================================================ ================================================ BITS OF FREEDOM NIEUWSBRIEF Nr. 7.6 24 maart 2011 ================================================ ================================================ ===================================================================== Inhoud: ===================================================================== 1. Stop het stiekem volgen van jouw surfgedrag 2. De Big Brother Awards: and the winner is… 3. Ministerie accepteert dat providers stoppen met internetfilter 4. Eindelijk inzicht: wat verraadt de bewaarplicht over jou? 5. Politie-telefoongids nog steeds zo lek als een zeef 6. Bits of LOLZ: Opstelten doet nominatie voor Big Brother Awards 7. Ook op de website verschenen 8. Link naar volledige tekst nieuwsbrief 9. Colofon ===================================================================== 1. Stop het stiekem volgen van jouw surfgedrag ===================================================================== Weet jij welke bedrijven jouw surfgedrag stiekem volgen? Waarschijnlijk niet. Toch gebeurt dit steeds meer. Daarom is in Europa besloten dat bedrijven jou alleen over het web mogen volgen, als je daarvoor toestemming hebt gegeven. Die regels moeten nu worden omgezet naar de Nederlandse wet. De marketingbranche zou die Europese regels graag verwaterd zien. Ons advies aan de Tweede Kamer: houd voet bij stuk en zorg dat bedrijven internetgebruikers alleen mogen volgen als daarvoor écht toestemming is gegeven. Met cookies kan jouw surfgedrag worden gevolgd en een profiel van jou worden aangelegd Bedrijven kunnen jouw online surfgedrag volgen, bijvoorbeeld met cookies, een uniek bestandje dat op jouw computer wordt geplaatst. Sommige bedrijven beheren advertentieruimte op verschillende sites (soms wel honderdduizenden verschillende sites), en kunnen via die advertentieruimte jouw bezoeken op al die websites volgen. Op die manier kunnen ze een profiel van je samenstellen: “single, diabetes, reist vaak, gaat nieuwe auto kopen, etc…“. De meeste gebruikers weten niet dat dit gebeurt, laat staan dat ze weten hoe ze er iets tegen kunnen doen. Europa verplicht een opt-in regeling voor cookies Dat moet veranderen, en dat vond men ook in Europa. Daarom is op Europees niveau bepaald dat, kort gezegd, een website geen informatie op jouw computer mag plaatsen en lezen zonder jouw toestemming. Het installeren van bijvoorbeeld spyware, maar ook het plaatsen van een cookie, mag dus niet zonder toestemming van de gebruiker: een opt-in systeem. Nota bene: er is een uitzondering voor de opslag of toegang die strikt noodzakelijk is om een uitdrukkelijk gevraagde dienst te leveren. Er is dus geen toestemming vereist voor, bijvoorbeeld, het gebruik van cookies ten behoeve van de functionaliteit van webwinkels. Default-browserinstellingen zijn bepalend voor vraag of toestemming is gegeven Nu is het natuurlijk voorstelbaar dat internetgebruikers wél gevolgd willen worden. Dan kunnen ze daarvoor toestemming geven. Als dat veel tijd kost, zou het geven van toestemming via browserinstellingen kunnen plaatsvinden (de browser geeft dan bijvoorbeeld aan: “ik wil graag gevolgd worden door Omniture”). Maar pas op: het geven van toestemming via browserinstellingen mag er nooit toe leiden dat deze opt-in regeling in de praktijk een opt-out regeling wordt. De internetgebruiker kan die toestemming alleen maar geven via een vrije, specifieke en op informatie berustende wilsuiting. Als via de default-privacyinstellingen van een browser het standaard is toegestaan om gebruikers te volgen, is deze vereiste toestemming niet gegeven. Ook is de vraag of gegeven toestemming wel voldoende specifiek is: een onbepaalde termijn voor toestemming zal niet snel voldoende specifiek zijn. Marketinglobby stelt opt-out systeem voor De marketinglobby, zo lezen we op de site van de Nederlandse marketingbranche DDMA, stelt een opt-out systeem voor, in plaats van het Europese opt-in systeem. Op een centrale website zou je gewenste cookies kunnen “uitschakelen”. Daarmee zou de Europese regelgeving sterk verwaterd worden en zouden we niet veel zijn opgeschoten. Want de meeste