• Menu

0 recente resultaten

Parlementen voorlopig tegen bewaarplicht

Minister Donner mag van de Eerste en Tweede Kamer voorlopig niet instemmen met een bewaarplicht verkeersgegevens. Beide Kamers bespraken de bewaarplicht voorafgaande aan de bijeenkomst van de Europese ministers van justitie op 2 en 3 juni in Luxemburg (JBZ-Raad). Minister Donner heeft desondanks ingestemd met de noodzakelijkheid van een bewaarplicht en samen met de andere Europese ministers een nieuwe route voor de bewaarplicht uitgestippeld. De ministers willen de bewaarplicht in fasen invoeren. De Eerste Kamer spreekt verder met Donner over de bewaarplicht tijdens een mondeling overleg op 21 juni. Ondertussen heeft ook het Europees Parlement het plan van de ministers afgewezen.

De bijzondere commissie voor de JBZ-Raad van de Eerste Kamer heeft voor de vergadering van de Europese ministers in een brief aan Donner kenbaar gemaakt “dat zij van mening is dat de minister niet behoort deel te nemen aan de beraadslagingen terzake in de JBZ-Raad bij dit agendapunt alvorens het mondeling overleg heeft plaatsgevonden”. Dit overleg tussen Donner en de Eerste Kamer staat gepland op 21 juni. Mogelijk is dan ook het onderzoek van de Erasmus universiteit naar de noodzakelijkheid van de bewaarplicht voltooid. Minister Donner heeft de resultaten van het onderzoek aan de Tweede Kamer beloofd voor het zomerreces dat op 1 juli begint.

Uit de besluiten van de JBZ-Raad blijkt dat Donner toch met de andere Europese ministers over de bewaarplicht heeft gesproken. Uit een verklaring van de Luxemburgse voorzitter van de EU na naloop van de JBZ-Raad blijkt zelfs dat “alle lidstaten het eens zijn over de noodzakelijkheid van een bewaarplicht”. Tegenover het ANP bevestigde Donner dat hij de brief van de Eerste Kamer naast zich neer heeft gelegd: “Het leek me niet in het belang van Nederland om mijn mond te houden, zoals de senaat wilde. Ons voorbehoud belemmert niet om te discussiëren over de substantie”. De weigering van Donner gehoor te geven aan de wens van de Eerste Kamer zal ongetwijfeld op 21 juni aan de orde komen.

Bits of Freedom en de Consumentenbond hebben de Eerste Kamer op 30 mei in een brief gevraagd de minister opdracht te geven “geen onomkeerbare stappen te zetten in de komende JBZ-Raad en zeker geen zwijgende instemming te verlenen aan verdere onderhandelingen”. Bits of Freedom en de Consumentenbond spreken in de brief hun verbazing uit over de mededeling van minister Donner aan de Kamer dat Nederland positief staat tegenover de voorgestelde bewaarplicht terwijl een onderzoek naar de noodzakelijkheid nog niet is voltooid. Bovendien maken Bits of Freedom en de Consumentenbond bezwaar tegen verstrekkende gevolgen van het voorstel voor industrie en consumenten. Ook betwijfelen beide organisaties de effectiviteit van een bewaarplicht wanneer terroristen en criminelen eenvoudig aan de bewaarplicht kunnen ontsnappen door gebruik te maken van servers buiten de EU.

De Tweede Kamer heeft op 2 juni op initiatief van Vendrik (GroenLinks), Albayrak (PvdA) en Van der Laan (D66) een motie aangenomen waarin de Kamer verzoekt aan de regering “te bewerkstelligen dat overleg over het initiatiefvoorstel inzake de bewaarplicht van verkeersgegevens telecommunicatie pas zal worden voortgezet op het moment dat de resultaten van het onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam door de Kamer besproken zijn”. De motie werd gesteund door SP, GroenLinks, Lazrak, D66, PvdA, ChristenUnie en LPF. In de motie wordt de regering ook gevraagd “zich te onthouden van welke instemming dan ook in de JBZ-Raad rondom het initiatiefvoorstel bewaarplicht verkeersgegevens telecommunicatie”.

