Filtervoorstel overbodig maar wel riskant
- 16 juni 2011
Op 14 juni zou de Tweede Kamer stemmen over netneutraliteit. Die stemming is helaas een week uitgesteld. En ondertussen introduceerden de SGP en het CDA een voorstel om te filteren voor religieuze doeleinden. Misschien een begrijpelijk idee, maar onnodig. De vrijheid om je eigen internet te filteren is nooit in het geding geweest. Uit onze analyse blijkt ook nog eens dat dit voorstel wel misbruikt kan worden door providers.
Het filtervoorstel is overbodig. Als je er zelf voor kiest om internet te filteren moet dat kunnen. Het oorspronkelijke netneutraliteitsamendement biedt dan ook uitdrukkelijk de ruimte om een filter in aanvulling op je verbinding te gebruiken. Hier zijn in Nederland verschillende mogelijkheden voor. Bij provider Kliksafe, de provider waarvoor deze toevoeging lijkt geschreven, kan je de Filterbox afnemen: een apparaat dat op iedere internetverbinding kan worden geplaatst en je internet filtert. Bij christelijke provider Solcon kan je voor 2,50 Euro per maand een filterdienst afnemen in aanvulling op je internettoegangsdienst. Een andere optie is EO FilterNet, dat je op je computer installeert.
Het filtervoorstel lost het veronderstelde probleem niet op. Het voorstel van de SGP en het CDA is bedoeld om het mogelijk te maken dat internetaanbieders alleen een verbinding met een filter kunnen aanbieden. Maar ironisch genoeg maken ze dat juist onmogelijk. Onder de bepaling is het aanbieders namelijk verboden om ‘voordeel’ te bieden voor het filteren (zie onder). En hoe stel je vast of ‘voordeel’ wordt verstrekt voor het filteren? Simpel. Alleen door de prijs en andere voorwaarden tussen een abonnement mét filter en zónder filter te vergelijken. Aanbieders moeten onder dit voorstel dus ook altijd een ongefilterd internet aanbieden.
Het filtervoorstel opent de deur voor misbruik door providers. De term ‘ideologische motieven’ is subjectief, en daardoor niet duidelijk genoeg om de grens tussen toelaatbare en ontoelaatbare filtering te trekken. Er is ook geen enkel aanknopingspunt in de Nederlandse wet- en regelgeving aan de hand waarvan dit begrip kan worden uitgelegd. Bovendien voorkomt het voorstel niet dat onderhandse afspraken tussen een aanbieder en een andere partij worden gemaakt om op die manier de ‘voordeel’-eis te omzeilen, bijvoorbeeld door korting op een nieuwe smartphone te geven. Daarmee wordt de sterke tekst voor netneutraliteit ondermijnd. Zijn we daarmee terug bij af?
* * *
Voorstel van de SGP en het CDA
* * *
Het voorstel zou een nieuwe uitzondering op het verbod om verkeer te beperken scheppen, om:
e. tegemoet te komen aan een uitdrukkelijk verzoek van de abonnee om diensten of toepassingen op grond van door de abonnee gespecificeerde ideologische motieven te belemmeren, mits de aanbieder de abonnee voor deze toestemming geen geldelijk of ander voordeel biedt.
De toelichting luidt als volgt:
De uitzondering in onderdeel e is bedoeld om in het kader van de contractvrijheid ruimte te bieden voor overeenkomsten tussen aanbieder en abonnee waarbij sprake is van internetfiltering op grond van ideële motieven. Met deze uitzonderingsbepaling behouden eindgebruikers de vrijheid om uit ideële motieven te kiezen voor een aanbieder die abonnementsvormen aanbiedt waarin de toegang tot bepaalde diensten en toepassingen (met betrekking tot bijvoorbeeld porno, geweld en drugs) wordt geblokkeerd. Om te voorkomen dat oneigenlijk gebruik gemaakt wordt van deze uitzonderingsbepaling mag de aanbieder voor de overeengekomen blokkering van bepaalde diensten en toepassingen geen kortingen of andere voordelen bieden. Dat voorkomt situaties waarin een aanbieder ‘korting’ op het abonnement biedt in ruil voor een verzoek om concurrerende diensten te blokkeren.
Deze toelichting vervangt dat onderdeel van de toelichting op het amendement Verhoeven c.s. dat betrekking heeft op internetfiltering. Aanbieders behouden de vrijheid om, zoals op grond van ideële motieven door eindgebruikers wordt gewenst, alleen abonnementsvormen aan te bieden waarin de hiervoor genoemde vorm van filtering wordt toegepast.