internetgebruikers zullen geen gebruik maken van die opt-out mogelijkheid. Het is daarom belangrijk dat we de Europese regels goed overnemen in de Nederlandse wet en niet verwateren bij de implementatie. Verkeerde informatie aan Tweede Kamer verstrekt Terzijde: het is goed verdedigbaar dat in Nederland al een opt-in regeling voor cookies gold, maar die werd niet gehandhaafd. In het Besluit Universele Dienstverlening en Eindgebruikersbelangen (art. 4.1) staat namelijk al jaren dat beheerders van websites de gebruiker voorafgaand aan het plaatsen van een cookie moeten informeren en deze de gelegenheid moeten bieden om een cookie weigeren. Het is dan ook volstrekt onduidelijk hoe de marketinglobby in een brief aan de Tweede Kamer glashard het tegengestelde kan schrijven. Ze informeert de Tweede Kamer onjuist en we zijn benieuwd of de DDMA nog een rectificatie stuurt naar de kamerleden over dit punt. Tot slot: vragen? We merken dat vooral de technische community vragen heeft over de cookie-regeling: waar is dit nu goed voor, blijft mijn webshop wel werken, krijg ik straks duizenden pop-ups als ga surfen, etc.? Veel daarvan zijn te wijten aan misverstanden die we hopelijk makkelijk kunnen wegnemen. Dus heb je nog vragen? Stel ze hieronder. Dan komen wij erop terug. En als je nog meer wil lezen over behavioral profiling, dan kan je beginnen bij een recent artikel van Frederik Zuiderveen Borgesius en het onderzoek van TNO/IViR. Dit bericht op internet (24.03.11) https://www.bof.nl/2011/03/24/stop-het-stiekem-volgen-van-jouw-surfgedrag/ Artikel Frederik Zuiderveen Borgesius http://www.ivir.nl/publicaties/borgesius/PI_2011_1.pdf Onderzoek TNO/IViR over de implementatie van de Cookiewet (28.02.11) http://www.ivir.nl/publicaties/vaneijk/A_bite_too_big.pdf Besluit Universele Dienstverlening en Eindgebruikersbelangen http://wetten.overheid.nl/BWBR0016698/geldigheidsdatum_24-03-2011 ===================================================================== 2. De Big Brother Awards: and the winner is… ===================================================================== In een bomvolle zaal in Pakhuis de Zwijger werden op 9 maart de Big Brother Awards 2010 uitgereikt. Er waren winnaars en zelfs dubbele winnaars. Een van hen was zelfs aanwezig om de prijs in ontvangst te nemen. Uit twaalf genomineerden heeft de onafhankelijke jury vier winnaars gekozen: Ivo Opstelten, Trans Link Systems, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Deep Packet Inspection. Trans Link Systems heeft ook nog eens de Publieksprijs gewonnen. Er was ook goed nieuws. Rop Gonggrijp won de Winston Award, de positieve oeuvreprijs vanwege zijn jarenlange inzet voor privacybescherming. De winnaars De prijzen zijn uitgereikt in vier categorieën. Personen: Ivo Opstelten vanwege het voorstel om automatisch gescande kentekens vier weken te bewaren. Na een hard oordeel van het College Bescherming Persoonsgegevens over twee politiekorpsen die onverdachte kentekens bewaarden, besloot de minister van Veiligheid en Justitie dit illegale gedrag te belonen in plaats van te eisen dat zijn wetshandhavers de wet naleefden. Bedrijven: Trans Link Systems en de grootste OV-bedrijven vanwege het doorzetten van de OV-chipkaart – en zelfs kijken of het ook als betalingsmiddel kan worden gebruikt – terwijl de kaart onherstelbaar kapot is. Overheid: het ministerie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor de huisbezoeken door pandbrigades en zelfs het lanceren van een wetsvoorstel waarbij alle uitkeringsgerechtigden worden verplicht huiscontroles te ondergaan, ook zonder concrete verdenking van fraude. Voorstellen: Deep Packet Inspection, een permanente internettap op al het verkeer van alle Nederlandse internetters. Ondanks flagrante strijd met het recht op briefgeheim onderzoekt het ministerie van Veiligheid en Justitie de inzet van deze techniek. Ook het publiek kon van zich laten horen tegen privacyschendingen. Trans Link Systems heeft naast de juryprijs ook de publieksprijs gewonnen vanwege de privacymissers rondom de OV-chipkaart. Trans Link Systems neemt prijs in ontvangst Gerben Nelemans, directeur van Trans Link Systems, was zelf aanwezig om