Deze opdrachten hebben geen merkbaar effect gehad op de onderhandelingen in Brussel. Op 2 juni hebben de Europese ministers van justitie namelijk toch besloten dat er een bewaarplicht komt, eerst voor telefonie, en later voor internet. Een besluit over de bewaarplicht zal wel al een lijst van de te bewaren gegevens bevatten. De lidstaten mogen gebruik maken van een transitieperiode om het kaderbesluit eerst alleen op telefonie toe te passen. Over de lengte van de transitieperiode moet nog besloten worden. Een meerderheid van de delegaties gaat akkoord met een bewaartermijn van 1 jaar, waarbij lidstaten de mogelijkheid hebben in uitzonderlijke omstandigheden om daarvan af te wijken. Maar het minimum mag in geen geval korter zijn dan 6 maanden.

Europarlementariër Buitenweg (GroenLinks) wil dat het Europees Parlement naar het Europees Hof stapt wanneer de Raad haar voorstel niet intrekt. “Als de justitieministers dit zeer omstreden voorstel denken door te kunnen drukken zonder steun van het Europees Parlement, dan liggen ze op ramkoers met het Europees Parlement. Voor ons is dan een weg naar het Europese Hof – die duidelijkheid moet geven over de medezeggenschap – onvermijdelijk”, aldus Buitenweg.

Het Europees Parlement heeft op 7 juni met grote meerderheid van stemmen het rapport van Alexander Alvaro aangenomen, waarin de voorgestelde bewaarplicht wordt verworpen. Dit rapport was al vrijwel unaniem aangenomen door de commissie LIBE op 26 mei 2005 en noemt het voorstel voor de bewaarplicht van verkeersgegevens disproportioneel, niet effectief en in strijd met het beginsel dat iedereen onschuldig is tot het tegendeel is bewezen. Het Europees Parlement heeft ten aanzien van de plannen van de Europese ministers van justitie alleen een adviesrol. De Luxemburgse voorzitter van de Raad heeft ook onmiddellijk aan het Parlement laten weten dat het voorstel niet wordt ingetrokken. Alleen als de Commissie een eigen voorstel indient in de vorm van een richtlijn, mag het Europees Parlement wel volwaardig meebeslissen en wijzigingsvoorstellen indienen.

European Digital Rights, waarvan Bits of Freedom lid is, heeft samen met Privacy International en Statewatch voorafgaande aan de stemming over het Alvaro-rapport een brief aan het Europees Parlement gestuurd. In de brief roepen de privacy- en burgerrechtenorganisaties het Parlement op het rapport van Alvaro te aanvaarden. De organisaties noemen het voorstel voor een bewaarplicht van de Raad onder andere illegaal en niet effectief. Bovendien doet het voorstel afbreuk aan de waarborgen in de Europese privacy richtlijn en het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. De organisaties wijzen in de brief op de afwezigheid van enig onderzoek waardoor de noodzakelijkheid van een bewaarplicht wordt onderbouwd.

Het wachten is nu op een ontwerp-richtlijn van de Europese Commissie waarin een voorstel wordt gedaan met betrekking tot de te bewaren gegevens en de termijnen. EU Commissaris Frattini van justitie heeft aangekondigd dat het ontwerp ergens in juli klaar is. De richtlijn van de Commissie moet tegemoet komen aan de vele juridische adviezen waarin geconcludeerd wordt dat het ontwerp-kaderbesluit van de Europese Raad geen rechtsgrondslag heeft. De Raad is volgens de adviezen van de juridische dienst van zowel de Raad en de Commissie en de juridische commissie van het Europees Parlement niet bevoegd om te besluiten over de te bewaren gegevens en de termijnen omdat dit van grote invloed is op de Europese interne markt. De Raad wil desondanks verder onderhandelen over het ontwerp-kaderbesluit en stuurt erop aan dat de Commissie de relevante delen in haar eigen voorstel overneemt. De ministers van justitie willen op de JBZ-Raad van 8 september, onder Brits voorzitterschap, verder onderhandelen over het voorstel.

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.

Help mee en support ons

Door mijn bijdrage ondersteun ik Bits of Freedom, dat kan maandelijks of eenmalig.

Ik geef graag per maand

Ik geef graag een eenmalig bedrag