================================================ ================================================ BITS OF FREEDOM NIEUWSBRIEF Nr. 7.7 14 april 2011 ================================================ ================================================ ===================================================================== Inhoud: ===================================================================== 1. Welke Kamerleden worden helden van een vrij en veilig internet? 2. Persbericht: “Downloadverbod slecht voor muzikanten, fans en internetvrijheid” 3. [UPDATE] Elke rechter verklaart bewaarplicht ongrondwettig – nu ook in Tsjechië 4. Zo zet je Firefox’ volg-me-niet optie aan 5. We stellen je graag voor aan: Geertje de Man 6. Ook op de website verschenen 7. Link naar volledige tekst nieuwsbrief 8. Colofon ===================================================================== 1. Welke Kamerleden worden helden van een vrij en veilig internet? ===================================================================== De Telecomwet wordt mogelijk volgende week al over twee weken in de Tweede Kamer behandeld. Dat is de eerste kans voor de huidige Kamerleden om te bewijzen dat ze opkomen voor een vrij en veilig internet. Maar waarop moeten zij letten? Bits of Freedom doet drie concrete suggesties voor een vrij en veilig internet in Nederland. Update 8/4/11: De behandeling van de Telecomwet is uitgesteld en zal nu waarschijnlijk plaatsvinden in week 16 (19, 20 of 21 april). Een open en neutraal internet De Tweede Kamer zou ten eerste moeten zorgen dat het internet open blijft. - Op dit moment mogen providers internetdiensten, zoals Skype, of websites, zoals YouTube, blokkeren. Sterker nog, sommige providers doen dat al. En andere providers hebben al aangekondigd dat ze het internet van hun gebruikers willen afknijpen. Dit betekent dat jouw provider kan bepalen wat jij wel of niet kan bezoeken op internet. Wij vinden dat jouw internet jouw zaak is. - Het probleem is dat minister Verhagen dat prima vindt. Providers hoeven volgens hem slechts duidelijk te maken dát ze het internet afknijpen. Als ze dat wegstoppen in de kleine letters van de algemene voorwaarden, is dat nu dus voldoende. - Kamerleden die opkomen voor internetvrijheid moeten hier tijdens het debat een stokje voor steken en internetproviders simpelweg verbieden om zich te bemoeien met het verkeer van hun gebruikers. Een vertrouwelijk internet De Tweede Kamer zou ten tweede moeten zorgen dat privé-communicatie ook privé blijft. - Op dit moment kunnen internetproviders ook zonder jouw uitdrukkelijke toestemming je internetverkeer afluisteren, zo blijkt uit onderzoek van Bits of Freedom. Dan krijg je situaties als in het Verenigd Koninkrijk, waar British Telecom het surfgedrag van zijn klanten buiten hun medeweten aftapte en doorverkocht aan een marketingbedrijf. - De wet biedt geen bescherming tegen dit soort afluisteren – anders dan het ministerie meent. Als je als gebruiker in algemene voorwaarden akkoord bent gegaan met analyse van je gegevens, loopt de provider al vrij. - Kamerleden moeten daarom garanderen dat machtige telecomproviders niet zonder uitdrukkelijke toestemming het verkeer van hun gebruikers mogen afluisteren en analyseren. Een toegankelijk internet De Tweede Kamer zou tot slot moeten zorgen dat het internet toegankelijk blijft: - Uit onderzoek van Bits of Freedom blijkt dat internettoegang in Nederland niet vanzelfsprekend is. Hierdoor kent Nederland zelfs al een three strikes-regeling en kunnen providers je om absurde redenen afsluiten. Bits of Freedom vindt: afsluiting is uitsluiting. Internet is zoals elektriciteit: het is zo belangrijk in ons dagelijks leven dat je daar niet zomaar van afgesloten mag worden. - De minister schreef onlangs aan het parlement dat toegang tot internet “geen primaire levensbehoefte is”. Prima, maar we leven ook niet meer in berenvellen. Internettoegang is erg belangrijk in deze maatschappij, bijvoorbeeld voor thuiswerkers en voor het doen van belastingaangifte – dat moeten we