Persbericht: Plasterk houdt deur naar sleepnet-surveillance open

Drie vragen over Big Data, privacy en de ING

De week in 253 woorden

Vandaag werd bekend dat ING ambitieuze plannen heeft met jouw betaalgegevens. Volgens een directeur van de bank zit er een team van big data scientists klaar om jouw betaalgegevens te ontleden. Mag dat zomaar? Wij zetten de belangrijkste vragen op een rij. 

1. Mag ING dit doen?

Ja; de ING moet zich bij het gebruiken van jouw betaalgegevens aan de Wet bescherming persoonsgegevens houden. Die wet bepaalt dat de bank je gegevens alleen voor duidelijke doelen mag gebruiken en niet zomaar aan anderen mag verkopen. Ook moet de bank voor ieder doel een geldige basis hebben. Uit informatie van de bank blijkt dat ING je betaalgegevens alleen analyseert en je aanbiedingen doet als je daar toestemming voor geeft. Dat maakt het in principe legaal, tenminste als die toestemming duidelijk is en je genoeg informatie krijgt over wat er precies over je wordt geanalyseerd en hoe zich dat vertaalt in een aanbieding.

2. Maken we ons dan druk om niks?

Nee, dat ook weer niet. De precieze regels over gebruik van Big Data (het gebruik van grote bakken data om mensen te benaderen of voorspellingen te doen) zijn nog onduidelijk. In de eerste plaats omdat het koppelen en analyseren van gegevens ook ongunstige gevolgen voor burgers kan hebben. Kan een adverteerder bijvoorbeeld negatief selecteren bij ING (“stuur deze advertentie alleen naar mensen met een bovenmodaal inkomen/die nooit bij McDonalds pinnen/weinig bij de apotheek komen”)? Kunnen mensen voldoende overzien hoe hun gegevens worden gebruikt en wat voor ‘aanbieding’ dat oplevert? Zijn alle bedrijven zo braaf dat ze pas je gegevens analyseren als je toestemming geeft? Of draai je gewoon mee in de Big Data-molen en wordt je alleen benaderd na een ‘ja’ ? Weet je überhaupt nog wie er wat over je weet en wat die gegevens over je zeggen? Snappen bedrijven hun eigen algoritmes wel? Hoe weet je hoe een beslissing over je tot stand komt? En wat kun je er tegen doen? Is het ok dat je straks overal alleen aanbiedingen krijgt als je data over jezelf weggeeft?

3.  Dus wat nu?

Het wordt tijd dat politici zich serieus met dit onderwerp gaan bezighouden. Vooralsnog ziet Den Haag vooral de voordelen en kansen rondom Big Data. Voordelen voor het bedrijfsleven dus. Over privacy, discriminatie, voorzienbaarheid en informatie richting burgers wordt veel minder nagedacht. Daarom organiseert Bits of Freedom op 9 april aanstaande een (besloten, dat wel) workshop voor Kamerleden over big data, profilering en privacy. Uiteraard zullen we je op de hoogte houden van de inhoud.

  1. Jeroen Haringman

    Dit is toch een hellend vlak?

    Straks verklaart ING deze proef als een “groot succes”, en voor je het weet heb je als klant een “keus” tussen een goedkope of gratis rekening met reclame (lees: privacy-aantasting) en een dure rekening zonder. Daarmee krijgt privacy een prijs, en dat kan toch niet?

  2. Donna Quichota

    Goed zo, blijf dit goed in de gaten houden en houd de vinger aan de pols. Persoonlijk vind ik het een hele ernstige en angstige ontwikkeling!

  3. Arjan

    Jeroen: dat is marktwerking en mede het gevolg van de doorgeschoten privatisering en verkapitalisering van de nutsvoorzieningen en semi-publieke sector.

  4. Marcel

    Mensen kunnen het beste stemmen met hun ‘voeten’. Dus een rekening bij een andere bank openen en die bij de ING opheffen.
    Is eenvoudig te doen, de bank bij welke je de nieuwe rekening opent helpt je met het overzetten.

