorzitter, tevens lid van de commissie van toezicht betreffende de inlichtingen- en veiligheidsdiensten met ingang van 1 januari 2014.”
Ot van Daalen
Thanks Matthijs, dat had ik nog niet gezien!
MatthijsK
De samenstelling van de CTIVD per 1 januari 2014 is 100% crimefighter:
– mw. S.J.E. (Liesbeth) Horstink-Von Meyenfeldt = voormalig OvJ bij Parket A’dam en Parket Den Haag
– mr. H.N. (Harm) Brouwer = oud voorzitter van de Procureurs-Generaal
– Aad Meijboom = oud-korpschef van Rotterdam
tifkap
Zoals @PINKSHINYROSE ook al aangeeft: als het niet meer dan het ‘met de tijd’ meegaan’ is om alle draadgebonden communicatie af te luisteren, dan zou het destijds ook al in de wetgeving opgenomen zijn dat al het telefoon, telefgraaf ongericht afgeluisterd zou mogen worden.
In de praktijk is eerder het omgekeerde het geval: Alles wat vroeger per brief ging, en niet als digitaal verkeer verstuurd werd gaat nu wel allemaal digitaal over het internet.
Het ongericht mogen aftappen van al het verkeer is kortom een gigantische uitbreiding van de mogelijkheden van de AIVD.
Dat dit nb. verdedigd wordt door de CTIVD suggereerd dat de CTIVD zo dicht tegen de AIVD (en MIVD / SIGINT ) aanschurkt, dat ze niet meer onafhankelijk tegen voorstellen aankijkt, maar klakkeloos de redeneringen van de AIVD, etc overgenomen heeft.
Mogelijk tijd voor de CTIVD om eens met anderen te praten dan alleen de AIVD, om het totale perspectief te krijgen?
En vers bloed is nooit een slecht idee.
De week in 347 woorden « Bits of Freedom
[…] met de nieuwe leden van de CTIVD en hen op het hart gedrukt hun toezichtstaak serieus te nemen: zij zijn vrijwel de enigen die de Nederlandse geheime diensten kunnen […]
Bits of Freedom spreekt met toezichthouder veiligheidsdiensten « Bits of Freedom
[…] Helaas mengt de CTIVD zich ook in discussies die verder gaan dan de vraag of de diensten zich aan de wet houden. Zo adviseerde ze bijvoorbeeld over de afschaffing van de notificatieplicht, die de geheime diensten verplicht om burgers (achteraf) te informeren over het feit dat ze onderdeel uitmaakten van onderzoek door de diensten. En recenter deed de voormalig voorzitter uitspraak over de wenselijkheid van een massale internettap. […]