beschermen. - Het parlement moet daarom zorgen dat internetgebruikers niet zomaar van internet mogen worden afgesloten. Nadat Verhagen zijn wetsvoorstel had geïntroduceerd, stelde het parlement in december 2010 vragen. De antwoorden op de vragen (PDF) zijn nu gepubliceerd. Nu kunnen kamerleden zich voorbereiden op het plenaire debat. Dat is zoals gezegd mogelijk al volgende week over twee weken! In dat debat zullen we voor het eerst echt zien wie opkomen voor internetvrijheid. Van wie verwacht jij het meest? Dit bericht op internet 8 apr / 10:02 am https://www.bof.nl/2011/04/08/welke-kamerleden-worden-helden-van-een-vrij-en-veilig-internet/ Agenda plenaire vergaderingen Tweede Kamer http://www.tweedekamer.nl/vergaderingen/plenaire_vergaderingen/volgende_weken/index.jsp De antwoorden op de Kamervragen (PDF) https://www.bof.nl/live/wp-content/uploads/kst-32549-71.pdf ===================================================================== 2. Persbericht: “Downloadverbod slecht voor muzikanten, fans en internetvrijheid” ===================================================================== Staatssecretaris Fred Teeven kondigt vanmiddag aan dat hij een downloadverbod in Nederland wil introduceren. Individuele gebruikers kunnen worden aangepakt en providers kunnen worden verplicht om websites te blokkeren. Een downloadverbod is slecht voor muzikanten, voor fans en voor internetvrijheid in Nederland. Op dit moment is het downloaden van muziek en films voor eigen gebruik nog toegestaan. De staatssecretaris wil dat verbieden en internetproviders kunnen laten verplichten om de toegang tot platformwebsites te blokkeren. De voorstellen zijn slecht voor muzikanten, die een thuiskopievergoeding voor blanco dragers mislopen. Daarnaast wordt het gedrag van miljoenen downloadende fans in één klap in de onrechtmatige hoek geplaatst. En het voorstel om websites te laten blokkeren is een eerste stap richting censuur. Alhoewel de staatssecretaris anders doet voorkomen, zijn de plannen uiteindelijk gericht op de repressie van individuele internetgebruikers. Er zijn nu namelijk al juridische mogelijkheden om commerciële verspreiders aan te pakken via de rechter, zonder een downloadverbod. En hoewel Teeven toezegt dat de politie niet achter individuele downloaders zal aangaan, zouden andere partijen hierdoor wel rechtszaken kunnen aanspannen tegen individuele internetters. Tot slot is uiteindelijk de enige manier om het downloadverbod te handhaven, door een permanente internettap te plaatsen bij alle Nederlanders. Ot van Daalen, directeur van digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom: “Dit voorstel plaatst het Nederlands auteursrechtbeleid jaren terug in de tijd. Nederland verdient een innovatief auteursrechtbeleid dat ten goede komt aan muzikanten en fans, niet een beleid dat is gericht op het instandhouden van verouderde bedrijfsmodellen. We roepen Nederlandse internetters op om de staatssecretaris uit te leggen dat repressie niet leidt tot een duurzame oplossing van het conflict tussen het internet en het auteursrecht.” Bits of Freedom pleit al langer voor actualisering van het auteursrecht via een systeem van vrijwillige licentiëring. Dit stelt eindgebruikers in staat om artiesten te betalen voor het vrije gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal, zodat muzikanten hun redelijke vergoeding ontvangen, het online gedrag van miljoenen Nederlanders niet onrechtmatig wordt en internetvrijheid niet verder onder druk komt te staan. “Bovendien herstelt een systeem van vrijwillige licentiëring het draagvlak in de samenleving voor het auteursrecht. Dat heeft vandaag helaas weer een forse deuk opgelopen”, aldus Ot van Daalen. Dit bericht op internet 11 apr / 11:57 am https://www.bof.nl/2011/04/11/persbericht-downloadverbod-slecht-voor-muzikanten-fans-en-internetvrijheid/ ===================================================================== 3. [UPDATE] Elke rechter verklaart bewaarplicht ongrondwettig – nu ook in Tsjechië ===================================================================== Na