te reageren op de dubbele prijs. Dat verdient natuurlijk complimenten. Hij benadrukte dat de invoering van de OV-chipkaart een uniek project is en gaf aan dat de bewaartermijn van persoonsgegevens van 7 jaar is bijgesteld naar 2 jaar. De zaal was erg blij met dit nieuws. Bekijk hier het hele programma en zijn speech in het bijzonder. De jury Deze winnaars zijn door een deskundige jury geselecteerd uit inzendingen van het Nederlandse publiek. De jury bestaat uit publiciste Karin Spaink (voorzitter), journaliste en Radar-presentatrice Antoinette Hertsenberg, professor Media- en Telecommunicatierecht Nico van Eijk, Computer Science onderzoekster Melanie Rieback en journalist Bart de Koning. De jury heeft haar keuze volledig onafhankelijk gemaakt. Rop Gonggrijp wint de positieve Winston Award Bits of Freedom wil mensen ook inspireren om zich in te zetten voor een vrijere samenleving. Daarom reikt de organisatie zelf ook een positieve privacy-prijs uit: De Winston Award. Dit jaar gaat de prijs naar Rop Gonggrijp. Hij zet zich met zijn technologische kennis en politieke gedrevenheid al jarenlang in voor privacy, o.a. door zijn werk voor ‘Wij vertrouwen stemcomputers niet’ waarmee hij opkomt voor het stemgeheim. Met zijn unieke combinatie van passie, vasthoudendheid en moed inspireert hij velen. Dat maakt hem volgens Bits of Freedom een terechte winnaar. Sprekers Cabaretier Thomas van Luyn (o.a. bekend van de Mike & Thomas Show) presenteerde het awardsgala. Speciale gasten waren slachtoffer van identiteitsfraude Mark Sedney en security-expert Jeroen van Beek. Dit bericht op internet (10.03.11) https://www.bof.nl/2011/03/10/and-the-winner-is/ Kijk hier de uitreiking van de Big Brother Awards terug https://www.bigbrotherawards.nl/2011/03/uncensored-and-uncut-big-brother-awards-2010/ ===================================================================== 3. Ministerie accepteert dat providers stoppen met internetfilter ===================================================================== Op 7 maart 2011 stelden wij met tevredenheid vast dat internetproviders stopten met de uitrol van het Nederlandse internetfilter. Het filter is niet effectief, aldus de providers. Omdat het ministerie tot voor kort de drijvende kracht achter dit project was, was het nog even spannend wat haar reactie zou zijn. Maar nu hebben we ook van het ministerie goed bericht: zij accepteert het besluit van de providers. Minister Opstelten schrijft in een brief van 4 maart 2011 aan de kamer, dat hij heeft besloten het advies van het Platform te volgen en respecteert dat het filteren en blokkeren van kinderpornografische sites op domein (DNS) niveau niet zal worden ingevoerd door de ISP’s. Hij hecht belang aan het feit dat afbeeldingen van seksueel kindermisbruik niet meer via websites, maar via ‘minder toegankelijke delen van het internet’ wordt verspreid. Het is goed dat de minister deze stap heeft durven nemen. Hiermee neemt hij afstand van gevaarlijke symboolpolitiek met een averechts effect. Tegelijkertijd opent hij de weg naar een serieus debat over hoe de verspreiding van afbeeldingen van seksueel kindermisbruik op het internet écht kan worden bestreden. Het is te hopen dat de minister dit standpunt ook zal verkondigen in de Europese Raad van Ministers, tijdens de onderhandelingen met het Europees Parlement over een EU-breed internetfilter. Ondertussen lijkt de minister in ditzelfde document ook een opstapje te maken naar de inzet van deep packet inspection technologie, een permanente internettap voor alle Nederlanders. Hij schrijft daarin namelijk dat hij het aanvaardbaar acht als overheden hiervan “binnen hun wettelijke mogelijkheden” gebruik maken: “De toepassing van DPI en de techniek hierachter bestaat al langer en ontwikkelt zich steeds verder. Zo wordt DPI toegepast in applicaties om bijvoorbeeld (bedrijfs)netwerken of het internet te beveiligen. DPI technieken worden dan gebruikt om de inhoud van de pakketgegevens die over een netwerk gaan, bijvoorbeeld het internet, te kunnen onderzoeken op de mogelijke aanwezigheid van bepaalde content. Dit is algemeen geaccepteerde praktijk. Ik acht het aanvaardbaar als overheden binnen