• Menu

0 recente resultaten

Naar rechter voor openheid gegevensvorderingen

Hoe vaak klopt de politie aan bij sociale netwerken voor gegevens over gebruikers? Hoe vaak snuffelt de politie in jouw persoonlijke berichten op Facebook? We proberen nu al maanden te achterhalen hoe het precies zit. Het ministerie van Veiligheid en Justitie weigert echter categorisch informatie over dit soort gegevensopvragingen openbaar te maken. Er zit dus niets anders op: we móeten wel naar de rechter.

Ons beroepschrift gaat uitgebreid in op alles wat er mis is met de wijze waarop het ministerie onze verzoeken heeft beantwoord. Maar omdat lange juridische verhandelingen ontzettend saai zijn, hieronder de belangrijkste punten uit ons verhaal.

Het excuus voor geheimhouding is flauwekul

Om te beginnen weten we eigenlijk niet wélke documenten het ministerie geheim probeert te houden. Een inventarisatie van bestaande documenten hebben we namelijk nooit gekregen.

Daarnaast weigert het ministerie die documenten openbaar te maken omdat dit in strijd zou zijn met het belang van de opsporing en vervolging. Als reden geeft ze dat uit die documenten informatie over afzonderlijke onderzoeken kan worden afgeleid. Daarnaast bestaat, volgens het ministerie, het risico dat mensen met kwade bedoelingen zich anders gaan gedragen.

Volgens ons is dat flauwekul. We hebben het ministerie immers om geaggregeerde cijfers gevraagd. Daar is geen informatie over afzonderlijke opsporingsonderzoeken uit af te leiden. En ook de tweede reden snijdt geen hout: het is immers al lang en breed bekend dat de politie gegevens bij aanbieders van sociale netwerk kan opvragen en dat ook doet. Iemand met kwaad in de zin past dus wel op met de informatie die hij via sociale media verspreidt óf is zo naïef dat hij desondanks zijn gang wel gaat – óók als het ministerie de gevraagde informatie openbaar zou maken.

Dit gaat over controle op het respect voor onze grondrechten

Sociale netwerken zijn inmiddels niet weer weg te denken uit onze samenleving. De informatie die gebruikers daar delen zegt bijzonder veel over hen: ze gebruiken sociale media zeer vaak en delen er hun meest intieme gedachten. Via een sociaal netwerk kan je dus al snel een vrij volledig beeld krijgen van onder meer iemands contacten, culturele achtergrond, seksuele voorkeuren, geografische locatie, interesses, maatschappelijke, politieke en religieuze standpunten en financiële en medische geschiedenis.

Voor het vervullen van haar opsporingstaak, is het natuurlijk belangrijk dat de politie de bevoegdheid heeft om dit soort informatie in – bij wet aangewezen gevallen – op te vragen. Maar dan nog steeds vormt zo’n bevoegdheid een grote inbreuk op het grondrecht op privacy en het grondrecht op communicatievrijheid van het doelwit en de gebruikers waar hij of zij mee communiceert. Het is daarom belangrijk dat we weten hoe dit soort bevoegdheden worden uitgeoefend en of dit op een zorgvuldige wijze gebeurt.

De controle door de rechter in een afzonderlijke strafzaken, is daarvoor onvoldoende. Daaruit volgt immers niet hoe vaak die bevoegdheid wordt ingezet en de rol die de verschillende aanbieders daarbij spelen. Vragen opsporingsdiensten bijvoorbeeld bij één aanbieder veel vaker gegevens op dan bij anderen? Ook blijft onbeantwoord hoe vaak aanvragen worden afgewezen en of er dus mogelijk sprake is van misbruik van die bevoegdheid. Die zaken komen immers nooit voor de rechter.

Zonder de door ons gevraagde openheid over gegevensopvragingen kunnen we dus niet controleren of deze bevoegdheden op een juiste en zorgvuldige manier worden ingezet. En omdat deze controle een essentiële waarborg is voor de bescherming van ons grondrecht op privacy en ons grondrecht op communicatievrijheid, staat die bescherming op de tocht.

Transparantie is vanzelfsprekend

Transparantie is dus vanzelfsprekend gezien het belang van onze grondrechten. We gaan ervan uit dat de rechter dat met ons eens is. Het zal dus niet lang meer duren voordat wij (en jij dus ook!) te horen krijgt en hoe vaak de politie bij Facebook en Google aanklopt.

Help mee en steun ons

Door mijn bijdrage ondersteun ik Bits of Freedom, dat kan maandelijks of eenmalig.

Ik geef graag per maand

Ik geef graag een eenmalig bedrag