Duitsland, Roemenië, Bulgarije en Cyprus verklaart het Tsjechische Constitutionele Hof de bewaarplicht telecomgegevens ongrondwettig. Van de vijf rechters die de verplichte opslag van het bel- en internetverkeer van iedere burger hebben getoetst aan het grondrecht op privacy, heeft geen enkele de bewaarplicht overeind gehouden. Met deze klinkende 5-0 zege, is de bewaarplicht op zijn retour. Vanochtend om 11.00 uur bereikte ons het goede nieuws. We zullen de uitspraak zo snel mogelijk analyseren en er later, op deze plek, over publiceren (UPDATE 01.04.11 – zie onderaan dit bericht). Hier kun je alvast een onofficiële vertaling van het persbericht lezen. Daarin staat onder andere: “The Constitutional Court came to learn that the contested legislation violates constitutional limits, it does not meet the requirements arising from the rule of law and is in conflict with demands to limit the fundamental right to privacy as the right to informational self-determination within the meaning of Article 10, paragraph 3 and Article 13 Charter, which derives from the principle of proportionality.” De uitspraak komt op een ideaal moment, temidden van de Europese evaluatie van de richtlijn bewaarplicht. Bits of Freedom spant zich sterk in, zowel in Nederland als in Brussel, om de bewaarplicht van tafel te krijgen en zo de privacy van iedere telecomgebruiker te verdedigen. Waarom begint Bits of Freedom geen rechterlijke procedure tegen de bewaarplicht in Nederland? Helaas kunnen wij niet, zoals in vrijwel ieder ander Europees land, wetten laten toetsen door de Nederlandse rechter omdat onze Grondwet constitutionele toetsing van wetten door de rechter verbiedt. Dat Nederlanders geen stok achter de deur hebben om fouten van het Parlement te corrigeren bij de rechter, is een groot gemis in onze rechtstaat. UPDATE 01.04.11 – korte analyse van de Tsjechische uitspraak Inmiddels kunnen we de betekenis van de Tsjechische uitspraak beter duiden. Er zijn helaas geen officiële Engelse vertalingen beschikbaar. We beperken ons dus tot een globale bespreking van deze belangrijke uitspraak. De procedure is aangespannen door 51 Tsjechische parlementariërs, op aandringen van onze collega’s van Iuridicum Remedium. Omdat de bewaarplicht in Tsjechië gebaseerd is op de Europese bewaarplichtrichtlijn, en het Tsjechische Constitutionele Hof geen rechtsmacht heeft om Europese wetgeving nietig te verklaren, heeft het Hof geen oordeel geveld over het principe van een bewaarplicht. De Roemeense rechters deden dat eerder wél: “[data retention] makes the essence of the right [to privacy and secrecy of communications] disappear.” Het Hof heeft zich wel bindend uitgesproken over de Tsjechische implementatiewet van de Europese richtlijn, die lijkt op onze Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens. De gehele Tsjechische wet is in strijd met de Tsjechische grondwet en het EVRM, oordeelt het Hof. Alle Tsjechische telecombedrijven moeten tot nu toe opgeslagen bel- en internetgegevens van al hun klanten per direct vernietigen. De uitspraak is daarmee, ook in vele andere aspecten, vergelijkbaar met het oordeel van het Duitse Bundesverfassungsgericht, waar we eerder en uitgebreid over publiceerden. Verder krijgt het principe van een bewaarplicht hevige kritiek te verduren in de niet-bindende obiter dicta (vanaf §55). Zo twijfelt het Hof expliciet over de noodzaak van de bewaarplicht (onofficiële vertaling): “The Constitutional Court expresses doubts about whether the blanket and preventive retention of traffic and location data of almost all electronic communication by a myriad of private sector parties is, in terms of the intensity of the intervention, a necessary and appropriate tool.” ‘Noodzaak’ is het belangrijkste veiligheidsvoorschrift in artikel 8 lid 2 EVRM om privacy-schendingen toe te staan. Zonder noodzaak, geen bewaarplicht. Zoals gezegd komt deze kritiek op het moment dat de Europese Commissie de bewaarplichtrichtlijn evalueert. De uitspraak zal hoe dan ook een stempel