hun wettelijke mogelijkheden hiervan gebruik maken. Ik heb geen plannen om DPI specifiek te gebruiken voor de bestrijding van kinderpornografie. Wel zal ik de ontwikkeling ten aanzien van deze techniek blijven volgen voor de opsporing in het algemeen.” De minister zal de ontwikkeling van de techniek blijven volgen. Wij zullen de minister blijven volgen. Om te voorkomen dat hij volgend jaar opnieuw een Big Brother Award uitgereikt krijgt. Dit bericht op internet (14.03.11) https://www.bof.nl/2011/03/14/ministerie-accepteert-dat-providers-stoppen-met-internetfilter/ Internetproviders stopten met de uitrol van het Nederlandse internetfilter https://www.bof.nl/2011/03/07/providers-stoppen-uitrol-nederlands-internetfilter/ Minister Opstelten schrijft in de brief van 4 maart 2011 aan de kamer dat hij accepteerd dat providers stoppen met internetfilter(PDF) https://www.bof.nl/live/wp-content/uploads/kst-32500-VI-86.pdf Het filteren van sexueel misbruik is gevaarlijke symboolpolitiek met een averechts effect https://www.bof.nl/2010/09/29/politie-laat-seksueel-kindermisbruik-jaren-op-internet-staan/ ===================================================================== 4. Eindelijk inzicht: wat verraadt de bewaarplicht over jou? ===================================================================== We vragen vaak aandacht voor de bewaarplicht – de wet op grond waarvan één jaar lang precies wordt bijgehouden met wie je hebt gebeld en waar je bent geweest. Maar wat betekent dat nou precies? Een Duitse krant maakt voor de eerste keer inzichtelijk wat deze data over jou verraden: door je leven te visualiseren aan de hand van je bewaarplichtgegevens. Malte Spitz, een Duitse politicus van de Groenen, heeft in de zomer van 2009 zijn telecomgegevens bij T-Mobile opgevraagd. Hij kreeg een overzicht van al zijn in- en uitgaande oproepen en sms’jes, de duur van de verbinding met het internet en zijn locatiegegevens. De Duitse kwaliteitskrant Zeit heeft deze geografische gegevens gekoppeld aan openbaar toegankelijk informatie (Twitter, blog, website) en hier een interactieve grafiek van gemaakt die deze data combineert en visualiseert. Hiermee zijn zes maanden van een Duitse politicus nauwgezet in beeld gebracht. Bezoek zelf eens de website, druk op play en loop een paar dagen met Malte Spitz mee. Je zult zien dat agenten niet alleen weten wat jij de afgelopen twaalf uur doet, maar ook precies weten wat jij de afgelopen twaalf weken hebt gedaan. De vraag is natuurlijk of we dit in Nederland ook kunnen doen. In theorie wel. Maar de praktijk blijkt weerbarstiger. We hebben op grond van de Wet Bescherming Persoonsgegevens recht op inzage in de gegevens die bedrijven over ons bewaren. Maar bedrijven frustreren dat recht op inzage. Onderzoeker Rejo Zenger probeert het afgelopen jaar Telfort zo ver te krijgen dat deze inzicht geeft in alle persoonsgegevens van een klant. En hoewel de rechter Telfort nu eindelijk verplicht tot inzage, heeft dat veel tijd en moeite gekost. Nu blijkt echter dat niet Telfort, maar KPN over de locatiegegevens beschikt. We volgen de zaak met veel interesse. Dit bericht op internet (15.03.11) https://www.bof.nl/2011/03/15/eindelijk-inzicht-wat-verraadt-de-bewaarplicht-over-jou/ Zie ook: Brede coalitie stelt vragen over opslag telecomgegevens https://www.bof.nl/2011/03/24/brede-coalitie-stelt-vragen-over-opslag-telecomgegevens/ Malte Spitz http://de.wikipedia.org/wiki/Malte_Spitz Een interactieve grafiek die de locatie data combineert en visualiseert. https://spreadsheets.google.com/ccc?key=0An0YnoiCbFHGdGp3WnJkbE4xWTdDTVV0ZDlQeWZmSXc&hl=en_GB&authkey=COCjw-kG Bezoek zelf eens de website, druk op play en loop een paar dagen met Malte Spitz mee http://www.zeit.de/datenschutz/malte-spitz-vorratsdaten Onderzoeker Rejo Zenger probeert het afgelopen jaar Telfort zo ver te krijgen dat deze inzicht geeft in alle persoonsgegevens https://rejo.zenger.nl/focus/overzicht-inzageverzoek-persoonsgegevens-telfort ===================================================================== 5. Politie-telefoongids nog steeds zo lek als een zeef ===================================================================== In juli 2010 