  5. Marco

    Toch maar weer geld uit de muur halen en alles contant afrekenen? Of is dit geen optie om dit nieuwe probleem te omzeilen?

  6. Unomi

    Ik ben een groot voorstander van een soort ‘track-me-niet-register’, of een ‘analyseer-me-niet-register’. Maar ja, dat moet ook ergens vastgelegd worden en is identificeerbaar en dus in strijd met Wbp. Moeilijk.

  7. JD

    Daarom: stem met je voeten en open een rekening bij de concurrent. ABN AMRO had in de jaren ’90 ook een stom initiatief: pinnen onder de 250 gulden moest ineens 2,50 kosten. Dat is in no-time teruggedraaid toen bleek dat studenten zich aan de balie meldden om 300 euro op te nemen, en vervolgens 250 euro te storten. Echt, je hebt als consument meer macht dan je denkt.

  8. René

    Wat ik begreep is dat ING tegen Eneco kan zeggen: wil je dat wij al onze Nuon klanten (die daarvoor toestemming hebben gegeven) een aanbieding doen. De aanbieding wordt gedaan door de bank en je klantgegevens worden dus ook niet doorgespeeld.

  9. Anoniem

    Tijd dat de politiek zich er mee gaat bemoeien?
    Kijk naar elke (serieuze) documentaire waar het gaat over de uitwisseling bedrijfsleven en politiek en je ziet de crux: In de meeste sectoren is er een brug geslagen tussen corporate en politiek en zitten (ex) corporates op de plek van de wetmakers.
    In de VS is De grote man van de Food Department Agency de ex-grote man van Monsanto (het bedrijf dat zich besig houdt met genetisch gemanipuleerd) voedsel en zaden op dit moment in opspraak is). We stemmen, zijn activist en protesteren…

  10. van Zanten

    Van alleen die hier reageren: wie van u heeft er een Facebook account en maakt gebruik van allerlei gratis diensten van Google, Pinterest, Twitter, Foursquare etc? En wat denkt u dat er met al die data gedaan wordt? Die wordt ook gewoon verkocht zonder dat iemand weet aan wie allemaal. De reacties die ik overal lees getuigen toch wel van een enorme naïviteit.

  11. Repel

    Maar wat als Eneco wil weten hoeveel klanten ING kan benaderen? Toch even checken of dat aantal inderdaad bij Eneco zit? Of zouden ze ING op hun blauwe ogen geloven? Tuurlijk joh; 9 miljoen ING-ers hebben Eneco. Daarom is onze ‘bemiddeling’ zo duur.

  12. Anoniem

    @vanzanten: Die reactie slaat nergens op. Er zijn genoeg mensen die heel bewust nadenken over wat ze wel en niet delen op social media, juist vanwege de privacy-aspecten. Maar dat is toch echt anders dan het betalen van rekeningen via je bank.

  13. Nelis Lau

    Het toestemmingsprincipe is hier niet geldig. Niemand kan namelijk overzien wat “statistisch koppelen” van bestanden voor consequenties heeft. Bekend voorbeeld van het meisje dat zwangerschaps reclame van Walmart thuis ontving terwijl ze zelf nog niet wist dat ze zwanger was, laat staan haar vader. En dat alleen omdat ze andere zeep kocht. Statistisch koppelen en sociologische correlaties hadden sociologen en Walmart geleerd dat je als je zwanger bent andere zeep koopt. Maar dat wist dat meisje niet. En zoiets kan ook geen mens tevoren bedenken. Je kan ook niet tevoren overzien welke sociologische correlaties in de toekomst gevonden worden. Als je dus toestemming geeft, ben je mogelijk de klos voor zaken die nog niet eens bekend zijn.