drukken op deze evaluatie. De Commissie zal niet kunnen volhouden dat de richtlijn een voorbeeld is van succesvolle Europese wetgeving. Ook voor Nederland heeft de uitspraak zowel indirecte- als directe gevolgen. Indirect zal deze vijfde vernietiging van de bewaarplicht invloed hebben op de de aanstaande Europese uitspraak over de rechtmatigheid van de bewaarplicht en al haar deelaspecten, zoals beveiligiging van en toegang tot onze bel- en internetgegevens. En aan een Europese uitspraak heeft het Nederlandse parlement zich te houden. De gevolgen op het Nederlandse politieke landschap zijn directer. Nu iedere rechter de nationale implementatie van de bewaarplicht ongrondwettig verklaart, kunnen ministers en kamerleden niet blijven volhouden dat de privacy-inbreuk van de bewaarplicht wel meevalt. Politieke tegenstanders van de bewaarplicht hebben dus niet alleen hun politieke visie, maar ook het recht consequent aan hun zijde. Een onofficiële vertaling van de uitspraak vind je hier. Opmerkingen en citaten daaruit kun je achterlaten in de comments: meer dan welkom! Dit bericht op internet 31 mar / 11:55 am https://www.bof.nl/2011/03/31/elke-rechter-verklaart-bewaarplicht-ongrondwettig-nu-ook-in-tsjechie/ Europese evaluatie van de bewaarplicht https://www.bof.nl/2010/12/08/data-retention-directive-evaluation-expect-the-unexpected/ Bits of Freedom over de bewaarplicht http://www.bof.nl/category/bewaarplicht/ Europese koepelorganisatie EDRi over de bewaarplicht http://edri.org/issues/privacy/dataretention Nederlandse gebrek van constitutionele toetsing https://www.bof.nl/2010/12/10/analyse-gedegen-rapport-startschot-voor-actualisering-grondwet/ Europese bewaarplichtrichtlijn http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32006L0024:NL:HTML Roemeense rechters http://www.legi-internet.ro/english/jurisprudenta-it-romania/decizii-it/romanian-constitutional-court-decision-regarding-data-retention.html Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2009-333.html Het oordeel van het Duitse Bundesverfassungsgericht http://www.bundesverfassungsgericht.de/pressemitteilungen/bvg10-011.html obiter dicta https://secure.wikimedia.org/wikipedia/en/wiki/Obiter_dictum Aanstaande Europese uitspraak over de rechtmatigheid van de bewaarplicht https://www.bof.nl/2010/05/06/strijd-bewaarplicht-met-grondrechten-eindelijk-getoetst-door-europese-rechter/ ===================================================================== 4. Zo zet je Firefox’ volg-me-niet optie aan ===================================================================== De nieuwe versie van de Firefox-browser is onlangs uitgebracht. Een van de nieuwe functies is de “volg-me-niet” optie: je kan aan websites laten weten dat je niet gevolgd wilt worden. Maar die is behoorlijk ingewikkeld te vinden en staat standaard uit. De optie bevindt zich namelijk niet onder de “Privacy”-tab, zoals je zou verwachten, maar bij de “Advanced”-tab onder het kopje “Browsing”. En de optie staat standaard niet aangevinkt. Dat een browser deze optie standaard heeft uitstaan, is relevant. In de discussie over cookies horen we immers vaak dat gebruikers met browserinstellingen zouden moeten kunnen doorgeven of zij wel of niet gevolgd willen worden. Maar daarvoor is wel een bewuste keuze van de gebruiker nodig. Adverteerders kunnen er dus niet vanuit gaan dat Firefox 4-gebruikers toestemming hebben gegeven voor het volgen van hun surfgedrag omdat de “volg-me-niet” optie uitstaat. Je zou overigens bijna denken dat Mozilla, de maker van Firefox, niet wíl dat gebruikers deze optie aanzetten. Misschien is daarvoor wel een eenvoudige verklaring: Google is de belangrijkste financier van Mozilla. Dit bericht op internet 28 mar / 10:56 am https://www.bof.nl/2011/03/28/zo-zet-je-firefox-volg-me-niet-optie-aan/ een bewuste keuze van de gebruiker nodig https://www.bof.nl/2011/03/24/stop-het-stiekem-volgen-van-jouw-surfgedrag/ Google is de belangrijkste financier van Mozilla http://gigaom.com/2009/12/10/why-mozillas-deal-with-google-gets-ever-shakier/ ===================================================================== 5. We stellen je graag voor aan: Geertje de Man ===================================================================== Er is dit jaar veel werk te doen voor Bits of Freedom. We zijn daarom erg blij dat we sinds kort maar liefst drie nieuwe collega’s hebben. Samen met hen, én met jullie, kunnen we nog beter opkomen voor internetvrijheid. Vandaag stellen we je graag voor aan onze nieuwe office manager, Geertje de Man. Dit bericht op internet 14 apr / 03:38 pm https://www.bof.nl/2011/04/14/we-stellen-je-graag-voor-aan-geertje-de-man/ ===================================================================== 6. Ook op de website verschenen ===================================================================== Bits of Freedom niet welkom bij persconferentie downloadverbod… Deja vu! Dit bericht op internet 11 apr / 06:51 pm https://www.bof.nl/2011/04/11/bits-of-freedom-niet-welkom-bij-persconferentie-downloadverbod-deja-vu/ Ministerie van Veiligheid degradeert bewaarplicht tot onveilig scheikundeproefje Dit bericht op internet 31 mar / 10:30 am https://www.bof.nl/2011/03/31/ministerie-van-veiligheid-degradeert-bewaarplicht-tot-onveilig-scheikundeproefje/ Complimenten: Rosenthal omarmt internetvrijheid Dit bericht op internet 25 mar / 12:38 pm https://www.bof.nl/2011/03/25/complimenten-rosenthal-omarmt-internetvrijheid/ Teeven: een man een man of dooie mus? Dit bericht op internet 9 apr / 09:17 am https://www.bof.nl/2011/04/05/teeven-een-man-een-man-of-dooie-mus/ Interessante Kamerstukken – week 14 Dit bericht op internet 14 apr / 04:33 pm https://www.bof.nl/2011/04/14/interessante-kamerstukken-%e2%80%93-week-14/ ===================================================================== 11. Link naar volledige tekst nieuwsbrief ===================================================================== De volledige tekst versie van de nieuwsbrief van Bits of Freedom is hier te vinden: https://www.bof.nl/live/wp-content/uploads/nieuwsbrief110414.txt ===================================================================== 12. Colofon ===================================================================== De Bits of Freedom nieuwsbrief wordt samengesteld en verzonden door de stichting Bits of Freedom. Mits niet anders vermeld, valt de inhoud van deze nieuwsbrief onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 licentie. De gebruiker mag de nieuwsbrief kopiëren, verspreiden, afgeleide werken maken en gebruiken voor commerciële doeleinden. De licentie verplicht tot naamsvermelding: de gebruiker dient Bits of Freedom te vermelden. Voor de volledige licentie zie: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl/ Bits of Freedom Nieuwsbrief ISSN 15691160 volg ons op twitter.com/bitsoffreedom Facebook.com/bitsoffreedom LinkedIn.com/companies/bits-of-freedom Delicious.com/bitsoffreedom identi.ca/bitsoffreedom via RSS op https://www.bof.nl/feed via IRC op irc.freenode.net #bitsoffreedom ===================================================================== Nieuwsbriefabonnement ===================================================================== Afmelden van deze nieuwsbrief kan door een e-mail te sturen: bof-nieuws-request@list.xs4all.nl Onderwerp: unsubscribe Abonneren kan via het invoerveld op: https://list.xs4all.nl/mailman/listinfo/bof-nieuws of door een e-mail te sturen naar: bof-nieuws-request@list.xs4all.nl Onderwerp: subscribe ===================================================================== European Digital Rights (EDRI) ===================================================================== Bits of Freedom is lid van European Digital Rights, een associatie van privacy en burgerrechten organisaties in Europa. EDRI geeft een eigen Engelstalige, twee-wekelijkse elektronische nieuwsbrief uit met een overzicht van de laatste ontwikkelingen in de Europa. Aanmelden voor een gratis abonnement op EDRI-gram kan op de website van EDRI: http://www.edri.org/ =====================================================================