luidden wij de alarmklok over hoe opsporingsdiensten stelselmatig privacyregels schenden bij het gebruik van de politie-telefoongids, de centrale telecom-databank CIOT. De toenmalige minister van justitie meende vervolgens dat de opsporingsdiensten prima zelf konden onderzoeken of zij zich aan de wet houden – en wij vonden dat vertrouwen in de opsporingsdiensten misplaatst. Nu informeert minister Opstelten de Tweede Kamer hoe dat experiment in zelfcontrole is verlopen. De conclusie: de politie-telefoongids is nog steeds zo lek als een zeef, de opsporingsdiensten maken er een rommeltje van en de minister stelt een ultimatum. De brief van de minister is schokkend. Slechts een deel van de opsporingsdiensten geeft aan dat zij voldoen aan de privacy-regels – terwijl ze nu al twee jaar de tijd hebben gehad om hun zaken op orde te krijgen. Maar nog erger is dat een deel van de opsporingsdiensten die stellen dat ze aan de regels voldoen, in de praktijk deze regels overtreedt. Dat bleek uit een steekproef van het ministerie. De minister concludeert dan ook: “Het beeld dat uit de reacties van de onderzochte organisaties naar voren komt is dat strikte naleving van de voorschriften, ondanks goede intenties, nog steeds niet voldoende is geborgd.” Een eufemisme voor: de politie-telefoongids is nog steeds zo lek als een mandje. Maar het lijkt erop dat de minister nu eindelijk wakker begint te worden. Alle opsporingsdiensten moeten vóór 1 mei 2011 aan alle privacy-regels voldoen, zo schrijft hij. Opsporingsdiensten die de regels daarna niet naleven zullen van het CIOT worden afgesloten totdat ze wel aan de regels voldoen. En ook na 1 mei zal de minister blijven controleren of opsporingsdiensten de regels wel naleven. We weten meestal niet hoe de overheid omgaat de beveiliging van onze privégegevens. Door de audits bij het CIOT zien we duidelijk hoe serieus privacy wordt genomen door de organisaties die van de gegevens gebruik maken. Kort gezegd: het interesseert de gebruikers vrijwel niets. Dat is nog een reden om terughoudend te zijn bij het opslaan van privégegevens bij de overheid, zoals jouw reisgegevens, jouw vingerafdruk en jouw belgegevens. Achtergrond Opsporingsdiensten (zoals de politie, FIOD, AIVD) vragen de klantgegevens van Nederlandse telecomgebruikers – zoals naam, adres, (mobiele) telefoonnummers, e-mail- en ip-adressen – drie miljoen keer per jaar op via het CIOT, het Centraal Informatiepunt Onderzoek Telecommunicatie. Telecomproviders moeten elke dag hun klantgegevens uploaden naar het CIOT. Er is zelfs overwogen om ook alle historische telecomgegevens die moeten worden opgeslagen in het kader van de Wet bewaarplicht telecomgegevens, via het CIOT toegankelijk te maken. Het behoeft geen toelichting dat zo een gevoelige databank goed moet worden beveiligd. Uit het ‘Eindrapport audit CIOT 2009′ bleek dat opsporingsdiensten het CIOT zonder bevoegdheid raadplegen, dat de rechtmatigheid van de bevragingen niet wordt gecontroleerd en dat het gehele proces onvoldoende wordt gedocumenteerd. Misstanden konden dus plaatsvinden én onopgemerkt blijven. Dit was nadat we in de audit CIOT 2008 van een jaar eerder al een aantal zorgwekkende ontwikkelingen signaleerden, die destijds binnen 3 tot 12 maanden verholpen moesten worden (audit CIOT 2008, p. 9 e.v.). Dit bericht op internet (23.03.11) https://www.bof.nl/2011/03/23/politie-telefoongids-nog-steeds-zo-lek-als-een-zeef/ In juli 2010 luidden wij de alarmklok over hoe opsporingsdiensten stelselmatig privacyregels schenden bij het gebruik van dhet CIOT https://www.bof.nl/2010/07/26/onacceptabele-verwaarlozing-privacyregels-bij-opsporingsdiensten/ wij vonden dat vertrouwen in de opsporingsdiensten misplaatst https://www.bof.nl/2010/09/28/twee-maten-geen-straf-voor-politie-na-overtreden-privacyregels/ brief van de minister (PDF) https://www.bof.nl/live/wp-content/uploads/briefministerCIOT.pdf ‘Eindrapport audit CIOT 2009′ (pdf) https://rejo.zenger.nl/files/eindrapport-audit-ciot-en-omgevingen-2009.pdf Eindrapport audit CIOT 2008 (pdf) https://rejo.zenger.nl/focus/wob-20090703-eindrapport-audit-2008.pdf Een aantal zorgwekkende ontwikkelingen in de audit CIOT 2008 