  14. van Zanten

    Uit de analyses die we zelf maken op basis van informatie die we uit social media (maar ook kopen bij US data brokers die hun data weer van Google etc. hebben) halen blijkt dat meer dan 95% van alle SM gebruikers geen idee heeft wat ze aan data achterlaten en hoe dat gecombineerd wordt. Alleen al de tracking cookies icm simpel profiling levert heel veel info op. ING is heel open over wat ze doen en acteert volledig binnen de NL wetgeving. Het is een opt-in en goed controleerbaar. Heel wat anders dan wat alle US bedrijven met uw data doen. Dat staat los van het feit of we dit nu leuk vinden of niet.

  15. markus

    Mee eens.

  16. Jeanine

    Dat denk ik ook. Privacy is niet meer te garanderen, als je je op het pad van Social Media begeeft.
    Dat zijn de consequenties van moderne tijd.
    De ‘gewone burger’ heeft denk ik geen idee van wat er al gebruikt wordt van alle persoonsgegevens.
    Ik heb er niet zoveel moeite mee, kan gewoon NEE zeggen, als ik een aanbieding krijg.

  17. Ik

    Klopt. Vandaag gedaan en het geeft me een heerlijk opgelucht gevoel.

  18. Wes

    Helemaal mee eens, en als ING klant iets wat ik overweeg. Maar een bank vinden waar ik nog andere mogelijkheden heb dan alleen onveilig internetbankieren is al moeilijk.

    Wie weet een goede bank waar ik:
    – Geen gebruik hoef te maken van internetbankieren (papieren alternatief dus)
    – Waar ze geen onveilige NFC betalingen opdringen
    – Waar men privacy begrijpt

    In ieder geval bedankt 🙂

  19. dave

    lol, dat heb ik inderdaad toen gedaan 🙂
    Werkte idd prima!

    Overstappen naar een andere bank is echt veel eenvoudiger dan veel mensen denken

  20. Werner

    In dit geval had het algoritme het juist. Maar in hetzelfde scenario had het ook kunnen gebeuren dat een zwangerschapsreclame gestuurd werd naar een meisje dat niet effectief zwanger was, met bijvoorbeeld erg conservatieve ouders. Correlatie is niet altijd causatie en er kunnen zoveel verkeerde verbanden getrokken worden, met allerlei onwenselijke gevolgen.

    Daarnaast vond ik de houdig van ING hier compleet erover. “We verkopen de data om klanten te helpen. Het is ons niet om de inkomsten te doen.” Data brokerage is mogelijk een van de snelst groeiende markten de komende jaren, dus zo’n uitspraak komt neer op iemand een stamp in de ballen te geven en zeggen dat het voor zijn eigen bestwil was.

  21. Henk

    Het lijkt me verschil uit te maken of je zelf de keuze maakt gegevens te verspreiden op bijv. Facebook of dat een ander besluit die keuze te maken. Daarnaast vind ik het naief privacyissues niet meer serieus te nemen omdat ‘iedereen zijn gegevens toch al op straat gooit’. Juist een reden om extra alert te zijn. Btw, ik heb wel een rekening bij de ing en ik maak geen gebruik van google, facebook, twitter en andere ongein.

  22. Henk

    Ik denk dat de kleine lettertjes van ING tot grote problemen kunnen leiden. Hierin zal ongetwijfeld zoiets staan als dat er geen gegevens aan derden wordt doorgespeeld tenzij de wet dat voorschrijft. Dus als Opstelten meent dat het in het kader van de staatsveiligheid is, moeten de door de bigdataspecialisten van de ING bijeengeharkte analyses gewoon worden doorgemaild aan Ivo. Dat wordt dan zoiets als ‘beste ING, ik heb het idee dat mensen met een bovenmatige belangstelling voor privacyzaken de staatsveiligheid in gevaar brengen. Stuur me even een overzicht van alle klanten die geld overmaken aan Bof, Privacy First en Vrijbit.

  23. Robert

    tenzij je ook andere bankzaken daar doet, lees hypotheek.

Laat een antwoord achter aan Arjan Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Help mee en steun ons

Door mijn bijdrage ondersteun ik Bits of Freedom, dat kan maandelijks of eenmalig.