https://www.bof.nl/2009/11/06/analyse-praktijk-bevragingen-ciot-bijzonder-zorgwekkend/ ===================================================================== 6. Bits of LOLZ: Opstelten doet nominatie voor Big Brother Awards ===================================================================== Toen de jury een paar weken geleden de Big Brother Awards aan minister Opstelten uitreikte, kende hij ons nog niet. Dat is snel veranderd. Tot onze grote vreugde deed minister Opstelten afgelopen week al een suggestie voor de volgende Big Brother Award: het rampzalige plan van korpschef Paauw om het DNA van alle Nederlanders op te slaan. Tijdens een vragenuur in de Tweede Kamer hierover zegt Opstelten: "Dank. Ik heb een idee wie de Big Brother Award voor dit jaar gaat winnen, maar dat zullen wij volgend jaar weten." Staat het er echt? Jawel. Het staat er echt: http://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/verslagen/plenaire_vergadering_15_maart_2011.jsp#0 Dit bericht op internet (23.03.11) https://www.bof.nl/2011/03/23/bits-of-lolz-opstelten-doet-nominatie-voor-big-brother-awards/ Het voorstel van korpschef Paauw om het DNA van alle Nederlanders op te slaan: http://www.ad.nl/ad/nl/1038/Rotterdam/article/detail/573054/2011/03/14/Korpschef-Alle-Nederlanders-moeten-dna-afstaan.dhtml ===================================================================== 6. Ook op de website verschenen ===================================================================== Interessante Kamerstukken (18.03.11) https://www.bof.nl/2011/03/18/interessante-kamerstukken/ Brede coalitie stelt vragen over opslag telecomgegevens https://www.bof.nl/2011/03/24/brede-coalitie-stelt-vragen-over-opslag-telecomgegevens/ Datalek: Saxion deelt adresgegevens studenten (11.03.11) https://www.bof.nl/2011/03/11/datalek-saxion-deelt-adresgegevens-studenten/ ===================================================================== 8. Link naar volledige tekst nieuwsbrief ===================================================================== De volledige tekst versie van de nieuwsbrief van Bits of Freedom is hier te vinden: https://www.bof.nl/live/wp-content/uploads/nieuwsbrief240311geheel.txt ===================================================================== 9. Colofon ===================================================================== De Bits of Freedom nieuwsbrief wordt samengesteld en verzonden door de stichting Bits of Freedom. Mits niet anders vermeld, valt de inhoud van deze nieuwsbrief onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 licentie. De gebruiker mag de nieuwsbrief kopiëren, verspreiden, afgeleide werken maken en gebruiken voor commerciële doeleinden. De licentie verplicht tot naamsvermelding: de gebruiker dient Bits of Freedom te vermelden. Voor de volledige licentie zie: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl/ Bits of Freedom Nieuwsbrief ISSN 15691160 volg ons op twitter.com/bitsoffreedom Facebook.com/bitsoffreedom LinkedIn.com/companies/bits-of-freedom Delicious.com/bitsoffreedom identi.ca/bitsoffreedom via RSS op https://www.bof.nl/feed via IRC op irc.freenode.net #bitsoffreedom ===================================================================== Nieuwsbriefabonnement ===================================================================== Afmelden van deze nieuwsbrief kan door een e-mail te sturen: bof-nieuws-request@bof.nl Onderwerp: unsubscribe Abonneren kan via het invoerveld op: https://list.xs4all.nl/mailman/listinfo/bof-nieuws of door een e-mail te sturen naar: bof-nieuws-request@bof.nl Onderwerp: subscribe ===================================================================== European Digital Rights (EDRI) ===================================================================== Bits of Freedom is lid van European Digital Rights, een associatie van privacy en burgerrechten organisaties in Europa. EDRI geeft een eigen Engelstalige, twee-wekelijkse elektronische nieuwsbrief uit met een overzicht van de laatste ontwikkelingen in de Europa. Aanmelden voor een gratis abonnement op EDRI-gram kan op de website van EDRI: http://www.edri.org/ =====================================================================